Norbert Elias
Z Wikipedii
Norbert Elias (ur. 22 czerwca 1897, zm. 1 sierpnia 1990) – niemiecki socjolog pochodzenia żydowskiego, twórca socjologii procesu i socjologii figuracyjnej.
Urodził się we Wrocławiu. Studiował medycynę, psychologię i filozofię. W 1933 roku zdołał uciec z hitlerowskich Niemiec i zamieszkał w Paryżu. W 1935 roku przeniósł się do Anglii, gdzie wykładał kolejno na uniwersytetach w Londynie, Cambridge i Leicester. W latach 1962-1964 był profesorem socjologii na uniwersytecie w Akrze (stolica Ghany). Później wykładał na różnych uniwersytetach niemieckich (m.in. w Konstancji i Ośrodku Badań Interdyscyplinarnych w Bielefeld), a mieszkał głównie w Amsterdamie, gdzie zmarł.
Według Eliasa socjologia jest nauką dynamiczną, której przedmiotem jest proces społeczny oraz nieustanny ciąg regularnych zmian, będących wynikiem niezamierzonych działań ludzkich. Obecne stany społeczeństwa mają pochodzenie procesowo-historyczne. Żaden z obiektów społecznych nie ma stanu stałego i niezmiennego.
W swojej najgłośniejszej pracy pt. Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu Elias przedstawia przemiany obyczajowości, jakie dokonały się w Europie od średniowiecza. Analizując podręczniki i inne dokumenty z kolejnych epok, przedstawia mechanimy tworzenia się norm, które obecnie uznajemy za naturalne, głównie z zakresu zasad zachowania i moralności (np. zasady posługiwania się nożem i widelcem). Zdaniem Eliasa z czasem ludzie uzyskiwali coraz większą zdolność kontrolowania własnych emocji. Początkowo prace Eliasa pozostawały niezauważone. Z czasem Elias został uznany za jedną z czołowych postaci współczesnej socjologii.
Jego najważniejsze dzieła to:
- Über den Prozeß der Zivilisation, 1939, wyd.pol. (część) Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, 1980
- Die Höfische Gesellschaft, 1969
- Was ist Soziologie?, 1970
- Über die Einsamkeit der Sterbenden, 1982
- Engagement und Distanzierung, 1983, wyd.pol. Zaangażowanie i neutralność, 2003
- Über die Zeit, 1984
- Die Gesellschaft der Individuen, 1987
- Studien über die Deutschen, 1989, wyd. pol. Rozważania o Niemcach, 1996
- Etablierte und Aussenseiter, 1990
- Mozart. Zur Soziologie eines Genies, 1991, wyd.pol. Mozart. Portret geniusza, 2006
- Symboltheorie, 2001
Pełną listę publikacji, w tym tłumaczenia i treść dostępnych wypowiedzi Eliasa, znaleźć można na stronach internetowych projektu HyperElias@WorldCatalogue
