Tren (literatura)
Z Wikipedii
Tren, lament, płacz (żałobny) – wierszowany utwór liryczny o charakterze żałobnym, wywodzący się ze starogreckiej poezji funeralnej, blisko spokrewniony z elegią, a także epicedium; ważny element struktury tragedii greckiej; odmiana pieśni lamentacyjnej. Utwory takie były poświęcane zmarłej osobie i wyrażały żal oraz smutek z powodu jej odejścia, a także przedstawiały jej cnoty i zasługi. Twórcami trenów byli m.in. Symonides z Keos i Pindar (w Grecji) oraz Newiusz i Owidiusz (w Rzymie). Do antycznej twórczości trenodycznej nawiązywali poeci renesansowi (m.in. Petrarka).
W liryce polskiej szczególnie znany jest wydany w 1580 roku cykl 19 Trenów Jana Kochanowskiego, powstałych po śmierci jego córki Urszulki. Kochanowski przeciągnął na cały cykl swoich utworów klasyczny porządek epicedium (t.j. 1) exordium - wyjawienie przyczyny bólu; 2) laudatio - wyliczenie zasług zmarłego; 3) comploratio - opłakiwanie; 4) consolatio - pocieszenie; 5) exhoratio - moralne pouczenie), tworząc tym samym nieznaną wcześniej w tradycji gatunku formę cyklu trenologicznego.
Treny pisali także m.in.:
- XVI-XVIII w.: Tobiasz Wiszniowski (2. poł. XVI w.), Sebastian Klonowic, Andrzej Zbylitowski (ur. ok. 1565), Stanisław Grochowski, Daniel Naborowski, Zbigniew Morsztyn;
- współcześnie: Krzysztof Kamil Baczyński, Konstanty Ildefons Gałczyński, Stanisław Ryszard Dobrowolski, Władysław Broniewski, Anna Kamieńska.
[edytuj] Zobacz też
- epitafium
- naenia
- tristia
- przegląd zagadnień z zakresu literatury
