Len zwyczajny

Nasiona lnu

Uprawa lnu

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Len zwyczajny

Len zwyczajny (Linum usitatissimum) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny lnowatych. W Polsce jest rośliną uprawną, czasami dziczeje. Status gatunku w polskiej florze: ergazjofigofit, efemerofit.

Kwiaty

Spis treści

Łodyga: Wzniesiona, prosta, cienka, naga, górą rozgałęziająca się. Ma wysokość 30-90 cm.

Liście: Ulistnienie skrętoległe. Liście lancetowate, zaostrzone, 3-5 nerwowe i bez gruczołów u nasady.

Kwiaty: Działki kielicha 3-5 nerwowe, ich krawędzie zaostrzone i delikatnie ząbkowane. Kielich 2-3 razy krótszy od korony. Niebieskie (czasami białe) płatki korony o długości ok. 2,5 cm. Kwitnie od czerwca do lipca.

Owoce: Torebki nasienne, pięciokomorowe, na szypułkach 2-5 razy dłuższych od owocu. Zawierają od 10 do 12 spłaszczonych oleistych nasion.
Biotop, wymagania: W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Lolio-Linion, Ass. Spergulo-Lolietum.

Linum usitatissimum L. subsp. usitatissimum var. usitatissimum – odmiana krótkołodygowa z dużymi nasadami. Jej torebka po dojrzeniu nie otwiera się.
Linum usitatissimum L. subsp. usitatissimum var. elongatum Vavilov et Elladi – odmiana długołodygowa z małymi nasadami. Jej torebka po dojrzeniu nie otwiera się.
Linum usitatissimum L. subsp. crepitans (Boenn.) Elladi – odmiana o otwierającej się torebce i wysokości 20-60 cm. Była uprawiana dawniej.

Roślina uprawna: z powodu występowania włókien na całej długości, łodygi lnu są wyrywane z korzeniami a nie ścinane w czasie zbiorów. Jest to roślina, której wszystkie części wykorzystuje się w przemyśle a jedynym odpadem są pyły produkcyjne powstające w procesie jej przerobu. Uzyskuje się z niej:
- z części środkowej łodygi, włókno długie, do produkcji wysokiej jakości przędz czesankowych, osnowowych i dalej tkanin.
- z części wierzchołkowej i korzeniowej, włókno krótkie, do produkcji przędz zgrzebnych wątkowych.
- nasiona oleiste, z których wytwarza się olej, pokost itp. Nasiona lnu mają również zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym (używa się ich do sporządzania maceracji) i medycynie ludowej.
- paździerze - powstałe w procesie pozyskiwania włókna, z połamanej, zdrewniałej części łodyg, są surowcem do produkcji płyt paździerzowych o podobnych właściwościach jak płyty wiórowe.
- odpady roszarnicze - krótkie włókna z przyklejonymi paździerzami, których nie udało się oddzielić przy pozyskiwaniu włókna, są surowcem do produkcji wysokiej jakości papieru. Dawniej stosowane również jako materiał termoizolacyjny.
- wytłoki powstałe przy produkcji oleju z nasion, podobnie jak torebki nasienne (plewy), przerabiane są na pasze

Roślina lecznicza :
- Surowiec zielarski : nasiona (siemię lniane, Semen lini). Zawierają śluzy, , ok. 35 % tłuszczu, 20 % białka, glikozydy, enzymy. Niedojrzałe nasiona zawierają trujący aminokwas linatynę.
- Działanie : osłaniające na przewód pokarmowy. Wewnętrznie jest używany się przy chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, nieżycie żołądka i jelit, pęcherza i dróg moczowych, przy zaparciach. Zewnętrznie stosuje sie do leczenia stanów zapalnych skóry.
Roślina ozdobna: sadzona jest na rabatach, w ogrodach skalnych, w runie parkowym oraz w grupach naturalistycznych.
Historia uprawy : Pochodzi z Bliskiego Wschodu. Jest jedną z najstarszych roślin uprawnych. 3000 lat mają tkaniny lniane odnalezione w grobowcach Babilonu.

1.Krejča, Jindřich i Macků, Jan. Atlas roślin leczniczych. Warszawa : Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. ISBN 8304032813.

2.Mazerant-Leszkowska, anna. Mała księga ziół. Warszawa : Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. ISBN 8320208106.

3.Matuszkiewicz, Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa : Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 8301144394.

4.Rutkowski, Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa : Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 8301143428.

5.Szafer, Władysław i Kulczyński, Stanisław. Rośliny polskie. Warszawa : PWN, 1988.