Zastrzał (medycyna)
Z Wikipedii
Zastrzał - w medycynie (łac. panaritium) - rodzaj ropowicy, zapalenie ropne dłoniowej części ręki. Powstaje najczęściej w wyniku urazu i szerzy się przez ciągłość na okoliczne części kończyny.
[edytuj] Podział
Zależnie od głębokości procesu zapalnego rozróżnia się:
- zastrzał skórny (łac. panaritium cutaneum)
- zastrzał podskórny (łac. panaritium subcutaneum)
- zastrzał ścięgnisty (łac. panaritium tendineum)
- zastrzał kostny (łac. panaritium osseum)
- zastrzał stawowy (łac. panaritium articulare)
Zastrzał najczęściej jest zakażeniem opuszki palca. Ropne zapalenia grzbietowej powierzchni palców i śródręcza są banalnymi zapaleniami okołowłosowymi (łac. perifolliculitis), choć urastającymi niekiedy do wielkości czyraka, to nie powodującymi powikłań. Ropne zapalenia dłoniowej strony palców i śródręcza stanowią poważny problem, mogą bowiem prowadzić do znacznego uszkodzenia funkcji ręki (w szczególności zastrzał ścięgnisty i kostny). Tkanki dłoniowej powierzchni ręki są nie rozciągliwe, przebiegają tam naczynia i nerwy, a w pochewkach ścięgna otoczone troczkami. Dlatego obrzęk często przemieszcza się na stronę grzbietową gdzie tkanki są wiotkie i rozciągliwe. Może to być mylące i wymaga poszukiwania właściwej przyczyny obrzęku. Etiologia zastrzału jest przeważnie związana z małą raną kłutą opuszki palca.
[edytuj] Objawy, postępowanie
Zastrzał ścięgnisty jest spowodowany ukłuciem. Początkowo występuje obrzęk, zaczerwienienie i wrażliwość na dotyk. Pojawia się też wybiórcza bolesność w przebiegu pochewki ścięgnistej, przykurcz palca i ostry ból przy próbie jego prostowania. Ból szybko narasta, co jest związane z brakiem wolnej przestrzeni i wzrostem ciśnienia w tkankach. Wskazana jest szybka interwencja w postaci nacięcia zapobiegającego zniszczeniu ścięgien i postępowi zakażenia wzdłuż pochewek ścięgnistych aż do przedramienia. Stosowanie samych tylko antybiotyków jest nieskuteczne. Zabieg wymaga zwykle blokady palca lub krótkotrwałego znieczulenia ogólnego. W przypadku zajęcia paliczka dalszego (paznokciowego) konieczne jest nacięcie w kształcie „paszczy rekina”. Po nacięciu wprowadza się sączki lub płaty nawazelinowanej waty. Zapobiega to zamknięciu się rany i zablokowaniu odpływu treści ropnej. W zajęciach poduszeczek tłuszczowych paliczków środkowych i bliższych ropnie odbarcza się wykonując dwa równoległe nacięcia, po obu stronach, przyśrodkowo od pęczków naczyniowo-nerwowych i zakłada sączki metodą „na przestrzał”. Na ranę zakłada się opatrunek z antybiotykiem i unieruchamia palec. W przypadku zajęcia pochewki ścięgnistej konieczne jest jej otwarcie z zastosowaniem drenażu przepływowego.
Zastrzał kostny najczęściej rozwija się w paliczku końcowym, rzadziej w innych paliczkach. Stosuje się celowaną terapię antybiotykową (w oparciu o okresowo powtarzany antybiogram) oraz unieruchomienie. Zapalenie kości prowadzi do demineralizacji całego paliczka lub jego części. Po odpowiednim leczeniu dochodzi często do odbudowy struktury kostnej i odzyskania funkcji, dlatego nie należy usuwać zmienionych zapalnie odcinków kości. W przypadkach zaawansowanych lub przy niepowodzeniach leczenia może zaistnieć konieczność resekcji paliczka. Należy pozostawić podstawę paliczka z przyczepami ścięgien, jeśli jest to możliwe. W innym przypadku wyciąć, jak najdalej dogłowowo głęboki zginacz palca wraz z paliczkiem środkowym. Ranę drenuje się i zbliża luźno jej brzegi czterema szwami.
Zobacz też: zanokcica.
