Michel Ney
Z Wikipedii
Michel Ney (ur. 10 stycznia 1769, zm. 7 grudnia 1815) zwany "Le Brave des Braves" ("najodważniejszy z odważnych") był marszałkiem armii francuskiej i walczył w rewolucji francuskiej oraz wojnach napoleońskich.
Urodził się w Saarlouis w Alzacji, naturalizowany Niemiec i syn mistrza bednarskiego. Dołączył do 5. regimentu Huzarów w 1787.
Impulsywny i odważny żołnierz, wiodący oddział do przodu. Ney prowadził ciężka kawalerię Francuzów przeciw brytyjskiej piechocie podczas bitwy pod Waterloo. Był też wykwalifikowanym dowódcą, doskonale radząc sobie w Elchingen (od tejże bitwy otrzymał później tytuł książęcy) i być może wygrał bitwę pod Friedland dla Napoleona.
Ney zyskał wielkie uznanie po wyczynie wycofania się z Moskwy. Rozkazując tylnej straży, ochronił resztę Wielkiej Armii Napoleona. Kiedy usłyszał o jego bezpieczeństwie, Napoleon, poprzednio myślący, że Ney został stracony na zawsze, złożył oświadczenie, że 'Francja jest pełna odważnych ludzi ale, naprawdę, Ney jest najodważniejszym z odważnych'.
Ney był jednym z pierwszych marszałków mianowanych przez Napoleona, który cenił talent nade wszystko. W dodatku do rangi wojskowej, Ney otrzymał tytuł Księcia Elchingen 6 czerwca 1808 oraz Księcia Moskwy 25 marca 1813. Ney zasilił nową francuską elitę, którą Napoleon tworzył jako lojalną bazę poparcia dla zaplanowanej dynastii Bonaparte.
Kiedy Napoleon został pokonany, zdetronizowany i skazany na wygnanie po raz drugi latem 1815 r., Ney został potępiony za zdradę przez Izbę Parów i rozstrzelany przez pluton egzekucyjny w Paryżu blisko Ogrodu Luksemburskiego. Odmówił założenia chusty na zasłaniającej oczy i poprosił o prawo do oddania rozkazu, podobno mówiąc, "Żołnierze, prosto w serce!" Rozstrzelanie Neya miało być przykładem dla innych marszałków i generałów Napoleona, wielu, z nich zostało ostatecznie uwolnionych przez restaurowaną monarchię Burbonów.
Z biegiem czasu badacze uznali za kontrowersyjną sprawę umiejętności dowódczych marszałka Neya. Obok bezbłędnie rozgrywanych operacji (faktyczne dowództwo nad oddziałami wycofującymi się z Rosji w 1812 r.)nacechowanych szaleńczą odwagą i agresją typową dla Neya, zwrócono także uwagę na popełniane przez niego błędy operacyjne. Dotyczy to min. bitwy pod Jeną (1806),bitwy pod Lutzen (1813), gdzie Ney nie wykonał ataku skrzydłowego, pozwalając tym samym na ucieczkę sił Austrii, bezowocną kampanię w Hiszpanii wraz z marszałkiem Masseną, przegraną nad Kaczawą w 1813 w starciu z marszałkiem Blucherem, a wreszcie złą dyspozycję i znaczny udział w klęsce Napoleona pod Waterloo.
