พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร กรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

พลเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร กรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน หรือ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร

สารบัญ 1 พระประวัติ 2 กิจการรถไฟไทย 3 งานด้านการคมนาคมและการสื่อสาร 4 ด้านอื่นๆ 5 พระโอรส ธิดา 5.1 พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงประภาวสิทธิ์นฤมล 5.2 เจ้าหญิงลดาคำ ณ เชียงใหม่ 5.3 หม่อม 6 อ้างอิง 7 ดูเพิ่ม

[แก้] พระประวัติ

พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร ทรงเป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ ๓๕ ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเจ้าจอมมารดาวาด (กัลยาณมิตร) ประสูติเมื่อวันจันทร์ที่ ๒๓ มกราคม พ.ศ. ๒๔๒๔ ขณะทรงพระเยาว์เริ่มศึกษาที่โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ

พ.ศ. ๒๔๓๗ เสด็จไปทรงศึกษาต่อด้านโยธาธิการที่ โรงเรียนแฮร์โรว์ ประเทศอังกฤษ และทรงศึกษาต่อวิชาวิศวกรรมที่ ตรินีตี้คอลเลจ มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ และวิชาทหารช่างที่ แชทแฮม จากนั้นเสด็จศึกษาเพิ่มเติมในประเทศฝรั่งเศส ทรงศึกษาการทำทำนบและขุดคลอง ในประเทศเนเธอร์แลนด์ และเสด็จกลับมาทรงงานและศึกษาต่อที่ประเทศอังกฤษ จนได้เป็นสมาชิก M.I.C.E. (Member of the Institution of Civil Engineer) (เทียบเท่า วิศวกรรมสถาน)

ทรงเสด็จกลับประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๗ ทรงรับราชการทหาร เหล่าทหารช่าง กรมยุทธนาธิการทหารบก ทรงดำรงตำแหน่งจเรทหารช่างพระองค์แรก เมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๑ และทรงดำรงตำแหน่งนี้เป็นระยะเวลา ๑๗ ปี ทรงนำความรู้ในวิชาการทหารแผนใหม่ตามแบบอย่างประเทศตะวันตกมาปรับปรุงกิจการทหารช่าง จนได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้วางรากฐานกิจการทหารช่างแผนใหม่ และกองทัพ

[แก้] กิจการรถไฟไทย

การดำเนินกิจการรถไฟในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น ทรงให้ชาวต่างประเทศเป็นผู้ควบคุมการบริหารกิจการทั้งหมด จนกระทั่ง พ.ศ. ๒๔๕๓ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร รักษาการตำแหน่งเจ้ากรมรถไฟสายเหนือ ในปี พ.ศ. ๒๔๖๐ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้รวมกรมรถไฟสายเหนือกับสายใต้เข้าเป็นกรมเดียวกัน เรียกว่า "กรมรถไฟหลวง" และให้พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร กรมขุนกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการกรมรถไฟหลวง และทรงบุกเบิกพัฒนากิจการต่างๆ ของกรมรถไฟหลวง ขยายเส้นทางเดินรถไฟสายเหนือและสายใต้เข้าด้วยกัน, สายตะวันออกเฉียงเหนือทรงสร้างทางรถไฟจากนครราชสีมาถึงอุบลราชธานี, สายตะวันออกจากฉะเชิงเทราถึงอรัญประเทศ, ทรงนำรถจักรดีเซลเข้ามาใช้เป็นประเทศแรกในทวีปเอเชีย

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ยุบรวมกรมทางไปขึ้นกับกรมรถไฟหลวง โดยให้พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร กรมขุนกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน ทรงรับผิดชอบงานสร้างถนนและสะพานทั่วประเทศ เช่น สะพานกษัตริย์ศึก เป็นสะพานลอยข้ามทางรถไฟแห่งแรก และสะพานรัษฎาภิเศก จังหวัดลำปาง, สะพานพุทธ, สะพานพระราม 6

ในปี พ.ศ. ๒๔๖๔ ครั้งทรงดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการกรมรถไฟหลวง ได้ทรงริเริ่มนำเอาเครื่องเจาะมาทำการเจาะสำรวจหาน้ำมันดิบ ในบริเวณที่มีผู้พบน้ำมันดิบไหลขึ้นมาบนผิวดินที่บ่อหลวง อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ ทรงว่าจ้างนักธรณีวิทยาชาวอเมริกันเข้ามาสำรวจทางธรณีวิทยา เพื่อค้นหาน้ำมันดิบและถ่านหินในประเทศไทย

[แก้] งานด้านการคมนาคมและการสื่อสาร

พระองค์ทรงริเริ่มนำวิทยาการด้านการสื่อสารเข้ามาใช้การพัฒนาประเทศ ทรงตั้งเครื่องส่งวิทยุกระจายเสียงทดลองขนาดเล็ก และสั่งเครื่องวิทยุกระจายเสียงคลื่นสั้นเข้ามาทดลอง ทรงเปิดการกิจการส่งวิทยุกระจายเสียงเป็นเป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๓ ใช้ชื่อสถานีว่า "สถานีวิทยุกรุงเทพฯ ที่พญาไท"

ด้านการสื่อสาร ทรงให้ความสำคัญการสื่อสาร โดยจัดตั้งที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขทั่วประเทศ ให้บริการรับส่งจดหมาย พัสดุ ไปรษณีย์ ธนาณัติ และโทรเลข รวมทั้งการติดต่อสื่อสารทางโทรศัพท์และวิทยุโทรเลขภายในและภายนอกประเทศ

ด้านการคมนาคม ทรงสนพระทัยกิจการบิน โดยทรงทดลองขับเครื่องบินสาธิต จนได้รับการยกย่องว่าทรงเป็นคนไทยคนแรกที่มีโอกาสขึ้นเครื่องบิน และทรงวางรากฐานกิจการการบินขึ้นในประเทศไทย และการจัดการบินพาณิชย์ระหว่างประเทศ จัดตั้งบริษัทเดินอากาศและเปิดเส้นทางพาณิชย์

[แก้] ด้านอื่นๆ

ด้านเศรษฐกิจและการพาณิชย์ ทรงดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงพาณิชย์และคมนาคม พ.ศ. ๒๔๗๔ ทรงดำรงตำแหน่งอภิรัฐมนตรีสภา ทำหน้าที่ปรึกษาราชการในพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ต่อมาภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ทรงปฏิบัติราชการแทนพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในงานพระราชพิธีเป็นครั้งคราว

[แก้] พระโอรส ธิดา

ส่วนนี้ของบทความยังไม่สมบูรณ์ คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มเติมเนื้อหาในส่วนนี้

ทรงเป็นต้นราชสกุล "ฉัตรชัย" ทรงมีพระโอรส พระธิดารวม ๑๑ องค์ ประสูติจากพระชายา ดังนี้ ^[1][2]

[แก้] พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงประภาวสิทธิ์นฤมล

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงประภาวสิทธิ์นฤมล (๑๑ มิถุนายน ๒๔๒๘ - ๑๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๐๖) พระธิดาในสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระจักรพรรดิพงศ์ อภิเษกสมรสเมื่อ ๑๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๗ มีพระโอรส ๑ องค์ และ พระธิดา ๒ องค์

• พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงมยุรฉัตร (๗ มีนาคม ๒๔๔๙ - ๑๑ สิงหาคม ๒๕๑๓)
• พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเปรมบุรฉัตร (๑๒ สิงหาคม ๒๔๕๘ - ๒๔ กรกฎาคม ๒๕๒๔)
• พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงวิมลฉัตร (๒๘ พฤษภาคม ๒๔๖๔ - )

[แก้] เจ้าหญิงลดาคำ ณ เชียงใหม่

เจ้าหญิงลดาคำ ณ เชียงใหม่ (๗ ธันวาคม ๒๔๓๙ - ๑๕ มิถุนายน ๒๕๒๗) พระนัดดา (หลานปู่) ใน เจ้าอินทวโรรสสุริยวงศ์, เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ ๘, มีพระธิดา ๒ องค์

• ท่านผู้หญิงฉัตรสุดา วงศ์ทองศรี (๒๗ กุมภาพันธ์ ๒๔๖๓ - ) เษกสมรสกับ หม่อมเจ้ารวิพรรณไพโรจน์ รพีพัฒน์ พระโอรสใน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ ภายหลัง เษกสมรสกับ คุณณรงค์ วงษ์ทองศรี นักธุรกิจ
• หม่อมเจ้าหญิงภัทรลดา ดิศกุล (๒๑ มีนาคม ๒๔๖๗ - ) เษกสมรสกับ หม่อมเจ้าพิริยดิศ ดิศกุล พระโอรสใน สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร กรมพระยาดำรงราชานุภาพ

[แก้] หม่อม

• หม่อมเพี้ยน สุรคุปต์(๑ กันยายน ๒๔๔๒ - ๑๔ กรกฎาคม ๒๔๘๑)
  • หม่อมเจ้าหญิงกาญจนฉัตร ฉัตรไชย (๒๑ ธันวาคม ๒๔๖๔ - ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๓๑)
• หม่อมเผือด พึ่งรักวงศ์ (๒๔๔๙ - มีนาคม ๒๕๒๗)
  • หม่อมเจ้าสุรฉัตร ฉัตรไชย (๑๕ มิถุนายน ๒๔๗๒ - )
• หม่อมบัวผัด อินทรสูต(๕ เมษายน ๒๔๕๔ - )
  • หม่อมเจ้าหญิงเฟื่องฉัตร ฉัตรไชย (๙ พฤษภาคม ๒๔๗๕ - )
  • หม่อมเจ้าพิบูลฉัตร ฉัตรไชย (๑๒ กันยายน ๒๔๗๘ - ๓๑ พฤษภาคม ๒๔๙๙)
• หม่อมจำลอง ชลานุเคราะห์ (๘ กันยายน ๒๔๕๖ - ๒๕๑๑)
  • หม่อมเจ้าหญิงหิรัญฉัตร ฉัตรไชย (๒๐ ตุลาคม ๒๔๗๖ - )
• หม่อมเอื้อน อรุณทัต(๒๔๕๒ - ๑๖ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๑)
  • หม่อมเจ้าทิพยฉัตร ฉัตรไชย (๖ ตุลาคม ๒๔๗๗ - )

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร กรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน ทรงลาออกจากราชการและเสด็จไปประทับ ณ ประเทศสิงคโปร์ พร้อมกับครอบครัวเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๖ ทรงสิ้นพระชนม์ที่โรงพยาบาลในประเทศสิงคโปร์ เมื่อวันที่ ๑๔ กันยายน ๒๔๗๙ พระชนมายุได้ ๕๕ พรรษา

[แก้] อ้างอิง

1. ↑ http://freepages.genealogy.rootsweb.com/~royalty/thailand/i162.html
2. ↑ http://www.railway.co.th/about/burachut.asp

3. จุฬาลงกรณราชสันตติวงศ์ พระนามพระราชโอรส พระราชธิดา และพระราชนัดดา

[แก้] ดูเพิ่ม

• ถนนกำแพงเพชร