Model relacyjny
Z Wikipedii
Model relacyjny to model baz danych oparty na postulatach relacyjności. Twórcą teorii relacyjnych baz danych jest nieżyjący już Edgar F. Codd. Postulaty te zostały opublikowane po raz pierwszy w A Relational Model of Data for Large Shared Data Banks.
Dane w modelu relacyjnym są reprezentowane jako zbiór krotek, które w znormalizowanych bazach danych są unikalne i nie gra roli ich kolejność. Dostęp do nich jest realizowany za pomocą algebry relacji - czyli dostęp do danych definiujemy poprzez operatory relacyjne takie jak: rzutowanie, selekcja, złączenie, suma, różnica, produkt kartezjański . Ograniczenie redundancji danych dokonuje się w procesie przejścia do kolejnych postaci normalnych. Zbiory danych powiązane są logicznie za pomocą encji. W ten sposób uniezależnia się widziany przez użytkownika obraz bazy danych od jej postaci fizycznej.
Na modelu relacyjnym oparta jest relacyjna baza danych (RDBMS ang. Relational Database Management Systems) - baza danych, w której dane są przedstawione w postaci relacyjnej. Relacja reprezentowana jest przez tablicę (tablica=relacja, stąd nazwa) a tablice są pewnym zbiorem rekordów o identycznej strukturze i wewnętrznie powiązanych za pomocą związków zachodzących pomiędzy danymi. Powoduje to ułatwienie zarządzania bazą danych w stosunku do tradycyjnego podejścia, gdzie dane są przechowywane w postaci strumienia. Takie podejście ułatwia wprowadzania zmian, zmniejszenie możliwość pomyłek, ale dzieje się to kosztem wydajności. Tradycyjną, nierelacyjną bazą danych jest BerkeleyDB.
Większość współczesnych relacyjnych baz danych korzysta z jakiejś wersji języka SQL pozwalającego wprowadzać zmiany danych w bazie i wybieranie informacji z bazy danych. Język ten opiera się na silniku bazy danych, który pozwala zadawać w języku SQL pewnego rodzaju pytania (kwerendy) i wyświetlać dane, które spełniają warunki zapytania. Zapytania SQL mogą także wykonywać operacje wstawiania danych, usuwania danych i ich aktualizacji. Język SQL zapewnia również zarządzanie bazą danych. Informacja o samej bazie przechowywana jest w postaci relacji (tabel) wewnątrz bazy danych.
Sukces relacyjnych baz danych leży w istnieniu formalnej matematycznej struktury zwanej rachunkiem relacyjnym, pozwalającym przeprowadzić automatyczne sprawdzanie pewnych konstrukcji. Gwarantuje to wykonalność pewnych operacji i spójność zbiorów danych. Pierwszy dokument opisujący stosowane do dziś algorytmy zarządzania relacyjnymi bazami danych pt.: "A Relational Model of Data for Large Shared Data Banks" został opublikowany przez E. F. Codda z laboratoriów IBM w roku 1970-tym.
Zobacz też: obiektowa baza danych, strumieniowa baza danych, dBASE, RDBMS, SQL.
