Kościół Matki Boskiej Loretańskiej w Warszawie
Z Wikipedii
| Kościół Najświętszej Matki Boskiej Loretańskiej w Warszawie | |
 Kościół Najświętszej Matki Boskiej Loretańskiej w Warszawie |
|
| Data budowy | 1642 |
| Data zniszczenia | 1656, 1794, 1939, 1944 |
| Wyznanie | Kościół rzymskokatolicki |
| Wezwanie | Najświętszej Matki Boskiej Loretańskiej |
| Architekt | Konstantyn Tencalla |
| Budulec | cegła |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Kościół Najświętszej Matki Boskiej Loretańskiej w Warszawie znajduje się na terenie diecezji warszawsko-praskiej w dzielnicy Pradze Północ przy ulicy Ratuszowej w rejonie Nowa Praga. Jest to najstarsza świątynia na Pradze.
Spis treści |
[edytuj] Historia
W 1617 przybył tu zakon bernardynów sprowadzony przez Zofię, żonę kanclerza królewskiego koronnego Feliksa Kryskiego, a w tym samym roku położono kamień węgielny pod kościół i klasztor, który poświęcił biskup płocki Henryk Firlej w obecności króla Zygmunta III Wazy i dworu. Budowa ta była wspierana przez królów Zygmunta III i Władysława IV, dzięki czemu w latach 1628-1638 ukończono budowę murowanego klasztoru i kościoła, pierwotnie pod wezwaniem św. Andrzeja[1].
Przy południowej ścianie wzniesiono kaplicę z Domkiem Loretańskim, projektu najprawdopodobniej architekta królewskiego Konstantyna Tencalli[2], a w 1642 kaplica ta został poświęcona. I ta budowa została wsparta przez króla Władysława IV, ofiary składali też prywatni fundatorzy. Gdy w 1648 Praga otrzymuje prawa miejskie, w jej herbie umieszczony zostaje wizerunek Matki Bożej z Dzieciątkiem nad kaplicą Loretańską podtrzymywaną przez anioły.
W kaplicy znalazła się Figura Matki Bożej Loretańskiej[3], odziana w szaty z drogich tkanin[4], o skroniach zdobionych przez złote korony[5]. Początkowo figura była oddzielona od wiernych kratą, a przed nią płonęło 14 lamp wykonanych z pozłacanego srebra. Było to miejsce szczególnego kultu i oprócz mieszkańców Pragi, przybywali tu też mieszkańcy Warszawy[6].
W lipcu 1656 w czasie potopu szwedzkiego po bitwie o Warszawę kościół, kaplica i zabudowania klasztorne zostały zniszczone i ograbione. Dopiero darowizny kasztelana krakowskiego Stefana Warszyckiego i wojewody sandomierskiego Michała Warszyckiego, pozwoliły na odbudowę. Następne zniszczenia dotknęły w czasie Insurekcji kościuszkowskiej, gdy po bohaterskiej obronie Pragi 4 listopada 1794 Rosjanie zdobyli Pragę dokonując rzezi ludności.
W okresie Księstwa Warszawskiego klasztor znalazł się w planowanym przez Francuzów pasie praskich umocnień i w 1811 rozebrano kościół i klasztor, jednak kaplica Loretańska ocalała dzięki sprzeciwowi miejscowej ludności[7]. Po upadku Księstwa Domek Loretański był jedyną praską światynią, a miejsce poprzedniej figury zajęła gotycka rzeźba Maryi z Dzieciątkiem (przełom XV/XVI wieku) zwana Matką Bożą Kamionkowską[8].
W XIX wieku przejmuje funkcje kościoła parafialnego, aż do czasu wzniesienia kościoła św. Floriana. W 1853 kaplicę odbudowano i przebudowano wg projektu Alfonsa Kropiwnickiego. Kościół zyskał attykę przy wejściu z piętrowym portalem, krużganki i Domek Loretański przykryto wspólnym dachem, a z dawnych czterech wież narożnych pozostawiono dwie.
Na początku XX wieku znaleziono w czasie remontu pod schodami schowek z fragmentem pierwotnego wyposażenia[9]. Po uszkodzeniach w czasie II wojny światowej w 1939 i 1944, odbudowany w 1945, a w 1960 przywrócono krużganki od strony północnej i wschodniej, rozebrane w 1811.
[edytuj] Ciekawostki
- Wokół kościoła znajdował się cmentarz ofiar wojen z 1656 i 1794
- Przy głównej alei do kościoła znajduje się symboliczny grób Rocha Kowalskiego, jednego z bohaterów "Trylogii" Henryka Sienkiewicza.
- W ścianie kościoła wmurowana jest tablica upamiętniająca Rzeź Pragi w 1794, wmurowana w 200-lecie wydarzeń.
- Przy głównej alei znajduje się też figura Matki Boskiej - dziękczynnej za opuszczenie Pragi przez wojska rosyjskie 8 sierpnia 1915, rozbrojenie Niemców 11 listopada 1918, postawionej tu w 1919.
[edytuj] Źródła
- Putkowska Jolanta.: "Architektura Warszawy XVII wieku", PWN 1991, ISBN 83-01-07924-X
- "Kościoły Warszawy", Wydawnictwa Rady Prymasowskiej Budowy Kościołów Warszawy, Warszawa 1982
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Kościół Matki Boskiej Loretańskiej w portalu sztuka.net
- Wszystko o parafii Rzymskokatolickiej Matki Bożej Loretańskiej
[edytuj] Przypisy
- ↑ W 1738 otrzymuje nowego patrona - Najświętszą Maryję Pannę Niepokalanie Poczętą
- ↑ Inicjatorem budowy był gwardian praskiego klasztoru, o. Wincenty Morawski, który w Loreto sam dokonał pomiarów oryginalnego domku i jego detali
- ↑ Sprowadzona do Polski przed 1640, najprawdopodobniej przez króla Władysława IV
- ↑ Fundatorką była królewska siostra Anna Katarzyna
- ↑ Fundatorką była w 1641 żona króla Władysława IV - Cecylia Renata Habsburżanka
- ↑ Franciszek M. Sobieszczański opisuje zwyczaj pielgrzymek z Warszawy i zimowych procesji do Loretu praskiego po skutej lodem Wiśle
- ↑ Figurę Matki Bożej oo. Bernardyni zabrali do kościoła św. Anny, w latach 30-ych XIX wieku budując dla niej specjalną kaplicę
- ↑ Pochodząca z kościoła św. Stanisława biskupa na Kamionie, w czasie potopu szwedzkiego w kościele na Skaryszewie, po rozbiórce kościoła w 1807 przeniesiona na Pragę
- ↑ 10 kielichów, trybularz, 3 lampy z pierwotnych 14-u.
 |
Portal:Warszawa  Wikiprojekt:Warszawa Kategoria:Warszawa |
 |
