Ordoliberalizm
Z Wikipedii
Ten artykuł jest częścią serii Liberalizm |
Nurty i kierunki Liberałowie Organizacje liberalne Międzynarodówka Liberalna Tematy powiązane |
edytuj ten szablon |
Ordoliberalizm - nurt liberalizmu, wykształcony w Niemczech w latach 30. i 40. XXw. Głównymi ideologami ordoliberalizmu byli Franz Böhm, Alexander Rüstow, Wilhelm Röpke, Walter Eucken, Ludwig Erhard i Alfred Müller-Armack.
Ordoliberalizm był próbą modyfikacji anglosaskiego klasycznego liberalizmu i przystosowania go do warunków i mentalności niemieckiej. Poszanowanie dla własności prywatnej i reguł gospodarki rynkowej łączono z katolicką nauką społeczną i konserwatyzmem obyczajowym.
Ordoliberalizm opierał się na katolickiej nauce o naturze człowieka, dostrzegając rolę wspólnoty, tradycji, obyczaju i religii, lekceważoną przez klasycznych liberałów i libertarian. Wolność, zdaniem ordoliberałów, była konsekwencją ludzkiej wolnej woli. Ustawy nie powinny tworzyć nowych norm, lecz ujmować tradycyjne obyczaje w kategorie prawne.
W gospodarce ordoliberałowie podkreślali aspekt etyczny, przeciwstawiali się traktowaniu pracowników "jak maszyny", z uwagą podchodzili do papieskich encyklik społecznych. Opowiadali się za gospodarką rynkową, szczególnie doceniając i wspierając klasę średnią i drobną burżuazję. Dopuszczali interwencję państwa w gospodarkę tam, gdzie było to konieczne dla obrony konkurencji. Państwo miało zatem bronić wolnego rynku przed monopolami i oligopolami. Ordoliberałowie byli przeciwni systemowi socjalnemu, a interwencję państwa ograniczali do przypadków szczególnych, jak opieka nad osobami starymi i niepełnosprawnymi.
Ordoliberalizm opowiadał się zdecydowanie za demokracją parlamentarną, którą traktował jako zaporę przeciwko totalitaryzmowi i kolektywizmowi. Ordoliberałowie obawiali się jednak tyranii większości i populizmu, ponad wolę większości stawiając rządy prawa. Ordoliberałowie popierali decentralizację władzy i federalizację państwa.
Idee ordoliberałów zostały w pewnym stopniu urzeczywistnione, kiedy Ludwig Erhard zasiadał na stanowisku ministra finansów (1949-1963) i kanclerza RFN (1963-1966).
Zwolennikiem przeniesienia zasad ordoliberalizmu na grunt polski był m.in. Krzysztof Dzierżawski.