Podział administracyjny Bydgoszczy

Z Wikipedii

Niniejszy artykuł jest częścią cyklu Bydgoszcz

Kalendarium bydgoskie Historia Bydgoszczy Prezydenci Bydgoszczy Ośrodek religijny Warunki naturalne Ochrona przyrody Parki i tereny leśne Obiekty turystyczne Trasy turystyczne Baza noclegowa Podział administracyjny Kultura Edukacja Sport Opieka zdrowotna Gospodarka Komunikacja Garnizon Bydgoszcz Polityka Osoby związane z Bydgoszczą Współpraca zagraniczna Bydgoszczy

Bydgoszcz na polskiej Wikipedii Galeria zdjęć na Wikimedia Commons Bydgoszcz w Wikicytatach Bydgoszcz w Wikinews

Wikiprojekt:Bydgoszcz

www.bydgoszcz.pl

Specyficzne położenie Bydgoszczy, nad dwiema rzekami, Brdą i Wisłą oraz Kanałem Bydgoskim, na dwóch wysoczyznach, skarpie północnej i południowej oraz niecce pomiędzy nimi, sprawia, iż jednoznaczny podział na dzielnice pozostał do dziś nierozstrzygnięty.

Wg prawa polskiego, miasta o ludności ponad 300.000 mieszkańców (Bydgoszcz ma prawie 400) mają prawo do wyznaczenia dzielnic. Nie powstał żaden formalny podział, ze względu na ogromną różnorodność i zawiłą historię bydgoskich osiedli, mających swe korzenie w istniejących na ich terenie folwarkach, majątkach itp.

Spis treści 1 Rozwój terytorialny miasta 2 Jak przyłączano kolejne obszary 3 Bydgoskie strefy przestrzenne 3.1 Przedmieścia Bydgoszczy 4 Inne podziały administracyjne miasta Bydgoszczy 4.1 Dzielnice Bydgoszczy wg Rad Osiedli 4.2 Dzielnice wg komisariatów policji i obszarów ich działania

[edytuj] Rozwój terytorialny miasta

Do początku XIX w. Bydgoszcz obejmowała miasto lokacyjne w obrębie murów miejskich oraz 3 przedmieścia:

• Przedmieście Gdańskie
• Przedmieście Kujawskie
• Przedmieście Poznańskie

Od czasów Księstwa Warszawskiego (pocz. XIX w.) zaludniło się kolejne przedmieście: Okole, gdzie zbudowano Kanał Bydgoski.

Z kolei od 1820 r. rozpoczęto zabudowę Przedmieścia Gdańskiego, wytyczając ul. Gdańską.

W połowie XIX po wybudowaniu kolei i budowie dworca głównego na Bocianowie zabudowa Przedmieścia Gdańskiego zintensyfikowała się. Wytyczono ul. Dworcową i przyległe, wzdłuż których budowano wysokie, efektowne mieszczańskie kamienice.

Od połowy XIX zaczyna się rozwój terytorialny miasta. Przyłączano bliskie przedmieścia po północnej stronie Brdy w celu umożliwienia zabudowy. Żywiołowy wzrost zaludnienia przeżyły gminy podmiejskie: Szwederowo, Wilczak, Jachcice, Okole, Bielawy, Bartodzieje i inne. Terenów tych nie przyłączano do miasta aż do 1920, kiedy to nastąpiło 8-krotne zwiększenie powierzchni miasta. Przyłączono wreszcie tereny i tak od dawna związane z miastem, gdzie znajdowała się większość bydgoskich przedsiębiorstw przemysłowych i mieszkała większość pracowników.

W 1939 r. na 143 tysięcy mieszkańców miasta tylko połowa mieszkała w centrum (dawnym terenie administracyjnym z 1910 r.).

[edytuj] Jak przyłączano kolejne obszary

Rok przyłączenia	Osiedla	Powierzchnia przyłączona	Uwagi
1851	Bocianowo, Żupy	80 ha	przyrost powierzchni miasta 45 %, teren dzisiejszego Śródmieścia
1867	Bocianowo II, Grodztwo	265 ha	przyrost powierzchni miasta 103 %, teren dzisiejszego Śródmieścia
1876	Jachcice, Ludwikowo, część Okola i Szwederowa, Błonie, Nowy Dwór, Bielice	283 ha	przyrost powierzchni miasta 54 %, najbliższe miastu przedmieścia od strony zachodniej i południowej
1907	reszta Okola i Szwederowa, Wilczak, Bielawy, Skrzetusko	42 ha	przyrost powierzchni miasta 5 %, najbliższe miastu przedmieścia ze wszystkich stron
1920	reszta Bielaw, Bartodzieje Wielkie i Bartodzieje Małe, Zimne Wody, Fordonek, Czersko Polskie, Rupienica	5793 ha	przyrost 685%, wszystkie związane z miastem przedmieścia i wsie robotnicze o zaludnieniu wówczas ok. 22 tysięcy osób, generalne, prawie 8-krotne zwiększenie powierzchni miasta. Chwilowo Bydgoszcz była drugim miastem pod względem powierzchni w RP (!), potem w okresie międzywojennym plasowała się na 5 miejscu w kraju
1954	Opławiec, Prądy i Łęgnowo, Żółwin	4340 ha	przyrost 65%, słabo zaludnione tereny zachodnich przedmieść i zalesione tereny niemieckiej fabryki DAG
1959	Osowa Góra	512 ha	przyrost 5%, wieś – wówczas słabo zaludniona (dzisiaj osiedle 13 tys. mieszkańców)
1961	Janowo, las szubiński, las przy ul. Grunwaldzkiej	489 ha	przyrost 4%, tereny leśne
1973	Fordon	830 ha	przyrost 7%, miasteczko oraz tereny między Fordonem a Brdyujściem o zaludnieniu łącznie ok. 9 tys. osób, miejsce wyznaczone na Zespół Szkół Wyższych oraz nową dzielnicę mieszkaniową (obecnie dzielnicę zamieszkuję ok. 80 tysięcy mieszkańców)
1977	część terenów gmin Osielsko i Solec Kujawski, Czarnówczyn, Łoskoń, Smukała Dolna, Łęgnowo, Plątnowo, Mariampol, część Wypalenisk, Myślęcinek, Niemcz, gminie Nowa Wieś Wielka oddano część lasu	4639 ha	przyrost 36%, słabo zaludnione tereny w północnej części miasta oraz dwie wsie w południowo-wschodniej części miasta. Celem było m.in. umożliwienie budowy wielkiej dzielnicy mieszkaniowej Nowy Fordon z obiektami towarzyszącymi: oczyszczalnią ścieków i elektrociepłownią

[edytuj] Bydgoskie strefy przestrzenne

Odległość między krańcami miasta wynosi:

• z zachodu na wschód: 20 km
• z północy na południe: 10 km.

Miasto posiada odmienne strefy przestrzenne o różnym krajobrazie i zabudowie co urozmaica przestrzeń miejską. W centrum dominuje zwarta zabudowa, natomiast na wszystkich przedmieściach oazy zieleni i rekreacji. Położenie wśród lasów determinuje "enklawowość" miasta. Zabudowa rozwija się tam, gdzie jest to możliwe. Dlatego rozwijają się odległe osiedla np. Osowa Góra (na zachodzie) czy Fordon (na wschodzie miasta).

W mieście można wydzielić 6 stref przestrzennych:

• GÓRNY TARAS, który obejmuje osiedla: Babią Wieś, Błonie, Biedaszkowo, Czersko Polskie, Glinki, Górzyskowo, Jary, Kapuściska, Łęgnowo, Szwederowo, Wilczak, Wyżyny, Wzgórze Wolności . Mieszka tam ok. 40% ludności miasta w osiedlach domów wielorodzinnych (ostatnio intensywnie rewitalizowanych) oraz jednorodzinnych.

• DOLNY TARAS, który obejmuje zabytkowe Stare Miasto i Śródmieście oraz osiedla na północ od Brdy: Bartodzieje | Bielawki | Bocianowo | Leśne | Okole | Sielanka | Zawisza. Mieszka tam ok. 30% ludności miasta. Obok zabudowy mieszkalnej, znajdują się tam siedziby firm, niektóre fabryki i większość obiektów kulturalnych i sportowych.

• WSCHODNIA DZIELNICA obejmująca ok. 20% ludności w osiedlach Bydgoszcz Wschód, Brdyujście, zabytkowy stary Fordon oraz zbudowany w latach 80. i 90. od podstaw Nowy Fordon. Obszary te sąsiadują bezpośrednio z Wisłą. Znajdują się tam zarówno dzielnice mieszkaniowe, jak i składy przemysłowe.

• ZACHODNIE I PÓŁNOCNO-ZACHODNIE OSIEDLA WILLOWE, gdzie mieszka 10% ludności. Osiedla Czyżkówko | Flisy | Jachcice | Janowo | Miedzyń | Opławiec | Osowa Góra | Piaski | Smukała leżą w pobliżu Brdy i Kanału Bydgoskiego w spokojnej, pełnej lasów okolicy. Znajdują się tam m.in. ośrodek wypoczynkowy i sanatorium.

• PÓŁNOCNY PAS REKREACYJNY BYDGOSZCZY - wielka strefa wypoczynku i rekreacji. Obejmuje on 830-hektarowy Leśny Park Kultury i Wypoczynku "Myślęcinek" z licznymi atrakcjami, Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Wisły oraz znaczne obszary lasów o zróżnicowanej strukturze.

• TEREN ZAKŁADÓW CHEMICZNYCH ZACHEM w południowo-wschodniej części miasta z własną siecią dróg i linii autobusowych dla pracowników. Zakłady wykorzystują część terenu, pozostałą porasta las i znajdują się tam pozostałości niemieckiej fabryki dynamitu z czasów wojny. Stanowi on potencjalną strefę wielkiego parku przemysłowego (Bydgoski Park Przemysłowo-Technologiczny), z dostępem do ekspresowej obwodnicy, linii kolejowej Śląsk-Gdynia i portu lotniczego.

• PODBYDGOSKIE GMINY NAJŚCIŚLEJ ZWIĄZANE Z MIASTEM: Białe Błota, Niemcz i Osielsko. Mimo, że leżą poza obszarem administracyjnym miasta, mogą być traktowane jako integralne dzielnice. Odległość z tych gmin do centrum miasta jest 2 razy mniejsza, niż z peryferyjnych bydgoskich osiedli. Przekłada się to na intensywny ich rozwój, zwłaszcza budownictwa willowego.

[edytuj] Przedmieścia Bydgoszczy

Fragmenty pozostałych sąsiadujących gmin również można uznać za przedmieścia o charakterze peryferyjnych osiedli willowych:

• od północy (Niemcz, Osielsko)
• z południa (Brzoza, Nowa Wieś Wielka)
• z zachodu (Białe Błota, Sicienko)
• ze wschodu (Dąbrowa Chełmińska, Ostromecko)

oraz nieco dalej...

• z północnego wschodu (wieś Dobrcz)
• ze wschodu (wieś Zławieś Wielka)
• z północnego zachodu (satelitarne miasto Koronowo)
• z południowego wschodu (satelitarne miasto Solec Kujawski)

[edytuj] Inne podziały administracyjne miasta Bydgoszczy

Nie istnieje idealny i jednoznaczny podział na dzielnice-osiedla Bydgoszczy. Różne instytucje różnie dzielą Bydgoszcz i stąd istnieje wiele podziałów administracyjnych.

[edytuj] Dzielnice Bydgoszczy wg Rad Osiedli

• Bartodzieje
• Bielawy
• Błonie
• Bocianowo-Śródmieście-Stare Miasto
• Bydgoszcz Wschód-Siernieczek-Brdyujście
• Czyżkówko
• Flisy
• Glinki-Rupienica
• Górzyskowo
• Jachcice
• Kapuściska
• Leśne
• Łęgnowo
• Łęgnowo Wieś
• Miedzyń–Prądy
• Nowy Fordon
• Okole
• Osowa Góra
• Piaski
• Smukała-Opławiec-Janowo
• Stary Fordon
• Szwederowo
• Tatrzańskie
• Terenów Nadwiślańskich
• Wilczak-Jary
• Wyżyny
• Wzgórze Wolności
• Zimne Wody–Czersko Polskie

[edytuj] Dzielnice wg komisariatów policji i obszarów ich działania

• Bartodzieje
• Błonie
• Fordon
• Szwederowo
• Śródmieście
• Wyżyny