Pocisk kumulacyjny

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Pocisk kumulacyjny – pocisk przeciwpancerny, w którym do przebicia pancerza wykorzystuje się strumień kumulacyjny powstający po eksplozji materiału wybuchowego, działającego na wkładkę kumulacyjną (cienkościenny stożek wykonany najczęściej z miedzi lub innego miękkiego metalu).

Ładunki kumulacyjne zaczęto stosować podczas II wojny światowej w minach przeciwumocnieniowych oraz pociskach granatników przeciwpancernych.

Ładynek kumulacyjny z zapalnikiem piezoelektrycznym:
1. czepiec balistyczny
2. dociskacz piezoelementów
3. wkładka kumulacyjna
4. zapalnik
5. materiał wybuchowy
6. czujnik piezoelektryczny.

[edytuj] Schemat i zasada działania

Na powyższym schemacie kolorem niebieskim zaznaczono obudowę głowicy pocisku kumulacyjnego, kolorem żółtym ładunek wybuchowy, kolorem czerwonym zapalnik, a pomarańczowym wkładkę kumulacyjną. Niszczony pancerz znajdowałby się na lewo od schematu.

Zasada działania: wybuch zapalnika powoduje rozpoczęcie procesu spalania materiału wybuchowego. Jest ważne, aby materiał ten nie detonował, ale spalał się w regularnej, sferycznej, fali wybuchu. Fala ta zbliża się do wierzchołka stożka wkładki kumulacyjnej. Kiedy fala wybuchu dosięgnie wierzchołka wkładki, wkładka zaczyna się deformować i jest stopniowo, poczynając od wierzchołka, uplastyczniana i wypychana w stronę pancerza. Fala wybuchu w tym czasie zmierza do prawego krańca powyższego schematu, uplastyczniając kolejne fragmenty wkładki kumulacyjnej, które są dociskane do części już wcześniej uplastycznionej. Tak zgniatana wkładka kumulacyjna formuje strumień kumulacyjny poruszający się z dużą szybkością w stronę pancerza (czoło strumienia porusza się z prędkością kilkunastu km/s) oraz znacznie szerszy i powolniejszy strumień wsteczny, wylatujący do tyłu głowicy. Sam strumień kumulacyjny ma niewielki przekrój i dzięki temu uzyskuje wielką koncentrację energii na powierzchni pancerza, powodując zazwyczaj odparowanie pancerza. Załoga trafionego pojazdu jest zazwyczaj zabijana przez falę uderzeniową, powstającą po wewnętrznej stronie pancerza, kiedy kanał przepalany w pancerzu przez strumień kumulacyjny dosięgnie wewnętrznej strony pancerza. Dochodzi wtedy do dekompresji gazu do wnętrza pojazdu. Jednocześnie ta sama fala uderzeniowa powoduje zazwyczaj wybuchy amunicji przewożonej w trafionym pojeździe.

[edytuj] Zastosowania i środki przenoszenia

Zastosowania ładunków kumulacyjnych:

niszczenie pojazdów opancerzonych
niszczenie ścian bunkrów i innych umocnień
niszczenie opancerzonych stanowisk ogniowych

Środki przenoszenia:

pociski granatników przeciwpancernych (np. RPG-7)
przeciwpancerne pociski rakietowe (np. MAF)
miny przeciwpancerne
ładunki saperskie
pociski artyleryjskie (np.3WBK10 kalibru 125 mm)
bomby lotnicze

[edytuj] Sposoby przeciwdziałania

Istnieją dwa główne systemy przeciwdziałania pociskowi kumulacyjnemu.

1. Pancerz warstwowy. Jest to pancerz złożony z wielu warstw materiału, z których każda jest powierzchniowo utwardzana. Taki pancerz jest znacznie skuteczniejszy od pancerza litego o tej samej wadze, bowiem strumień kumulacyjny rozprasza się uderzając w kolejne utwardzone powierzchnie warstw pancerza.

2. Pancerz reaktywny. Opancerzenie tego typu polega na umieszczeniu na pancerzu właściwym kostek materiału wybuchowego o silnych własnościach detonacyjnych – czyli zapalających się znacznie szybciej, niż rozprzestrzenia się w nich fala wybuchu. Kostka takiego materiału uderzona przez strumień kumulacyjny detonuje i rozprasza strumień kumulacyjny.

W praktyce zazwyczaj łączy się obydwa te systemy, kładąc pancerz reaktywny na opancerzenie właściwe wykonane jako pancerz warstwowy.

Istnieje również ekran przeciwkumulacyjny.

Ekran przeciwkumulacyjny – osłona, zwykle metalowa, umieszczana w odległości 10-50cm od pancerza pojazdu, chroniąca częściowo pancerz zasadniczy przed pociskami kumulacyjnymi, powodująca zainicjowanie efektu kumulacyjnego pocisku przed jego dojściem do pancerza czołgu. Rolę tę spełnia zwykle sitaka metalowa, blachy stalowe lub specjalne konstrukcje przestrzenne, osłaniające najczęściej wieżę, pancerz czołowy lub układ bieżny wraz z płytami bocznymi. Najlepszy efekt przeciwkumulacyjny daje stalowa konstrukcja przestrzenna, powodująca jednocześnie inicjację pocisku przed jego zetknięciem się z pancerzem oraz rozszczepienie i załamanie strumienia kumulacyjnego. Ekran przeciwkumulacyjny podwyższa sumaryczną odporność pancerz na przebicie pociskiem kumulacyjnym.