Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Web Analytics
Cookie Policy Terms and Conditions กองทัพอากาศไทย - วิกิพีเดีย

กองทัพอากาศไทย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สถานีย่อย:ประเทศไทย
ตราราชการกองทัพอากาศไทย
ตราราชการกองทัพอากาศไทย
ธงประจำกองทัพอากาศไทย
ธงประจำกองทัพอากาศไทย

กองทัพอากาศ คือกองกำลังติดอาวุธที่ปฏิบัติการในอากาศหรือเกี่ยวข้องกับอากาศ โดยใช้อากาศยานเป็นส่วนใหญ่ มีหน้าที่ปกป้องน่านฟ้าของประเทศนั้น ๆ

สารบัญ

[แก้] ประวัติ

กองทัพอากาศไทย (Royal Thai Air Force : RTAF) เกิดขึ้นจากแรงบันดาลใจในเหตุการณ์ที่ชาวต่างชาตินำเครื่องบินร่อนลง ณ สนามม้าสระปทุม เพื่อเป็นการแสดงการบินสู่สายตาประชาชนชาวไทยในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2454 จอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ ขณะนั้นทรงดำรงตำแหน่งเสนาธิการทหารบกทรงเห็นความจำเป็นที่ประเทศไทยจะต้องจัดหาอากาศยานไว้ป้องกันประเทศ จึงทรงดำริจัดตั้งกิจการการบินขึ้นเป็นแผนกหนึ่งของกองทัพบก อยู่ที่สนามราชกรีฑาสโมสร (สนามม้าสระปทุม) อยู่ภายใต้การบังคับบัญชาของนายพลโท พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร กรมขุนกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน จเรทหารช่าง และส่งนายทหารไปเรียนวิชาการบินที่ประเทศฝรั่งเศส จำนวน 3 นายประกอบด้วย

  • นายพันตรี หลวงศักดิ์ศัลยาวุธ (สุณี สุวรรณประทีป) ต่อมาเป็น พลอากาศโท พระยาเฉลิมอากาศ
  • นายร้อยเอก หลวงอาวุธสิขิกร (หลง สินศุข) ต่อมาเป็น นาวาอากาศเอก พระยาเวหาสยานศิลปสิทธิ์
  • นายร้อยโท ทิพย์ เกตุทัต ต่อมาเป็น นาวาอากาศเอก พระยาทะยานพิฆาต

ทั้งสามท่านได้เข้าเรียนที่บริษัทนีออร์บอร์ต (Nieuport Company) ในเดือนมกราคมปี พ.ศ. 2454

หลังจากท่านทั้งสามสำเร็จวิชาการบิน ก็ได้ซื้อเครื่องบิน 2 แบบ 8 ลำ คือ Nieuport และ Breguet แบบละ 4 ลำ โดยระยะแรกได้ใช้สนามม้าสระปทุมเป็นสนามบิน แต่ด้วยปัญหาบางประการทำให้สนามม้าสระปทุมไม่สามารถรองรับกิจการการบินที่เติบโตขึ้นได้ จอมพลสมเด็จเจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ ทรงย้ายที่ตั้งแผนกการบิน มาที่ตำบลดอนเมืองตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2457 และทรงยกฐานะแผนกการบิน เป็น"กองบินทหารบก" ในวันที่ 27 มีนาคม พ.ศ. 2457 ต่อมากระทรวงกลาโหมได้ยึดถือวันนี้เป็น "วันที่ระลึกกองทัพอากาศ"

F8F Bearcat ที่เคยประจำการในกองทัพอากาศไทย
F8F Bearcat ที่เคยประจำการในกองทัพอากาศไทย

หลังจากนั้นกิจการการบินได้เติบโตเรื่อยมา โดยกองบินทหารบกได้เข้าร่วมรบในสงครามโลกครั้งที่ 1 กับฝ่ายสัมพันธมิตร กองบินทหารบกจึงได้รับการยกฐานะขึ้นเป็น "กรมอากาศยานทหารบก" หลังจากนั้นในปี พ.ศ. 2464 ด้วยการเติบโตของกำลังทางอากาศ จึงได้รับการยกฐานะขึ้นเป็น "กรมทหารอากาศ" และวันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2480 จึงได้รับการยกฐานะขึ้นเป็น "กองทัพอากาศ" มียศและเครื่องแต่งกายเป็นของตนเอง โดยนาวาอากาศเอก พระเวชยันต์รังสฤษฎ์ เป็นผู้บัญชาการทหารอากาศคนแรก จึงถือเอาวันนี้เป็น "วันกองทัพอากาศ" และยกย่องถวายพระเกียรติจอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ ว่าเป็น "พระบิดาแห่งกองทัพอากาศไทย" และยกย่องนายทหาร 3 ท่าน ที่ไปเรียนวิชาการบินรุ่นแรกว่าเป็น "บุพการีทหารอากาศ"

กองทัพอากาศได้สร้างวีรกรรมและยุทธเวหาไว้มากมาย โดยเข้าร่วมรบในสงครามโลกครั้งที่ 2 และสงครามอินโดจีน สามารถสร้างความพรั่นพรึงให้กับอริราชศัตรูของชาติได้อย่างมาก

ปัจจุบัน กองทัพอากาศมีกำลังทางอากาศทั้งสิ้น 4 กองพลบิน 11 กองบิน โดยมีอากาศยานรวมเกือบ 200 ลำ

นอกจากนี้ กองทัพอากาศดอนเมือง ยังเคยเป็นสถานที่แข่งขันรายการเกมโชว์ทางโทรทัศน์อัจฉริยะข้ามคืน ล้านที่ 3 อีกด้วย

[แก้] ส่วนราชการในสังกัดกองอากาศ

[แก้] ส่วนบัญชาการ

  • สำนักงานเลขานุการกองทัพอากาศ
  • กรมสารบรรณทหารอากาศ
  • กรมกำลังพลทหารอากาศ
  • กรมข่าวทหารอากาศ
  • กรมยุทธการทหารอากาศ
  • กรมส่งกำลังบำรุงทหารอากาศ
  • กรมจเรทหารอากาศ
  • กรมกิจการพลเรือนทหารอากาศ
  • สำนักงานปลัดบัญชีทหารอากาศ
  • สำนักงานเทคโนโลยีสารสนเทศทหารอากาศ

[แก้] กองบัญชาการยุทธทางอากาศ

  • กองพลบินที่ 1
    • กองบิน 2 ลพบุรี
    • กองบิน 6 ดอนเมือง
  • กองพลบินที่ 2
    • กองบิน 1 โคราช
    • กองบิน 21 อุบล
    • กองบิน 23 อุดร
  • กองพลบินที่ 3
    • กองบิน 4 ตาคลี
    • กองบิน 41 เชียงใหม่
    • กองบิน 46 พิษณุโลก
  • กองพลบินที่ 4
    • กองบิน 7 สุราษฏร์
    • กองบิน 5 ประจวบ
    • กองบิน 56 สงขลา
  • กรมควบคุมการปฏิบัติทางอากาศ
  • หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน
  • ศูนย์การสงครามทางอากาศ
  • โรงเรียนการบิน กำแพงแสน

[แก้] กองบัญชาการสนับสนุนทหารอากาศ

  • กรมช่างอากาศ
  • กรมสรรพาวุธทหารอากาศ
  • กรมสื่อสารทหารอากาศ
  • ศูนย์ส่งกำลังบำรุง
  • กรมขนส่งทหารอากาศ
  • กรมช่างโยธาทหารอากาศ
  • กรมพลาธิการทหารอากาศ
  • กรมแพทย์ทหารอากาศ
  • กรมการลาดตระเวนทางอากาศ
  • กรมอิเล็กทรอนิกส์ทหารอากาศ

[แก้] กองบัญชาการฝึกศึกษาทหารอากาศ

  • กรมยุทธศึกษาทหารอากาศ
    • โรงเรียนนายทหารชั้นผู้บังคับหมวด
    • โรงเรียนครูทหาร
    • โรงเรียนรวมสายวิทยาการ
    • โรงเรียนจ่าอากาศ
    • ศูนย์ภาษา
    • กองอนุศาสนาจารย์
    • กองการศึกษา
  • สถาบันวิชาการทหารอากาศชั้นสูง
    • สถาบันวิชาการทหารอากาศชั้นสูง
    • วิทยาลัยการทัพอากาศ
    • โรงเรียนเสนาธิการทหารอากาศ
    • โรงเรียนนายทหารอากาศอาวุโส
    • โรงเรียนนายทหารชั้นผู้บังคับฝูง
  • โรงเรียนนายเรืออากาศ

[แก้] ส่วนกิจการพิเศษ

  • กรมการเงินทหารอากาศ
  • กรมสวัสดิการทหารอากาศ
  • ศูนย์วิทยาศาสตร์และพัฒนาระบบอาวุธกองทัพอากาศ
  • สำนักงานตรวจบัญชีทหารอากาศ
  • สำนักงานผู้บังคับทหารอากาศดอนเมือง

[แก้] อากาศยานที่ประจำการ

F-5B เครื่องแรกของโลก อายุกว่า 40 ปี
F-5B เครื่องแรกของโลก อายุกว่า 40 ปี

[แก้] เครื่องบินขับไล่/โจมตี

  • F-16 A/B/ADF 59 ลำ ณ กองบิน 1 โคราช ฝูงบิน 103(Lightning),102(Starfighter) และกองบิน 4 ตาคลี ฝูงบิน 403(Cobra)
  • F-5 A/B/E/F 46 ลำ ณ กองบิน 21 อุบล ฝูงบิน 211(Eagle) กองบิน 7 สุราษฏร์ ฝูงบิน 701(Shark)และกองบิน 6 ดอนเมือง ฝูงบิน 904(Starfire) (F-5Aปลดแล้ว)
  • L-39 ZA/ART 34 ลำ ณ กองบิน 4 ตาคลี ฝูงบิน 401 และกองบิน 41 เชียงใหม่ ฝูงบิน 411
  • Alpha Jet 25 ลำ ณ กองบิน 23 อุดร ฝูงบิน 231(Hunter)
  • AU-23A Peacemaker 21 ลำ ณ กองบิน 5 ประจวบ ฝูงบิน 501


L-39ZA/ART
L-39ZA/ART
A319 CJ เครื่องบินประจำสำนักนายกรัฐมนตรี "ไทยคู่ฟ้า" รู้จักกันในนาม Thai Air Force One
A319 CJ เครื่องบินประจำสำนักนายกรัฐมนตรี "ไทยคู่ฟ้า" รู้จักกันในนาม Thai Air Force One

[แก้] เครื่องบินลำเลียง

  • C-130H/H-30 12 ลำ ณ กองบิน 6 ดอนเมือง ฝูงบิน 601(Lucky)
  • BT-67 9 ลำ ณ กองบิน 46 พิษณุโลก ฝูงบิน 461
  • N22B Nomad 19 ลำ ณ กองบิน 46 พิษณุโลก ฝูงบิน 461
  • G222 3 ลำ ณ กองบิน 6 ดอนเมือง ฝูงบิน 603
  • BAe Avro-748 6 ลำ ณ กองบิน 6 ดอนเมือง ฝูงบิน 603
  • Boeing B737-2Z6 1 ลำ ณ กองบิน 6 ดอนเมือง ฝูงบิน 602 (เครื่องบินพระที่นั่ง)
  • Airbus A310-324 1 ลำ ณ กองบิน 6 ดอนเมือง ฝูงบิน 602 (เครื่องบินพระที่นั่ง)
  • Airbus A319-115X CJ 1 ลำ ณ กองบิน 6 ดอนเมือง ฝูงบิน 602 (เดิมเป็นเครื่องบินประจำสำนักนายกรัฐมนตรี หลังทักษิณโดนยึดอํานาจแล้วไม่นาน ก็ถูกโอนไปประจํากองทัพอากาศ)

[แก้] เครื่องบินตรวจการณ์

  • Learjet 35A 1 ลำ ณ กองบิน 4 ตาคลี ฝูงบิน 402
  • Arava IAI201 3 ลำ ณ กองบิน 4 ตาคลี ฝูงบิน 402

[แก้] เฮลิคอปเตอร์

  • UH-1H 20 ลำ ณ กองบิน 2 ลพบุรี ฝูงบิน 203
  • BELL 412 2 ลำ ณ กองบิน 2 ลพบุรี ฝูงบิน 201 (เฮลิคอปเตอร์พระที่นั่ง)
  • BELL 412SP 3 ลำ ณ กองบิน 2 ลพบุรี ฝูงบิน 201 (เฮลิคอปเตอร์พระที่นั่ง)
  • BELL 412EP 6 ลำ ณ กองบิน 2 ลพบุรี ฝูงบิน 201 (เฮลิคอปเตอร์พระที่นั่ง2ลำ)
  • Bell 206B-3 6 ลำ ณ กองบิน2 ฝูงบิน203

[แก้] เครื่องบินฝึก

  • T-41D 7 ลำ ณ กองบิน 6 ดอนเมือง ฝูงบิน 604
  • CT-4A 12 ลำ ณ กองบิน 6 ดอนเมือง ฝูงบิน 604 8 ลำ ณ โรงเรียนการบินกำแพงแสน
  • CT-4B 6 ลำ ณ โรงเรียนการบินกำแพงแสน
  • CT-4E 21 ลำ ณ โรงเรียนการบินกำแพงแสน
  • PC-9 23 ลำ ณ โรงเรียนการบินกำแพงแสน

[แก้] การจัดซื้อเครื่องบินขับไล่ฝูงใหม่

โครงการจัดหาเครื่องบินรบฝูงใหม่เกิดจากการที่กองทัพอากาศต้องปลดประจำการเครื่อง F-5 ฝูง 701 กองบิน 7 สุราษฏร์ธานี ซึ่งใช้งานมานานเกือบ 30 ปี และประสบอุบัติเหตุบ่อย ทำให้กองทัพอากาศและประเทศชาติสูญเสียบุคลากรและทรัพยากรไปเป็นจำนวนมาก กองทัพอากาศ (ทอ.) จึงตั้งคณะกรรมการจัดหา โดยในชั้นแรกได้คัดเลือกเครื่องบินรบในตลาดโลกปัจจุบันคือ

  1. Eurofighter Typhoon (EF2000)จาก 4 ชาติในยุโรป
  2. Rafale จากฝรั่งเศส
  3. Su-30MK จากรัสเซีย
  4. F-16C/D จากอเมริกา (ปัจจุบันเปลี่ยนตัวเลือกจากF-16C/D เป็น F/A-18Super HornetE/F)
  5. JAS 39 จากสวีเดน

ในรอบแรกทอ.ตัดตัวเลือกที่ 1 กับ 2 ออกไป เนื่องจากราคาสูง คงเหลือตัวเลือก 3 - 5 ทางรัฐบาลได้เจรจากับประเทศผู้ผลิต โดยแสดงจุดยืนว่าไทยไม่สามารถจ่ายค่าเครื่องเป็นเงินสดทั้งหมดได้ ขอให้ทางผู้ผลิตรับซื้อสินค้าเกษตรของไทยแทน ทั้ง 3 ประเทศมีการตอบรับดังนี้

  1. สวีเดนยินดีแลกเปลี่ยนสินค้าเกษตรกับไทยเต็มจำนวน โดยยืนยันว่าไม่มีข้อจำกัดด้านการกีดกันทางการค้าของ EU เพราะทางสวีเดนจะเป็นนายหน้าขายโดยไม่ผ่าน EU สวีเดนยินดีมอบระบบเรดาร์ ERIEYE 2 ระบบ ซึ่งสามารถติดตั้งบนเครื่องบินE-2และSaab-340ได้ มอบเครื่อง Saab 340 1 เครื่อง ทุนการศึกษาทางด้านวิทยาศาสตร์ 200 ทุน และอนุญาตให้ไทยเข้าถึง source code ของ Gripen ได้อย่างไม่จำกัดเพื่อการพัฒนาในอนาคต
  2. รัสเซียยินดีแลกเปลี่ยนสินค้าทางการเกษตรกับไทยเต็มจำนวน พร้อมทั้งยินดีถ่ายทอดเทคโนโลยีให้ ยินดีมอบเฮลิคอปเตอร์ Mi-17 6 เครื่อง ให้ทุนเรียนทางด้านอวกาศปีละ 20 ทุน
  3. สหรัฐอเมริกายินดีแลกเปลี่ยนสินค้าเกษตรกับไทยเต็มจำนวน ไม่มีของแถม

[แก้] ความคืบหน้าการจัดซื้อเคื่องบินขับไล่ฝูงใหม่

จากข่าวที่ออกมา ทำให้เห็นได้ชัดแล้วครับว่า Su-30 MKIT ตกรอบไปเรียบร้อยแล้ว เนื่องจากทอ.เห้นว่ามันไม่เหมาะสมกับทอ.ไทย เพราะใหญ่เกินไปและกินน้ำมันมากเกินไป คงเหลือแต่ F-16 กับ JAS-39 เท่านั้นที่ยังอยู่ในลิส ทั้งยังกล่าวด้วยอีกว่าการจัดซื้อจะทำได้ในปีงบประมาณหน้า คือตั้งแต่เดือนตุลาคม 50 เป็นต้นไป

ฉะนั้น เมื่อ set ถูกบีบให้แคบเข้ามา ทำให้การจัดซื้อเครื่องนี้เริ่มเห็นภาพชัดเจนขึ้น ซึ่งทั้ง F-16 และ Gripen ต่างก็เป็นเครื่องบินที่ใกล้เคียงกัน แต่โดยส่วนตัวแล้ว เมื่ออ่านข่าวนี้จบ เชื่อว่า Gripen น่าจะมีโอกาสมากกว่าครับ เพราะ Gripen ได้เปรียบในแง่ของข้อเสนอที่ดึงดูดใจมากกว่า

ซึ่งหลังจากการจัดซื้อบข.20 ครั้งนี้ ทอ.คงต้องมองไปถึงการปรับปรุง F-16 ที่มีอยู่ในโครงการ MLU แล้วล่ะครับ เห็นเคยมีข่าวว่าทอ.พิจารณาข้อเสนอในโครงการ MLU จากสหรัฐ เนเธอแลนด์ และอิสราเอล ซึ่งถ้าโครงการนี้เกิดขึ้นจริง ๆ อย่างน้อยก็น่าจะต้องรอหลังจากโครงการบข.20คืบหน้าไปมากกว่านี้ และฝูงที่น่าจะได้รับการปรับปรุงก็น่าจะเป็นฝูง 403 นั้นเองครับ

[แก้] บทวิพากษ์วิจารณ์

[แก้] การจัดซื้อเครื่องบินรัสเซีย

การจัดซื้อเครื่องบินรบ SU 30 MK จากรัสเซียมูลค่าทั้งหมด 35,000 ล้านบาท โดยมีข่าวออกมาเรื่องการทุจริตว่าอาจมีคนได้รับค่าคอมมิสชั่นถึง 3,500 ล้านบาท ซึ่งในระหว่างการประชุมเอเปก เมื่อปีพ.ศ. 2546 ได้มีการหารือระหว่างทักษิณ และประธานาธิบดีรัสเซียเรื่องการขายเครื่องบินกับไทยโดยมีข้อตกลงพิเศษ โดยได้มีคำสั่งจากด้านบนถึงผู้บัญชาการทหารอากาศ พล.อ.อ.คงศักดิ์ ณ. ขณะนี้ เพื่อให้สั่งซื้อเครื่องบิน SU 30 MK ของรัสเซีย แม้ว่าคณะกรรมการคัดเลือกไม่เห็นด้วย[1] โดยได้มีหลักฐานเป็นรายละเอียดหนังสือของประธานบริษัท อีเกิ้ลไทย จำกัด ซึ่งเป็นตัวแทนจำหน่ายจากบริษัท ROSOBON EXPORT[2]


[แก้] ดูเพิ่ม

[แก้] อ้างอิง

  1. “สนธิ” แฉงาบซื้อเครื่องบินรัสเซีย 3,500 ล้าน - จี้สอบ “คงศักดิ์” รวยผิดปกติ
  2. เปิดหนังสือชิงเป็นตัวแทนเครื่องบินรบรัสเซีย

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

ภาษาอื่น
Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu