Nacjonalizacja przemysłu
Z Wikipedii
Nacjonalizacja przemysłu - jest to proces mający na celu upaństwowienie (nacjonalizację) sektora przemysłowego na obszarze danego państwa, poprzez przejęcie majątków i zasobów naturalnych w postaci ziemi i surowców mineralnych oraz kapitału budynków i maszyn przez państwo. Nacjonalizacja przemysłu wiązała się z wprowadzaniem bądź odradzaniem się na danym terenie reżimu o podstawie socjalistycznej (np. komunizm), który to reżim zakładał uwspólnotowienie własności nie tylko rolnej czy przemysłowej ale również innych dziedzin (kultura, nauka itd.). W Polsce nacjonalizacja przemysłu miała największy wyraz podczas reform i zmian wprowadzanych wraz ze stabilizacją władz komunistycznych po II wojnie światowej. W Polsce dekret o nacjonalizacji przemysłu ogłoszono w 3 stycznia 1946 roku.
Główne cechy przemysłu znacjonalizowanego:
- pełna kontrola państwa nad sektorem gospodarki
- kierowanie poziomem i kierunkiem transakcji na rynku
- ustalanie cen i wartości marginalnych (podatki, opłaty oddatkowe, subsydia)
- kontrola wejścia i wyjścia
- mechanizm rynkowy nie występuje lub jest bardzo ograniczony
- większość lub całość własności kapitału firm sfery przemysłowej jest w posiadaniu państwa
- państwo decyduje o wielkości podaży
- występuje wzmożona kontrola importu i eksportu towarów
- przemysł jednostkowy (prywatny) nie występuje lub jest bardzo ograniczony
Nacjonalizacja przemysłu prowadzi do destabilizacji równowagi na rynku i w czasach przewagi kapitalizmu do nierówności i dysproporcji wobec państw o gospodarce wolnorynkowej.
