Tłustosz alpejski
Z Wikipedii
Tłustosz alpejski | |
Systematyka | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | Rosopsida |
Rząd | jasnotowce |
Rodzina | pływaczowate |
Rodzaj | tłustosz |
Gatunek | tłustosz alpejski |
Nazwa systematyczna | |
Pinguicula alpina L. | |
pub. (1753) |
Tłustosz alpejski (Pinguicula alpina) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny pływaczowatych. Występuje w Azji Środkowej oraz w Skandynawi i w górach Europy (Alpy, Pireneje, Karpaty). W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach. Roślina bardzo rzadka. Jest przedstawicielem nielicznych u nas roślin owadożernych.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Wzniesiony, nie rozgałęziający się, ogruczolony głąbik o wysokości 5-15 cm. Głąbik wyrasta pod koniec maja i na jego szczycie znajduje się zawsze jeden tylko kwiat.
- Liście
- Wyłącznie w przyziemnej różyczce. Zwykle mają podwinięte brzegi, są siedzące, kruche i soczyste, jasnozielonego koloru. Są całobrzegie, mają jajowatopodługowaty kształt i wydzielają kleistą ciecz.
- Kwiaty
- Pojedynczy kwiat grzbiecisty o dwuwargowym kielichu z 5 nierównej długości łatkami. Obydwie wargi kielicha są wcięte do ¼ długości. Śnieżnobiałej barwy i również dwuwargowa korona o długości 10-20 mm jest 5-ząbkowa. Środkowa klapa na jej dolnej wardze jest ucięta i posiada bardzo charakterystyczne trzy żółte plamki. Obydwie wargi korony z tyłu zrośnięte są jasnobrunatą lub zielonkawą, krótką i grubą ostrogę (4-5 razy krótsza od pozostałej części korony). Wewnątrz korony pojedynczy słupek z dwoma szerokimi znamionami oraz dwa pręciki. Kwitnie od maja do sierpnia.
- Owoc
- Podłużna torebka z dzióbkiem, zawierająca drobne, okrągłe, ciemnej barwy nasiona. Torebka ma długość ok. dwukrotnie większą od szerokości.
- Biotop, wymagania
- Wilgotne szczeliny skalne, świetliste zarośla, brzegi potoków, młaki. Preferuje podłoże wapienne, ale choć rzadziej, występuje również na granicie. W Tatrach sięga aż do 2000 m n.p. (piętro alpejskie), główny jednak obszar jego wystepowania to regiel górny i piętro kosówki.
[edytuj] Ochrona
Roślina objęta ochroną gatunkową.
[edytuj] Ciekawostki
Liście tłustosza wydzielają kleistą substancję, do której przylepiają się siadające na nich nieduże owady. Wówczas liście powoli zaginają się do środka, a wydzielana przez nie ciecz z enzymami trawi ciało owadów. Strawione składniki wchłaniane są do liścia. Po kilku dniach liść powoli rozprostowuje się. Jednak roślina nie jest uzależniona owadów – jest w pełni rośliną samożywną, normalnie przeprowadza fotosyntezę, a owadożerność umożliwia jej jedynie uzupełnianie azotu, którego zwykle brak na ubogich glebach, na których rośnie.
Zobacz też: rośliny tatrzańskie.
[edytuj] Bibliografia
- 1.Mirek, Zbigniew i Pięknoś-Mirkowa, Halina. Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa : MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 8370733859.
- 2.Radwańska-Paryska, Zofia. Rośliny tatrzańskie. Warszawa : WSiP, 1988. ISBN 8309002564.
- 3.Szafer, Władysław i Kulczyński, Stanisław. Rośliny polskie. Warszawa : PWN, 1953.