Paradyż (powiat świebodziński)
Z Wikipedii
Paradyż (niem. Paradies) – dawna nazwa (do 1945 r.) wsi Gościkowo w powiecie świebodzińskim, w województwie lubuskim, nad dopływem Obry, Paklicą, 11 km na północ od Świebodzina, przy drodze Świebodzin – Międzyrzecz. Obecnie Paradyżem nazywany jest pocysterski zespół klasztorny i ulokowane w nim wyższe seminarium duchowne.
W XIII wieku istniała tu wieś Gościchowo. 29 stycznia 1230 roku rycerz Mikołaj Bronisz (herbu Wieniawa) przekazał dobra rodowe Cystersom z Lehnina (Brandenburgia). Goscichowo otrzymało nazwę Paradius Matris Dei (Raj Matki Boskiej), od której utworzono polską nazwę – Paradyż. Dobra należące do opactwa szybko się powiększały. W 1534 r. w posiadaniu zakonu znajdowało się 21 wsi, ponad 29 000 ha ziemi ornej i ok. 4000 ha lasów. Dawało to opactwu znaczne dochody, co umożliwiało rozbudowę kościoła i klasztoru. Cystersi sprowadzali osadników niemieckich, ale na mocy postanowienia sejmu w Piotrkowie Trybunalskim z 1538 r., stanowisko opata zarezerwowano dla Polaków. Począwszy od XVI w. stale pogarszał się ekonomiczny stan opactwa. Po I rozbiorze Rzeczypospolitej w 1772 r., klasztor w Paradyżu znalazł się w obrębie zaboru pruskiego. W latach 1796-1810 rząd pruski skonfiskował część majątku opactwa. W 1834 r. nastąpiła kasata klasztoru.
Tutejszy klasztor oraz wieś odegrały dużą rolę w utrzymaniu polskości w zachodniej Wielkopolsce. Obecnie znajduje się tu pocysterski zespół kościelno-klasztorny Paradyż-Gościkowo.
W skład zabudowań wchodzą:
- Kościół Najśw. Marii Panny i świętego Marcinaa z XIII-XIV wieku przebudowany w XVIII wieku. W kaplicy, w ołtarzu, znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, XVII-wieczna kopia obrazu San Luca z Bolonii.
- Klasztor, a w nim wyższe seminarium duchowne. Pierwotnie klasztor cysterski z XIII-XIV wieku (pozostał korpus nawowy ukończony ok. 1280, późniejsze piętnastowieczne gotyckie freski), powiększony i przebudowany w stylu późnego baroku w wieku XVIII.
