Rada zakładowa (Niemcy)

Z Wikipedii

Rada zakładowa (niem. Betriebsrat) – najbardziej rozpowszechniony w Niemczech rodzaj organu reprezentacji pracowniczej. Rady zakładowe tworzy się w zakładach pracy zorganizowanych w ramach przedsiębiorstw prywatnoprawnych, które zatrudniają przynajmniej 5 pracowników.

Niemiecki system reprezentacji pracowniczej oparty na radach zakładowych, w których pracownicy za pośrednictwem demokratycznie wybranych przedstawicieli mogą wyrazić swoje zdanie nieomal we wszystkich sprawach dotyczących ich samych oraz ich zakładu pracy, uważany jest za najbardziej postępowy na świecie.

Według statystyk Fundacji im. Hansa Böcklera poprzez rady zakładowe reprezentowanych jest ok. 30 % wszystkich pracowników zatrudnionych w Niemczech.

Tworzenie, ustrój wewnętrzny, funkcjonowanie i kompetencje rad zakładowych reguluje ustawa o ustroju zakładów pracy (Betriebsverfassungsgesetz) z 15 stycznia 1972 r. (BGBl. I S. 13).

Spis treści 1 Obowiązek tworzenia rad 2 Organizacja 2.1 Podstawowy schemat organizacji 2.2 Odstępstwa 3 Linki zewnętrzne 4 Bibliografia 4.1 Podstawowa literatura 4.2 Komentarze

[edytuj] Obowiązek tworzenia rad

Obowiązek tworzenia rad zakładowych ciąży z zasady na wszystkich jednostkach zorganizowanych w formie prywatnoprawnej (np. przedsiębiorstwa prowadzone przez osoby fizyczne, spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością itp.), także na tych zarządzanych przez federację, kraje związkowe i inne korporacje publicznoprawne. Wymóg ten nie dotyczy z kolei jednostek i zakładów podlegających wyłącznie prawu publicznemu, gdzie działają rady personelu z nieco innym zakresem uprawnień.

[edytuj] Organizacja

[edytuj] Podstawowy schemat organizacji

• Podstawowy szczebel organizacyjny stanowi zakład, czyli jednostka ze środkami rzeczowymi i zasobami ludzkimi wyodrębnionymi w celu realizacji określonych zadań techniki pracy (np. filia produkcyjna, dział sprzedaży, siedziba zarządu przedsiębiorstwa), w której pracuje minimum 5 osób z prawem oddania głosu w wyborach do rady, w tym przynajmniej trzy posiadające bierne prawo wyborcze.

W wielu wypadkach rady należy też powołać w jednostkach wyższych: przedsiębiorstwie wielozakładowym i koncernie. Obowiązkowo powołuje się radę zakładową na poziomie przedsiębiorstwa wielozakładowego (Gesamtbetriebsrat), którego przynajmniej dwa zakłady mają swoją radę. Powołanie rady na poziomie koncernu (Konzernbetriebsrat), czyli grupy przedsiębiorstw, w której jedno z nich mocą umowy lub powiązań faktycznych kieruje całą grupą, jest fakultatywne i wymaga podjęcia stosownej uchwały przez rady przedsiębiorstw zatrudniających ogółem ponad 50 % spośród wszystkich pracowników koncernu.

[edytuj] Odstępstwa

Rady w poszczególnych zakładach i częściach zakładów to podstawowy schemat organizacji, od którego można odstąpić, jeżeli przemawia za tym specyficzna struktura przedsiębiorstwa lub koncernu, w drodze zawarcia odpowiednich postanowień w układach zbiorowych, a w razie ich braku – w porozumieniach zakładowych. Przykładowo możliwa jest rezygnacja z rad zakładowych w poszczególnych zakładach przedsiębiorstwa wielozakładowego i utworzenie w ich miejsce jednej rady dla całego przedsiębiorstwa, jeżeli na poziomie tej jednostki podejmuje się decyzje w sprawach, które według prawa muszą być poddane pod rozwagę przedstawicielstwa pracowniczego. Inne możliwości to: utworzenie dodatkowych struktur przedstawicielskich (np. w przedsiębiorstwach działających w całych Niemczech można obok rad w zakładach i na poziomie przedsiębiorstwa utworzyć rady zakładowe dla poszczególnych regionów Niemiec), utworzenie grup roboczych, które tylko koordynują działania poszczególnych rad i nie mają obowiązków przedstawicielskich oraz utworzenie rad zakładowych dla działów przedsiębiorstwa lub koncernu (np. dział produkcji, dział rachunkowości itp.), w którym ośrodki dialogu z radą zakładową mieszczą się w poszczególnych działach (Spartenbetriebsräte).

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Ustawa o ustroju zakładów pracy (Betriebsverfassungsgesetz) z 15 stycznia 1972 (de)

[edytuj] Bibliografia

[edytuj] Podstawowa literatura

• Stefan Edenfeld, Recht der Arbeitnehmermitbestimmung. Betriebsverfassung, Personalvertretungsrecht, Unternehmensmitbestimmung, C. F. Müller Verlag, Heidelberg 2003, ISBN 3-8114-1826-2
• Wolfgang Hromadka, Frank Maschmann, Arbeitsrecht Band 2. Kollektivarbeitsrecht und Arbeitsstreitigkeiten, Springer-Verlag, Berlin-Heidelberg-New York 2004, ISBN 3-540-20919-0
• Manfred Löwisch, Arbeitsrecht, Werner Verlag, Düsseldorf 2004, ISBN 3-8041-4755-0
• Hans Jürgen Teuteberg, Geschichte der industriellen Mitbestimmung in Deutschland. Ursprung und Entwicklung ihrer Vorläufer im Denken und in der Wirklichkeit des 19. Jahrhunderts, Mohr Siebeck, Tübingen 1961
• Jerzy Wratny, Porozumienie zakładowe. Stan obecny w Polsce, doświadczenia niemieckie, wnioski de lege ferenda, Warszawa 1999, ISBN 83-87890-12-X

[edytuj] Komentarze

• Wolfgang Däubler, Michael Kittner, Thomas Klebe (red.), Betriebsverfassungsgesetz mit Wahlordnung und EBR-Gesetz. Kommentar für die Praxis, Bund-Verlag, Frankfurt am Main 2006, ISBN 3-7663-2547-7
• Karl Fitting, Gerd Engels, Ingrid Schmidt, Yvonne Trebinger, Wolfgang Linsenmaier (red.), Betriebsverfassungsgesetz mit Wahlordnung, Verlag Franz Vahlen, München 2006, ISBN 3-8006-3275-6
• Reinhard Richardi (red.), Betriebsverfassungsgesetz mit Wahlordnung, Verlag C. H. Beck, München 2006, ISBN 3-406-53844-4
• Otfried Wlotzke, Ulrich Preis (red.), Betriebsverfassungsgesetz (BetrVG). Kommentar, Verlag C. H. Beck, München 2006, ISBN 3-406-51648-3

To jest tylko zalążek artykułu związanego z prawem. Jeśli możesz, rozbuduj go.