Romantizam
From Wikipedia
Romantizam (Romantizam = romantično, nestvarno, nerealno) je umjetnički pravac u književnosti, muzici i slikarstvu) koji se javlja krajem 18. vijeka, vrhunac mu je od 1800. - 1830.
| KNJIŽEVNOST |
|
Razni su događaji uvjetovali da se romantizam javi kao opći kulturni pokret: Francuska revolucija i pad Napoleona; ništa što je obećano nije ispunjeno, nisu ostvareni ideali ljudi, te je uslijedilo razočarenje.
Sadržaj/Садржај |
[uredi - уреди] Karakteristike romantizma
- čovjek želi pobjeći od krute stvarnosti, odbacuje razum, prepušta se mašti
- kao i književnici, njihovi su likovi nesretni, neshvaćeni, suvišni ljudi koji smisao života traže u prirodi i osjećajima.
Postoje dvije skupine romantičara:
- aktivni - barem djelomično sagledavaju stvarnost i pokušavaju uticati na rješavanje društvenih problema,
- pasivni - oni ne sagledavaju probleme već bježe i povlače se u sebe, u svijet svojih problema i emocija. Oduševljava ih priroda.
[uredi - уреди] Teme
- osobne preokupacije
- pejsaž, daleki i nepoznati krajevi
- nacionalno - povijesna tematika
- mistika
Najpopularniji pojam romantizma je tzv. svjetska bol (njem. weltschmertz) tj. pesimizam i tuga nad neskladom svijeta i neskladom mašte i stvarnosti.
Najčešće književne vrste: poema, lirika, roman u stihovima, dnevnik.
[uredi - уреди] Romantizam u književnosti
Romantizam u književnosti (prema francuskom le romantisme) ili romantika (prema nemačkom die Romantik) kao književnoistorijski tipološki pojam u nauci o književnosti označava književni metod, pravac i stilsku formaciju.
Romantizam kao književni metod (vanvremena kategorija koju čini kompleks postupaka, izražajnih sredstava i umetničkih afiniteta) koji se javlja u svim književnostima od antike do danas kao suprotnost klasicističkom metodu, označava književnost koja svojim predmetom smatra svet čovekovih osećanja, daje prednost iracionalnom u odnosno na racionalno, nadahnuće traži u dalekoj prošlosti, posebno u srednjem veku, i razvija interesovanje za usmeno stvaralaštvo vlastitog i drugih naroda koji su bili van zapadnoevropskog kulturnog kruga.
Ovakva shvatanja književnosti dovela su do stvaranja književnog pravca najpre u zapadnoevropskim književnostima (nemačka, francuska, engleska književnost), postepeno zahvatajući književnosti naroda koji su u to vreme razvijali nacionalnu svest.
Romantizam kao književni pravac javlja se u zapadnoevropskoj književnosti krajem 18. veka i preovlađuje tokom prve tri decenije 19. veka. Razvijao se kao suprotnost klasicizmu.
Odlike romantizma
Romantizam je pre svega lirska književnost u kojoj pesnik izražava sebe, svoju ličnost i svoja osećanja. Ona je u funkciji izražavanja lirskog subjekta. Izražavanju pesnikove ličnosti podređen je i pejzaž. Slike prirode prate, odnosno u funkciji su ekspresije osećanja lirskog subjekta. Pored toga romantičarsko stvaralaštvo odlikuje muzikalnost stihova, hiperbolizacija osećanja, nemotivisanost zbivanja, fragmentarnost strukture, romantičarska ironija, hibridnost književnih vrsta. Za romantizam je karakterističan žanrovski sinkretizam. Klasicizam insistira na strogo propisanim žanrovskim kanonima i nezamislivo je odstupanje od njih. Romantizam označava pobunu protiv takvih stega stvarajući nove oblike i narušavajući ustaljenu strukturu književnih rodova i žanrova. Drama se oslobađa od klasicističkih normi (pravilo o tri jednistva), razvija se lirsko-epski spev. Dominiraju kratke pesničke forme. U prozi se podstiče stvaranje novog tipa romana – sentimentalističkog, čija je osnovna tema ljubav. U dramskim žanrovima dolazi do modifikacija u pravcu nacionalno-romantičnih drama koje su po osnovnom tonu kazivanja tragedije. U njima se prepliću dve teme - patriotizam i ljubav. Romantičarski pesnik gaji iluziju da je titan i da može promeniti svet, ali kad sazna koliko je svet oko njega običan i ne može da ga prati u njegovoj titanskoj nadmoći, romantičarski pesnik poredi svoju sudbinu sa Prometejevom, a svoju misiju sa prometejskom. Romantičarski pesnik želi da ljudima podari novi princip nade.Iz doživljaja romantičarskog pesnika kao boga na zemlji javlja se još jedan bitan poetički princip romantičarska ironija.
Predstavnici:
- Njemačka - Johann Wolfgang Goethe i Friedrich Schiller
- Francuska - Alphonse de Lamartine i Victor Hugo
- Rusija - Aleksandar Sergejevič Puškin i Mihail Jurjevič Ljermontov
- Engleska - George Gordon Byron
- Amerika - Edgar Allan Poe
[uredi - уреди] V. također
| Pokreti u umetnosti |
| Renesansa • Manirizam • Barok • Rokoko • Neoklasicizam • Romantizam • Realizam • Prerafaelitas • Akademska umetnost • Impresionizam • Neoimpresionizam |
| XX vek |
| Modernizam • Kubizam • Ekspresionizam • Apstrakcija • Der Blaue Reiter • Die Brücke • Dadaizam • Fovizam • Nova umetnost • Plakatstil • Bauhaus • Pop art • De Stijl • Dekorativna umetnost • Apstraktni ekspresionizam • Futurizam • Suprematizam • Konstruktivizam • Nadrealizam • Minimalizam • Konceptualna umetnost • Postmodernizam |
