Różanecznik

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Różanecznik

Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Podgromada	Magnoliophytina
Klasa	Rosopsida
Podklasa	ukęślowe
Nadrząd	Ericanae
Rząd	wrzosowce
Podrząd	Ericineae
Rodzina	wrzosowate
Podrodzina	Rhododendroideae
Plemię	Rhododendreae
Podplemię	Rhododendrinae
Rodzaj	różanecznik
Nazwa systematyczna
Rhododendron L.

Różanecznik, azalia, rododendron (Rhododendron L.) - rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych. Należy do niego kilkaset gatunków, które w stanie naturalnym występują głównie na terenie Azji. W mniejszej ilości występują na terenach Ameryki i w Europie. Są to krzewy lub krzewinki rosnące najczęściej w lasach górskich, gdzie mają zapewnioną właściwą wilgotność powietrza i półcień.

Różanecznik jest jednym z częściej uprawianych krzewów ozdobnych. Te gatunki i odmiany, które mają zimozielone, skórzaste liście, nazywane są rododendronami lub różanecznikami, natomiast te o miękkich i lekko owłosionych liściach, które opadają na zimę, nazywa się azaliami. Obecnie wszystkie one zostały przez botaników zaliczone do jednego rodzaju Rhododendron, jednak w praktyce ogrodniczej w dalszym ciągu używa się utartych od bardzo dawna tradycyjnych nazw.

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój: Uprawiane odmiany różaneczników i azalii to krzewy o różnych rozmiarach; od bardzo małych, które hoduje się w doniczce, do ok. 2,5 metrowych krzewów. Różaneczniki mają cały czas zwarty pokrój, azalie z początku mają luźniejszy pokrój, z czasem jednak zagęszczają się. Są to rośliny długowieczne, niektórzy hodują je już kilkadziesiąt lat. U azalii już w lipcu zaczynają się na gałązkach wytwarzać pączki na nowy rok.

Liście: Rododendrony mają nagie, duże i skórzaste liście, z górnej strony intensywnie zielone, spodem szarozielone. Na dolnej stronie liścia widać wyraźnie nerwy. Liście rododendronów są zimozielone i zdobią krzew przez cały rok . Azalie mają liście mniejsze, wąskoeliptyczne. Jesienią liście azalii przebarwiają się na różne kolory i opadają przed zimą.

Kwiaty: Z nierównymi płatkami korony, niemal grzbieciste. Są główną ozdobą azalii i różaneczników. Gdy kwitną nie sposób przejść obojętnie. Kwitną niezwykle obficie. U azalii kwiaty rozkwitają przed rozwinięciem się liści, przez co są doskonale widoczne, u rododendronów kwiaty wyrastają na długich szypułkach w kwiatostanach na szczytach pędów i również są doskonale widoczne. U licznych odmian różaneczników występuje cała gama kolorów kwiatów – od białego do fioletowego, poprzez różne odcienie czerwieni.

[edytuj] Zastosowanie

Rośliny ozdobne

Sposób uprawy: sadzi się je tylko wraz z bryłą korzeniową. Wymagają ziemi próchnicznej i kwaśnej (pH 4– 5). Ziemię taką można otrzymać poprzez dodanie do dobrej ziemi ogrodniczej kwaśnego torfu, zmielonej kory lub przegnitego igliwia. Azalie należy sadzić w miejscu słonecznym, najlepiej grupami. Doskonale prezentują się na tle iglaków. Rododendrony powinny rosnąć w miejscu zacienionym, ale w nasłonecznionym też będą rosnąć dobrze, pod warunkiem zapewnienia im stałego nawodnienia. W ogóle azalie i różaneczniki wymagają przez cały rok wilgotnego podłoża, źle tolerują suszę. W utrzymaniu wilgoci pomaga ściółkowanie podłoża wokół nich. W razie potrzeby trzeba je podlewać. Łatwo można przesadzać nawet duże różaneczniki (oczywiście wraz z bryłą korzeniową), gdyż mają zwartą, niedużą bryłę korzeniową.

[edytuj] Wymagania

Azalie dobrze znoszą nawet silne mrozy. Różaneczniki również, ale pod warunkiem, że nie braknie im w podłożu wody. Gdy bowiem w zimie zamarznie gleba, nie mają jak jej pobierać. Aby nie uschły, w zimie należy jesienią dobrze nawodnić podłoże wokół nich, by nasyciły się wodą przed zimą.

Różanecznik wielkokwiatowy "Nova Zembla"

Należy systematycznie nawozić od maja do sierpnia, ale niedużymi dawkami nawozów, gdyż są wrażliwe na zasolenie gleby, lub stosować nawozy o przedłużonym działaniu. Koniecznie należy stosować nawozy kwaśne (siarczan(VI) amonu, siarczan potasu), a najlepiej specjalne mieszanki nawozów do rododendronów. Nie należy wapnować. Aby rośliny obficie kwitły na następny rok, należy po przekwitnięciu ściąć całe kwiatostany, gdyż stają się nieładne, a ponadto wyczerpują nadmiernie roślinę. Ani azalie, ani rododendrony nie wymagają żadnego cięcia. Należy tylko usuwać uschnięte liście i obumarte pędy.

[edytuj] Choroby i szkodniki

fytoftoroza różanecznika – liście brązowieją, obumierają i zwijają się. Zaatakowane rośliny należy spalić, a rosnące w pobliżu różaneczniki podlewać preparatem Sadofan lub Aliette.
kibitnik azaliaczek (Catotilia azaleella) – szkodnik wygryzający liście z dolnej strony, lub powodujący ich minowanie. Zwalcza się go łatwo środkami owadobójczymi.
mączlik różanecznikowy – liście są lepkie i żółkną. Przyczyną jest owad, którego larwy żerując na dolnej powierzchni liścia wydzielają lepką spadź. Zwalcza się je poprzez dwukrotne opryskiwanie preparatem Talstar z dodatkiem preparatu Provado, lub Applaud.
nekroza różanecznika –choroba spowodowana przez grzyby. Na liściach powstają jasnobrązowe plamy, które stopniowo rozprzestrzeniają się po całej roślinie. Porażone liście należy spalić, a całą roślinę opryskać dwukrotnie (co 2 tygodnie) preparatem Topsin lub Dithane.
zaraza wierzchołków pędów – spowodowana jest przez grzyb Phytophthora ramorum. Najpierw zaczynają brunatnieć wierzchołki pędów, potem choroba rozszerza się w dół. powoduje opadanie liści i obumieranie rośliny. Zwalczanie polega na wycinaniu porażonych liści i pędów, a następnie opryskiwaniu całej rośliny preparatem Previcur, lub innym grzybobójczym.

[edytuj] Gatunki

różanecznik alpejski (Rhododendron ferrugineum)
różanecznik dahurski (Rhododendron dauricum)
rózanecznik gandawski, azalia gandawska (Rhododendron gandavense, Azalea japonica)
różanecznik gęsty, różanecznik himalajski (Rhododendron impeditum)
różanecznik indyjski (Rhododendron indicum)
różanecznik jakuszimański (Rhododendron yakushimanum)
różanecznik japoński, azalia japońska (Rhododendron japonica Azalea japonica)
różanecznik katawbijski (Rhododendron catawbiense)
różanecznik kaukaski (Rhododendron caucasicum)
różanecznik kosmaty (Rhododendrum hirsutum)
różanecznik krótkoowocowy (Rhododendrum brachycarpum)
rózanecznik nagietkowy, azalia nagietkowa (Rhododendron calendulaceum, Azalea calendulaceum)
różanecznik olbrzymi (Rhododendrum maximum)
różanecznik Purdoma (Rhododendron purdomii)
różanecznik rozesłany (Rhododendron repens)
różanecznik Smirnowa (Rhododendrum smirnowii)
różanecznik wczesny (Rhododendron praecox)
różanecznik żółty (Rhododendron luteum)
Rhododendron carolinianum
Rhododendron campylogynum
Rhododendron wardii
Rhododendron williamsianum

[edytuj] Odmiany uprawne

Ogromna ilość hodowanych odmian różaneczników i azalii pochodzi od typowych gatunków, oraz licznych mieszańcow międzygatunkowych. Poniżej niektóre z tych odmian:

azalie wielkokwiatowe
- `Doloroso` - kwiaty intensywnie ciemnoczerwone. Wys. 100 cm, średnica 120 cm.
- `Fireball` - intensywnie pomarańczowoczerwone kwiaty, silnie rozwarte. Wys. 100 cm. Odmiana bardzo znana
- `Golden Sunset` - kwiaty żółte z ciemnożółtą plamką, szeroko rozwarte. Pokrój luźny, rozłożysty, wys. 150 cm.
- `Homebush` - ciemnoróżowe, półpełne kwiaty. Pokrój zwarty, wysokość do 150 cm.
- `Kilian` - pełne, sztywne kwiaty, jasnoróżowe. Młode liście brązowozielone, wys. 130 cm.
- `Parkfeur` - kwiaty czerwone, wewnątrz pomarańczowe i lekko pachnące. Rośnie bardzo szybko (200 cm wys. po 10 latach). Odmiana bardzo rozpowszechniona.
- `Persil` - kwiaty białe z żółtą plamką. Pokrój luźny, wys. 150 cm.

azalie karłowate – niskie krzewy, kwitnące bardzo obficie. Niestety bardziej wrażliwe na mróz od innych odmian
- `Diamant Rosa` - drobne, jasnoróżowe i bardzo liczne kwiaty. Wewnątrz czerwone. Wys. 30Cm, średnica 70 cm
- `Kermesina` - rubinoworóżowe kwiaty z czerwonym odcieniem. Wys. 80 cm, szerokość 100 cm.
- `Satchiko` - kwiaty jaskrawopomarańczowe. Wys. 70 cm, zwarty pokrój.
- ` Melina` - kwiaty purpuroworóżowe, w środku czerwone. Zwarty pokrój, odmiana często uprawiana.

Azalia wielkokwiatowa

różaneczniki wielkokwiatowe
- `America` - kwiaty rubinowoczerwone. Szybkorosnąca odmiana - wys. 400 cm.
- `Calsap` - białe kwiaty z liliowym odcieniem, w środku duża rubinowa plamka. Wys. 130 cm
- `Catawbiense` Boursault` - Ciemnoróżowe kwiaty,. Wzrost silny, osiągają wys. 200 cm.
- `Duke of York` - karminoworóżowe kwiaty z brązowymi plamkami, lekko pachnące. Wys. 250 cm.
- `Daniela` - kwiaty łososioworóżowe, białe w środku. Krzew gęsty
- `Nova Zembla` - kwiaty rubinowoczerwone z ciemniejszą plamką na górnym płatku, wys. 250 cm

różaneczniki jakuszimanskie
- `Fantastica`- kwiaty łososioworóżowe, białe w środku, rąbek korony ciemnoczerwony. Krzew gęsty, wys. 90 cm.
- `Lumina` - kwiaty rubinoworóżowe. Pokrój zwarty, szeroki. Wys. 90 cm, szerokość 150 cm.
- `Nicoletta` - kwiaty jasnoróżowe z czerwonobordową plamką na górnym płatku. Wys. 50 cm.

różaneczniki drobnokwiatowe
- `Blue Tit` - jest mieszańcem dwóch gatunków różaneczników. Gęsty krzew do 1, 2 m wysokości. Kwiaty jasnoniebieskie.
- Rhododendron campylogonum - typowy gatunek. Niski krzew, szeroko rozpostarty na ziemi (do 1,5 m szerokości). Drobne, dzwonkowate kwiaty o czerwononiebieskim kolorze. Kwitnie bardzo obficie.
- Rhododendron impeditum – typowy gatunek. Dorasta zaledwie do 60 cm, przy szerokości 80 cm. Liście mają korzenny zapach. Drobne ale bardzo liczne kwiaty mają różne odcienie fioletu.
- `Mezitt` - nieduże, ciemnoróżowe kwiaty. Kwitnie bardzo obficie. Osiąga wysokość do 1 m średnicę 1,2 m.