Unia polsko-litewska

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Unia polsko-litewska – związek Królestwa Polski i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Rozpoczął się unią w Krewie w 1385 r. Do 1569 r. była to unia personalna. Na mocy postanowień unii lubelskiej przekształcona została w unię półrealną, nie była to w pełni unia realna, ponieważ odrębne pozostało wojsko i skarb. Jej istnienie zakończyło się wraz z III rozbiorem Polski w 1795 r.

Główną przyczyną unii było zagrożenie ze strony Krzyżaków oraz fakt, że Ludwik Węgierski nie pozostawił męskiego potomka. Ludwik chciał pozostawić polski tron swojej córce, ale w tradycji Polski kobieta nie mogła zasiadać na tronie. Nadał więc w 1374 r. przywilej polskiej szlachcie - przywilej koszycki, mówiący o tym, że król nie mógł nakładać na nią nowych podatków bez jej zgody. W zamian za to szlachta zgodziła się na tron dla jego córki Jadwigi. Została ona koronowana w 1384 r .

[edytuj] Kalendarium

1385 – unia krewska w Krewie – książę Litwy, Jagiełło został poprzez małżeństwo, (faktyczne i polityczne) z Jadwigą, królem Polski, łącząc unią dwa państwa. W zamian miał przejść wraz ze swoim ludem na chrześcijaństwo, walczyć z Krzyżakami, wypuścić więźniów politycznych. Rok później został ochrzczony jako Władysław Jagiełło, oraz koronowany. Unia krewska rozpadła się w 1399 r. po śmierci Jadwigi.
1401 – unia wileńsko-radomska – potwierdzona i zmieniana w Wilnie i Radomiu – była efektem bezdzietnej śmierci Jadwigi, Witold (kuzyn Jagiełły) miał sprawować rządy na Litwie, a po jego śmierci, władza miała wrócić do Władysława.
1413 – unia horodelska w Horodle – wprowadziła instytucję odrębnego wielkiego księcia na Litwie. Ustalono też, że decyzje dotyczące krajów mają zapadać przy współudziale szlachty polskiej i litewskiej, co było gwarancją odrębności Litwy.
1432 (1432-34) – unia grodzieńska w Grodnie
1440 – 1447 – unia faktycznie wygasła, gdy wielkim księciem litewskim został Kazimierz IV Jagiellończyk
1447 – Zbigniew Oleśnicki ofiarował koronę Polski Kazimierzowi Jagiellończykowi – wznowienie unii personalnej
1499 – unia krakowsko-wileńska
1501 – unia mielnicka w Mielniku
1569 (1 lipca) – unia lubelska – powstanie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Król Zygmunt August powołał wspólny sejm dla Litwy i Polski (Korony), co oznaczało unię realną, czyli funkcjonowanie dwóch odrębnych państw połączonych osobą władcy, sejmem, polityką zagraniczną.
1795 – III rozbiór Polski – wygasła unia lubelska.