Trewir
Z Wikipedii
Trewir (Trier) | |||||
|
|||||
Państwo | ![]() |
||||
Kraj związkowy | Nadrenia-Palatynat | ||||
Powierzchnia | 117,14 km² | ||||
Populacja (30.06.2004) - liczba ludności - gęstość |
100 075 854 osób/km² |
||||
Położenie | 49°45' N 006°38' E |
||||
Tablice rejestracyjne | TR | ||||
Strona internetowa miasta |
Trewir (niem. Trier, fr. Trèves), to miasto w zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, port nad Mozelą. Położone ok. 50 km od stolicy Luksemburga. Trewir jest jednym z najstarszych miast w Niemczech. W roku 16 p.n.e. została założona na terenie celto-germańskiego szczepu Trewerów (wymienia ich Cezar w: "O wojnie galijskiej") - w ramach akcji romanizacyjnej - rzymska osada o nazwie Augusta Treverorum. Miasto było jednym z centrów administracyjnych i "podstolic" Cesarstwa Rzymskiego, miastem rezydencyjnym Konstancjusza I i jego syna Konstantyna Wielkiego. Za Konstantyna Wielkiego dokonano podziału Cesarstwa Rzymskiego na 4 prefektury - Wschód (Konstantynopol), Illyricum (Sirmium), Italia (Mediolan) oraz Galia (Trewir). W średniowieczu biskup trewirski był jednym z książąt elekcyjnych Cesarstwa Niemieckiego. 5 maja 1818 r. urodził się w Trewirze Karol Marks. Miasto leży na szlaku do Santiago de Compostela. Siedziba uniwersytetu i politechniki; od 273 r. biskupów katolickich.
Spis treści |
[edytuj] Historia miasta
Według podania o powstaniu Trewiru, spisanego poraz pierwszy w 1105 roku w Gesta Treverorum, miasto zostało założone przez Trebeta (syna króla Asyryjczyków Ninusa) 1300 lat przed powstaniem Rzymu. Do legendy tej nawiązuje napis z 1684 r. umieszczony na Domu Czerwonym (Rotes Haus) przy trewirskim Rynku Głównym (Hauptplatz): “ANTE ROMAM TREVERIS STETIT ANNIS MILLE TRECENTIS” (Przed Rzymem Trewir stał 1300 lat). Znaleziska archeologiczne stwierdzają obecność osadników na tym terenie w III wieku p.n.e. Obszar Trewiru zamieszkiwany był przez szczep celtycki, Trewerów.

Legiony Juliusza Cezara podbiły plemiona Trewerów pomiędzy 58 a 50 rokiem p.n.e. W 30 r. p.n.e., u podnóża Petrisbergu powstał obóz wojskowy, który jednak nie był długo użytkowany. Dopiero w 16 r. p.n.e. Rzymianie założyli miasto nazwane Augusta Treverorum ku czci cesarza Augusta. Inne miasta poświęcone Augustowi to Augsburg w południowo-zachodniej Bawarii oraz Augst w północnej Szwajcarii. Po reorganizacji prowincji rzymskich w Niemczech, cesarz August mianował Trewir stolicą prowincji Gallia Belgica. W II wieku wybudowano mury obronne a wjazdu do miasta broniły bramy Porta Nigra, Porta Inclyta usytuowana przy nowym moście na Mozeli, Porta Alba oraz Porta Media. Częścią murów obronnych był też amfiteatr, który służył również jako zachodnia brama wjazdowa. W II wieku zbudowano także zespół łaźni rzymskich Barbarathermen, których jedynie część podziemna zachowała się do naszych czasów.
W drugiej połowie trzeciego wieku, miasto stało się siedzibą arcybiskupa a pierwszym biskupem Trewiru był Eucharius. Pomiędzy 271 a 274 r., Trewir stał się stolicą samozwańczego Cesarstwa Galijskiego (Imperium Galliarum) z antycesarzem Tetrikusem I na czele. Cesarstwo Gallijskie zostało z powrotem wcielone do Imperium Rzymskiego przez cesarza Aureliana w 274 r. W roku 275 Trewir najechali i złupili Frankowie i Alemanowie. Miasto odbudowano za panowania Konstancjusza I, który uczynił ‘’Treveris’’ swoją siedzibą na lata 293-306. Trewir pełnił funkcje rezydencji władców Cesarstwa Zachodniorzymskiego do 395 r. Z 80.000 mieszkańców w roku 300, Trewir był największym miastem na północ od Alp.
Za panowania cesarza Konstantyna Wielkiego (306-337) miasto zostało rozbudowane. Wzniesiono wiele monumentalnych budowli, m.in. pałac cesarski oraz łaźnie cesarskie (Keiserthermen). W 326 roku prywatna rezydencja rodziny cesarskiej została przebudowana do podwójnej bazyliki, której pozostałości są widoczne w Katedrze Św. Piotra (Trier Dom) oraz sąsiadującym Kościele Najświętszej Marii Panny (Liebfrauenkirche). Do dziś zachowała się również aula tronowa (Aula Palatina) cesarza Konstantyna, w której obecnie znajduje się kościół protestancki. Żaden z budynków łaźni nie przetrwał nienaruszony do naszych czasów.
Od roku 318, Trewir był siedzibą prefektury gallijskiej (Praefectus Praetorio Galliarium), jednej z dwóch najważniejszych jednostek administracyjnych w cesarstwie zachodniorzymskim, które zarządzały prowincjami zachodniorzymskimi od Maroka po Brytanię. Cesarz Konstantyn II sprawował stąd władzę w latach 328-340. W roku 340 urodził się tu Św.Ambroży późniejszy biskup Mediolanu, Doktor Kościoła Katolickiego. Od roku 367, za panowania Walentyniana I, Trewir poraz kolejny stał się siedzibą cesarzy, aż do śmierci Teodozjusza I w roku 395. Przez kilka lat (383-388) był też stolicą cesarza Magnusa Maksymusa. W roku 407, wkrótce po inwazji Galii przez Wandalów, Alanów oraz Swebów, prefektura galijska została przeniesiona do Arles nad Rodanem. W V wieku miasto było kolejno zdobywane przez Franków (około 413 i 421) a potem Hunów pod wodzą Attylii (451 r.), by w końcu powtórnie znaleźć się w posiadaniu Franków w roku 475.
Na mocy traktatu z Verdun Trewir stał się częścią państwa wschodniofrankijskiego, które było poprzednikiem Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Następnie miasto było władane przez grafów. W roku 902 Trewir przeszedł we władanie arcybiskupa. Od X wieku miasto czyniło próby uniezależnienia się, tak by podlegać bezpośrednio cesarzowi (‘’reichsunmittelbar’’). W 1212 r. cesarz Otto IV nadał miastu suwerenność w obrębie cesarstwa, którą podrtzymał później król Konrada IV. Suwerenność wiązała się z prawem do pobierania podatku i cła oraz niezależnym sądownictwem. W 1309 miasto musiało ponownie poddać się władzy arcybiskupa, potężnego Balduina von Luxemburg. Zmianę statusu miasta potwierdził w 1364 r. cesarz Karol IV, a następnie w 1580 r. najwyższy sąd cesarstwa (Reichkammergericht). Aż do końca Starej Rzeszy miasto było stolicą księstwa elektorskiego (Kurtrier).
W roku 1512 odbyła się w Trewirze sesja Reichstagu, podczas której ustalono podział administracyjny Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, określając granice dziesięciu okręgów (Reichskreise). W XVII wieku, w obliczu zagrożenia Trewiru podczas wojny trzydziestoletniej książę elektor Philipp Christoph von Sötern przeniósł swoją rezydencję na zamek Philippsburg w Ehrenbreitstein niedaleko Koblencji.
W XVII i XVIII wieku Trewir był regularnie zajmowany przez wojska francuskie w czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648), wojny Francji z Ligą Augsburską (1689-1697), wojny o sukcesję hiszpańską (1701-1714) oraz wojny o sukcesję polską (1733-1735). W 1794 r. Trewir został przejęty przez rewolucyjne wojska francuskie. Na mocy pokoju w Campo Formio (1797) cesarz Franciszek II uznał wschodnią granicę Francji na Renie. Tereny leźące na wschód od Renu została podzielone na cztery departamenty: departament Saary ze stolicą w Trewirze, departament Mont-Tonnerre (Donnersberg) ze stolicą w Moguncji, departament Renu i Mozeli (Koblencja) oraz departament Rury (Akwizgran). Na mocy traktatu pokojowego w Lunéville (1801) Francja przejęła kontrolę nad księstwami na lewym brzegu Renu, a mieszkańcy Trewiru stali się obywatelami francuskimi. W 1803 roku, na żądanie Napoleona, Sejm Rzeszy pozbawił arcybiskupa Trewiru (oraz Kolonii) praw elektorskich.
W 1814 r., Trewir został wcielony do Królestwa Prus. Karol Marx urodził się tu w 1818 r. W 1871 roku Trewir stał się częścią cesarstwa niemieckiego.
W czasie drugiej wojny światowej (1944) Trewir został silnie zbombardowany. Po wojnie miasto włączono do Nadrenii-Palatynatu. W 1986 roku rzymskie zabytki Trewiru, katedrę Św. Piotra oraz kościół Najświętszej Marii Panny wpisano na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO. Na liście UNESCO znajduje się też Kościół Św. Pauliny zaprojektowany przez Baltazara Neumanna w 1757 roku.
[edytuj] Atrakcje turystyczne
Obiekty znajdujące się na liście dziedzictwa kulturowego UNESCO:
- Porta Nigra
- Amfiteatr rzymski
- Termy Cesarskie oraz kompleks łaźni rzymskich z II wieku Barbarathermen
- Bazylika Konstantyna czyli sala tronowa Konstantyna Wielkiego
- Rzymski most na Mozeli
- ‘’Igeler Säule’’
- Katedra Św. Piotra
- Gotycki Kościół Najświętszej Marii Panny (Liebfrauenkirche)
- Kościół Św. Pauliny
Inne zabytki w Trewirze:
- Średniowieczny Rynek Główny (Hauptmarkt) wraz z późnogotycką ‘’Steipe’’ (dawną salą bankietową władz miejskich), Czerwonym Domem (Rotes Haus), kościółem św. Gangolfa, Marktkreuz oraz fontanną św. Piotra
- Dom Trzech Króli (Dreikönigenhaus) wszesnogotycki dom przy Simeonstrasse
- Klasztor św. Szymona
- Opactwo benedyktyńskie św. Macieja
- Żurawie nad Mozelą: Stary Żuraw (Alter Krahnen) z 1413 roku oraz barokowy Młodszy Żuraw (Jüngerer Krahnen, inaczej zwany też (Alte) Zollkran) z 1774 r.
- Zamek Elektorski (Kurfürstliches Schloss)
- Rokokowy Pałac Książąt Elektorów (Rococo-Palais der Kurfürsten)
- Dom Karola Marksa
[edytuj] Miasta partnerskie
Metz, Francja
Ascoli Piceno, Włochy
Gloucester Wielka Brytania
's-Hertogenbosch, Holandia
Pula, Chorwacja
Fort Worth, USA
Weimar, Niemcy
Nagaoka, Japonia
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Strona domowa miasta (de) (en) (fr) (nl) (it) (chin)
- Panorama miasta (de)
- Trier Daily Photo (en)
- Another Trier Daily Photo (en)
- Galeria zdjęć z Trewiru