Samochód pancerny
Z Wikipedii
Samochód pancerny – opancerzony pojazd kołowy, zwykle uzbrojony w armatę lub karabiny maszynowe, zazwyczaj umieszczone w wieży obrotowej. Podstawowym przeznaczeniem większości samochodów pancernych było rozpoznanie, rzadziej ich podstawowym przeznaczeniem była walka. Zazwyczaj pancerz samochodów pancernych chronił tylko przed pociskami karabinowymi i odłamkami. W zależności od masy i uzbrojenia czasami wyróżnia się lekkie, średnie i ciężkie samochody pancerne. Samochodów pancernych nie należy mylić z kołowymi transporterami opancerzonymi, których zadaniem jest przewożenie żołnierzy.
Pierwsze samochody pancerne skonstruowano w pierwszej dekadzie XX wieku, apogeum ich rozwoju nastąpiło przed i w okresie II wojny światowej. Stopniowo powstające konstrukcje charakteryzowały się lepszymi własnościami w terenie i uzbrojeniem. Zamiast samochodów dwuosiowych z napędem na tylną oś, budowanych na podwoziach samochodów cywilnych, zaczęły powstawać konstrukcje z napędem na wszystkie koła, a liczba osi wzrosła w niektórych konstrukcjach do czterech.
Odmianą samochodów pancernych były w okresie II wojny światowej:
- samochody opancerzone oraz opancerzone samochody rozpoznawcze – lekko opancerzone małe samochody, czasami odkryte od góry i bez stałego uzbrojenia
- wozy wsparcia ogniowego – ciężkie samochody pancerne, uzbrojone w armatę kalibru powyżej 57 mm i służące przede wszystkim do walki
Po wojnie w wyposażeniu większości armii samochody pancerne zostały zastąpione przez rozpoznawcze transportery opancerzone lub gąsienicowe bojowe wozy rozpoznawcze. W odniesieniu do pojazdów współczesnych, terminologia "samochód pancerny" raczej nie jest już używana, natomiast po wojnie z klasy samochodów pancernych wyewoluowały:
- samochody opancerzone – lekko opancerzone wielozadaniowe pojazdy terenowe
- kołowe rozpoznawcze transportery opancerzone (jak radziecki BRDM-2)
- kołowe bojowe wozy rozpoznawcze
Polskie konstrukcje samochodów pancernych:
- Ford FT-B – samochód pancerny z 1920 r.
- wz. 28 – półgąsienicowy samochód pancerny
- Ursus wz. 29
- wz. 34 – podstawowy polski samochód pancerny z 1939 r.
- Kubuś – improwizowany samochód pancerny z powstania warszawskiego (jeden egzemplarz)
- Korfanty, Doliwa, Ślązak, Woźniak-Walerus, Górny Śląsk-Alzacja, Powstaniec – samochody III powstania śląskiego
- Józef Piłsudski – samochód Orląt lwowskich z 1918 r.
