Skarga kasacyjna (postępowanie cywilne)
Z Wikipedii
Skarga kasacyjna (w poprzednim staniem prawnym występowała pod nazwą kasacja) - nadzwyczajny środek zaskarżenia w procesie cywilnym przysługujący od prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie, wydanego przez sąd II instancji. Skargę kasacyjną rozpoznaje Sąd Najwyższy, a wnosi się ją za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie.
Spis treści |
[edytuj] Podmioty uprawnione do wniesienia skargi kasacyjnej
- strona w sprawie
- Prokurator Generalny
- Rzecznik Praw Obywatelskich
[edytuj] Wymogi formalne skargi kasacyjnej
Skarga kasacyjna powinna zawierać (tzw. cechy istotne, lub kreatywne):
- oznaczenie zaskarżonego orzeczenia ze wskazaniem zakresu zaskarżenia,
- przytoczenie podstaw skargi kasacyjnej i ich uzasadnienie,
- wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu uchylenia lub zmiany,
- wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienie
Jeśli skarga kasacyjna nie spełnia powyższych wymagań, sąd drugiej instancji, który nadaje bieg skardze kasacyjnej, nie wzywa skarżącego do uzupełnienia tych braków, lecz odrzuca skargę kasacyjną. Strona może, z własnej inicjatywy, uzupełnić ten brak przed upływem terminu do wniesienia skargi kasacyjnej.
Skarga kasacyjna, oprócz cech kreatywnych określonych powinna spełniać wymagania pisma procesowego (art. 126 k.p.c.) oraz warunki formalne wskazane w art. 398 ze znaczkiem 4 § 2 k.p.c., tj. w sprawach o prawa majątkowe wskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia, a ponadto do skargi i dwa jej odpisy przeznaczone do akt Sądu Najwyższego oraz dla Prokuratora Generalnego, chyba że on sam wniósł skargę. Inne braki formalne skargi niż kreatywne podlegają uzupełnieniu. W tym celu przewodniczący zarządzeniem wzywa stronę skarżącą do uzupełnienia w terminie tygodniowym stwierdzonych braków formalnych skargi kasacyjnej pod rygorem jej odrzucenia. W razie bezskutecznego upływu terminu sąd postanowieniem, które podlega zaskarżeniu do Sądu Najwyższego na podstawie odrzuca skargę kasacyjną.
Sądem drugiej instancji sprawdza również czy został zachowany termin do wniesienia skargi kasacyjnej oraz jej dopuszczalność. Skarga kasacyjna przysługuje tylko wtedy, gdy przed upływem tygodnia od ogłoszenia sentencji orzeczenia, strona zażądała jego doręczenia wraz z uzasadnieniem. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej przez stronę wynosi dwa miesiące liczone od dnia doręczenia jej orzeczenia z uzasadnieniem. Przed doręczeniem wyroku z uzasadnieniem bieg terminu do wniesienia skargi nie rozpoczyna się. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego i Rzecznika Praw Obywatelskich wynosi sześć miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, a jeżeli strona zażądała doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem - od chwili doręczenia orzeczenia stronie.
W postępowaniu kasacyjnym obowiązuje przymus adwokacko-radcowski (art. 87¹ par 1 Kpc). Stronę działającą w postępowaniu w II instacji bez adwokata lub radcy prawnego sąd ma obowiązek pouczyć o treści przepisów o obowiązkowym zastępstwie i o skutkach niezastosowania się przez stronę do tych przepisów. Skarga kasacyjna wniesiona samodzielnie przez stronę, bądź w jej imieniu przez pełnomocnika niebędącego adwokatem lub radcą prawnym zostanie zwrócona bez wezwania do usunięcia braków (art. 130 par 5 Kpc.). Przymus adwokacko-radcowski w postępowaniu kasacyjnym nie obowiązuje jedynie, gdy stroną, jej przedstawicielem ustawowym lub pełnomocnikiem jest sędzia, prokurator, notariusz albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, a także gdy stroną, jej organem lub jej przedstawicielem ustawowym jest adwokat, radca prawny lub radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (art. 87¹ par 2 Kpc).
[edytuj] Przedsąd
Jeżeli badanie skargi kasacyjnej wypadnie pomyślnie przed sądem drugiej instancji oraz przed Sądem Najwyższym i nie zostanie ona odrzucona, zostaje poddana badaniu przez Sąd Najwyższy, który w składzie jednego sędziego, na posiedzeniu niejawnym, postanowia o przyjęciu bądź odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli:
- w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne,
- istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów,
- zachodzi nieważność postępowania,
- skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona
Postanowienie o przyjęciu skargi kasacyjnej do rozpoznania oraz postanowienie o odmowie jej przyjęcia do rozpoznania są niezaskarżalne i nie wymagają uzasadnienia. Postanowienie o przyjęciu do rozpoznania jest wiążące dla składu orzekającego Sądu Najwyższego, który nie może zmienić postanowienia sędziego i odmówić przyjęcia skargi do rozpoznania. Sąd Najwyższy natomiast powinien odrzucić skargę kasacyjną, jeżeli podlegała ona odrzuceniu, a nie została odrzucona.
[edytuj] Właściwe postępowanie rozpoznawcze
Po wydaniu postanowienia o przyjęciu skargi kasacyjnej do rozpoznania następuje kolejny etap (trzeci), w którym Sąd Najwyższy rozpoznaje ją. Sąd Najwyższy jest związany granicami zaskarżenia oraz jej podstaw i bierze z urzędu pod uwagę tylko nieważność postępowania, ponadto jest związany ustaleniami faktycznymi poczynionym w poprzednich instancjach. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną w składzie trzech sędziów na posiedzeniu niejawnym. Rozprawa przeprowadzana jest tylko wtedy, gdy w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, a skarżący złożył w skardze wniosek o jej rozpoznanie na rozprawie. Sąd Najwyższy może także rozpoznać skargę kasacyjną na rozprawie, jeżeli przemawiają za tym inne względy.
Po rozpoznaniu skargi kasacyjnej Sąd Najwyższy - w zależności od oceny jej zasadności, sąd może:
- oddalić skargę kasacyjną, jeżeli nie ma uzasadnionych podstaw albo jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu
- uchylić zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie, lub innemu sądowi równorzędnemu, albo jeśli pozew ulegał odrzuceniu - uchylić wydane wyroki i umorzyć postępowanie.
