Shkrimi i Shqipes me germa greke
Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë
Para vendimit të kongrest të shkronjave në Manastirë gjuha shqipe është shkruar në tri shkrime latin, grekë dhe arab. Në atë kohë përfaqsuesit e gjuhës shqipe që tani thirren albanolog d.m.th pjesëmarrësit e këtij tubimi kanë vendosur disa rregulla ndër të cilat është vendosur që gjuha shqipe e njehësuar të përdorë shkrimin latin.
Këto vedime të albanologëve janë zbatuar në pjesën më të teritoreve shqitare por jo edhe në të gjitha. Kjo ka ndodhurë për shkaqe të ndryshme ndër të cilat shkaktar kryesorë ka qenë mundësia e shkollimit në gjuhën amëtare.
Si do që të jetë fati ka dashtur që nga një pjesë e shqiptarve teritoret e të cilëve pas vendimit të albanologëve ishin nën administrimin e shtetit Grekë të vazhdojnë të shkruajnë gjuhën shqipe me shkrimin lati. Ky shkrim në bazë të pohimeve të kësaj pjese që i kanë qëndruar egërsisë së kohës përdoret edhe në ditët tona (2006) dhe thirret nga ta afabeti Arvanitas.
Një nga pjestarët e kësaj krahine pohon se alfabeti arvanitas është alfabeti me të cilën është shkruar gjuha e vjeter shqipe e thjeshtë. Për shkruarjesn e sajë janë përdorur shkronjat greke të cilave i janë shtar gërmat b, d, e dhe j. Versioni i më poshtëm është marur nga një përkthim i Bibles.
Nr. | Germat e mëdha të dorës | Germat e vogla të dorës | I përjegjen gjuhës së njehësuar |
IPA | Anglisht |
1 | Α | α | a | æ | a në cat |
2 | Β | β | v | v | v në van |
3 | Б | b | b | b | b në box |
4 | Γ | γ | g | g | g në got |
5 | Γ̇ | γ̇ | gj | ɟ | g në Giza |
6 | Δ | δ | dh | ð | th në them |
7 | D | d | d | d | d në dog |
8 | Ε | ε | e | ɛ | e në bed |
9 | Ε̰ | ε̰ | ë | ə | a në again |
10 | Ζ | ζ | z | z | z në zebra |
11 | Ζ̇ | ζ̇ | zh | ʒ | s në pleasure |
12 | Θ | θ | th | θ | th në thing |
13 | Ι | ι | i | i | e në be |
14 | J | j | j | j | y në yacht |
15 | Κ | κ | k | k | c në cot |
16 | Κ̇ | κ̇ | q | c | k në keep |
17 | Λ | λ | l | l | l në let |
18 | Λ̇ | λ̇ | lj | ʎ | Italian gl |
19 | Μ | μ | m | m | m në man |
20 | Ν | ν | n | n | n në nod |
21 | Ν̇ | ν̇ | nj | ɲ | n në new |
22 | Ο | ο | o | o | o në lock |
23 | Π | π | p | p | p në piece |
24 | Ρ | ρ | r | ɾ | Spanish r |
25 | Ρ̇ | ρ̇ | rr | r | Spanish rr |
26 | Σ | σ | s | s | s në soon |
27 | Σ̈ | σ̈ | sh | ʃ | sh në shoot |
28 | Τ | τ | t | t | t në tear |
29 | Ϫ | Ϩ | u | u | oo në soon |
30 | Υ | υ | y | y | French u |
31 | Φ | φ | f | f | f në fat |
32 | Χ̇ | χ̇ | h | h | h në hot |
33 | ΤΣ | τσ | c | ʦ | ts në cats |
34 | ΤΣ̈ | τσ̈ | ç | ʧ | ch në cheese |
35 | DΣ | dσ | x | ʣ | ds në pads |
36 | DΣ̈ | dσ̈ | xh | ʤ | j në jam |