Trashëgimia
Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë
Trashëgimia paraqet proces të dorzimit të vetive (informacionit gjenetik) në zhvillimin individual nga prindit në pasardhës, respektivisht prej një gjenerate në një gjenerat tjetër.
Të gjitha struktura e qelizës që kanë aftësi të vetë reprodukohen dhe gjat ndarjes të shpërndahen në qelizat bija e përbëjnë bazën materiale të trashigimisë. Megjithatë, veçanërisht rol të rëdësishëm si bartës tëmaterialit të informacionit trashëgues kanë kromozomet, meqë si struktura specifike të bërthames, gjatë kohës së ndarjes qelizore mund të replikohen (riprodhim struktural) edhe me një shkallë më të lartë të precizitetit të ndahen në mënyrë të rregullt (segregohet).
Trashigimia nuk mund të shyrtohet jashtë kornizave të shumimit. Organizmat të cilat shumohen në mënyrë seksuale informacionin biologjik ose trashigimin e bartin nëpërmjet qelizave seksuale. Te shumimi seksual qeliza vezë dhe spermatozoidi fuzionohen në zigot, respektivisht paraqesin urën e cila mundëson ruajtjen e kontinuitetin gjenetik ndërmjet gjeneratave.
Te individët e llojeve të cilat shumohen në mënyrë joseksuale cilësit trashëguese barten me ndarjen e gjelizave somatike të veçanta ose grupore me çka fitohet tërë organizmi i ngjajshëm me formën amë.
Trashigimia duhet kuptuar jo vetëm si aftësi e organizmave për ta ruajtur lidhjen funksionale dhe materiale ndërmjet gjeneratave por edhe si aftësi për ta dorzuar karakterin specifik të zhvillimit individual në kushte të caktuara në mjedisin jetësor.
Megjithatë, përveq lidhshmërisë së ngushtë me shumimin, trashigimia është e varur edhe nga nrdyshueshmëria.
Me trashigimin, në shumë gjenerata ruhen edhe ngjajshmëritë dhe dallimet e organizmave nga individët e llojit të caktuar. Dallimet trashëguese janë rezulltat i ndryshueshmërisë së vetive dhe cilësive trashëguese.
