Pryscylian
Z Wikipedii
Pryscylian lub Pryscylian z Avili (ur. ok. 345, zm. 385, chrześcijański kaznodzieja i przywódca religijny działający w rzymskiej prowincji Hispania w IV wieku n.e.
Około roku 375 został przywódcą ruchu etyczno-filozoficzno-religijnego zwanego od jego nazwiska pryscylianizmem. Znalazł licznych zwolenników, szczególnie w północnej Hiszpanii (Galicia), również wśród duchowieństwa. Jego poglądy (lecz nie on sam) zostały potępione na synodzie w Saragossie w 380 r. Przez zwolenników Itacjusza i Sylwiana konsekrowany na biskupa Avili w 381 r. Działania przeciwników zmusiły go jednak do ucieczki do Akwitanii. Następnie udał się do Rzymu, daremnie szukając poparcia u papieża Damazego I. Sprawa była również rozpatrywana na synodzie w Bordeaux w roku 384, nie podjęto tam jednak żadnej decyzji, gdyż Pryscylian odwołał się do cesarza. Cesarz Maksymus, ortodoksyjny katolik, dając posłuch oskarżeniom o herezję, niemoralne prowadzenie się i uprawianie magii, po przesłuchaniu na torturach skazał Pryscyliana na śmierć. Wyrok przez ścięcie został wykonany w roku 385 w Trewirze, pomimo licznych interwencji. Był to pierwszy przypadek skazania na śmierć chrześcijanina za herezję z wyroku świeckiej władzy. Zapoczątkowano w ten sposób praktykę skazywania na śmierć za głoszone poglądy.
Pryscylian długo był uważany za męczennika i świętego w Hiszpanii, a szczególnie w Galicji. Mimo surowych represji pryscylianizm utrzymywał się jeszcze przez blisko 2 wieki w Hiszpanii i Galii.
