วิกิพีเดีย:การใช้ตารางจำแนกพันธุ์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
 |
วิกิพีเดีย:การใช้ตารางจำแนกพันธุ์ เป็นหน้านโยบาย หน้าความช่วยเหลือ หรือหน้าโครงการของวิกิพีเดียที่ยังไม่สมบูรณ์ |
| หน้าความช่วยเหลือ และหน้าโครงการของวิกิพีเดียภาษาไทย อาจต่างกับวิกิพีเดียในภาษาอื่น ทั้งนี้ยืนอยู่บนนโยบายเดียวกัน |
หมายเหตุ : แม่แบบตาราง ได้มีการแปลไว้บางส่วน โดยเฉพาะส่วนหลักๆ ขอเชิญสมาชิกผู้มีสวามสามารถช่วยแปลส่วนที่เหลือ เพื่อสร้างเป็นแม่แบบที่สมบูรณ์สำหรับหน้าวิกิพีเดียภาษาไทย
เนื้อหาในหน้านี้อธิบายการสร้าง ตารางจำแนกพันธุ์ ของสิ่งมีชีวิต โดยใช้ Template:ตารางจำแนกพันธุ์ สร้างตารางเพื่อจัดหมวดหมู่ของสิ่งมีชีวิต คู่มือในการสร้างตารางจำแนกพ้นธุ์แบบเดิมที่ใช้แม่แบบหลายชุดผสมกันนั้นสามารถดูได้ที่นี่ การสร้างเนื้อหาของตารางหลักๆ คือ
สารบัญ |
[แก้] ตัวอย่างอย่างง่าย
[แก้] ตารางจำแนกชนิดพืช
|
{{ตารางจำแนกพันธุ์ | color = lightgreen
| name =
| regnum = [[Plant]]ae
| divisio =
| classis =
| ordo =
| familia =
| genus =
| species =
| binomial =
| binomial_authority =
}}
[แก้] ตารางจำแนกชนิดสัตว์
|
{{ตารางจำแนกพันธุ์ | color = pink
| name =
| regnum = [[Animal]]ia
| phylum =
| classis =
| ordo =
| familia =
| genus =
| species =
| binomial =
| binomial_authority =
}}
[แก้] ตารางจำแนกพืชในระดับที่สูงขึ้น
|
{{ตารางจำแนกพันธุ์ | color = lightgreen
| name =
| regnum = [[Plant]]ae
| divisio =
| classis =
| ordo =
| familia =
| genus =
| genus_authority =
| subdivision_ranks =
| subdivision =
}}
[แก้] ตารางจำแนกสัตว์ในระดับที่สูงขึ้น
{{ตารางจำแนกพันธุ์ | color = pink
| name =
| regnum = [[Animal]]ia
| phylum =
| classis =
| ordo =
| familia =
| genus =
| genus_authority =
| subdivision_ranks =
| subdivision =
}}
[แก้] ชื่อ
ชื่อที่ใช้กำกับควรเป็นชื่อสามัญที่มีการใช้แพร่หลายมากที่สุด ถ้าไม่เช่นนั้นให้ใช้ชื่อทางวิทยาศาสตร์
[แก้] Color
ค่าตัวแปรระบุ สี กำหนดตามอาณาจักรของสิ่งมีชีวิต รวมทั้งไวรัส:
| Animalia | pink |
|---|---|
| Plantae | lightgreen |
| Fungi | lightblue |
| Protista | khaki |
| Bacteria | lightgrey |
| Archaea | darkgray |
| eukaryote | #e0d0b0 |
| Virus | violet |
ระวังในการสะกด "lightgrey" ซึ่งใช้ตัว E และ "darkgray" ซึ่งใช้ตัว A เนื่องจากเบราว์เซอร์บางตัวไม่ยอมรับการสะกดแบบอื่น สำหรับ eukaryote empire หรือ domain ใช้สี "#e0d0b0" ส่วนไวรัสซึ่งไม่จัดอยู่ในอาณาจักรใด ๆ ใช้สี "violet"
[แก้] การจำแนก
ดังที่ได้แสดงไว้ในตัวอย่างข้างต้น จำเห็นได้ว่าส่วนต่าง ๆ ของการจำแนกในตารางประกอบไปด้วยหัวข้อการจำแนกต่าง ซึ่งมีหลัก ๆ ดังนี้
| regnum = | phylum = | classis = | ordo = | familia = | genus = | species =
แต่ละหัวข้อของการจำแนกนั้น คือการจำแนกสิ่งมีชีวิตออกตามกลุ่มในระดับการจำแนกนั้น ๆ โปรดสังเกตว่าแต่ละหัวข้อจำแนกนั้นจะระบุด้วย ระดับ(rank) ของการจำแนกเป็นภาษาละติน เพื่อให้สอดคล้องกับวิกิภาษาอื่น ๆ (แต่ในหน้าแสดงผลนี้น จะใช้คำไทยในการแสดงผล) ดังนั้นkingdom, phylum, class, order, family, genus, และ species ข้างต้นนั้นจะแสดงผลเป็น (ดูตารางด้านขวามือ)
|
ตารางจำแนกพันธุ์ควรจะประกอบด้วยระดับหัวข้อการจำแนกหลัก ๆ ที่อยู่ในระดับการจำแนกที่สูงกว่าระดับการจำแนกของสิ่งมีชีวิตที่อธิบายในบทความ และรวมถึงระดับการจำแนกย่อยที่สำคัญ เพื่อช่วยเสริมความเข้าใจของการจำแนกที่อธิบายในบทความนั้น ส่วนระดับการจำแนกย่อยที่มีความสำคัญน้อยนั้นสามารถละไว้
ตัวอย่างเช่น ในตารางจำแนกพันธุ์ของ Formica ควรที่จะมีหัวข้อการจำแนกสำหรับ tribe และ subfamily เนื่องจากเป็นส่วนช่วยเสริมความเข้าใจถึงความสัมพันธ์ระหว่าง Formica และ genera อื่นๆ ใน family Formicidae แต่จะเป็นการไม่เหมาะสมที่จะใส่ superorder Endopterygota เนื่องจากทุก genera ของมดก็อยู่ใน superorder เดียวกันนี้ ซึ่งก็ไม่ได้ให้ข้อมูลที่น่าสนใจเพิ่มเติมแต่อย่างใด
ระดับการจำแนกรอง จะถูกจำแนกออกจากระดับการจำแนกหลัก ดังตัวอย่าง
| classis = ... | subclassis = ... | superordo = ... | ordo = ...
สังเกตว่า species และ subspecies ควรจะใช้อยู่ในรูปย่อเช่น H. sapiens, H. s. sapiens โดยที่คำคุณศัพท์ไม่ควรใส่ลอยเป็นคำโดดไว้ ส่วนรูปเต็มของชื่อ species หรือ subspecies นั้นจะให้ไว้ในส่วนของชื่อ ทวินาม และ ไตรนาม
See #Unranked taxa for how to handle taxa with no rank, and #All parameters for a complete list.
[แก้] Bold/italic markup
Italicization must be done manually. Genus, species, and subspecies should be italicized whenever used, as is the biological standard. For instance, we talk about the genus Homo, the species Homo sapiens, and the species Homo sapiens sapiens.
- In botany, it is important to include the rank for taxa below species. The rank is not italicized, e.g. Genus species subsp. subspecies var. variety.
- Some bacteria that have been characterized but not formally named are given Candidatus names. These should be written in the form Candidatus Genus species, rather than italicized normally.
Higher taxa like families may or may not be italicized in different publications. The prevalent standard for Wikipedia is not to italicize them, except in the case of viruses and other infectious particles.
Bolding is used to indicate the subject of the article. The name, binomial, and trinomial arguments bold automatically. In the placement section - regnum through species - the final taxon should be bolded, as well as any higher groups that only include the final taxon. See green sulfur bacteria for an example. In the article itself, the name of the group should only be bolded if it is the title of the article:
- Critter (Creepus crawlus) is a beastie that lives in habitat.
- Snagotoothus unkillabilis is a horrible weed with no common name.
[แก้] Subdivisions
Groups above the rank of species (and even species if there are several notable subspecies) should usually include a list of subgroups. Use the subdivision argument for the list, separating elements by <br/> tags, and the subdivision_ranks argument to say what rank the subgroups have. For instance, for families in an order:
| subdivision_ranks = Families | subdivision = [[Family1]]<br/> [[Family2]]<br/> [[Family3]]
In cases where a list would make the taxobox too long, or where the classification is too variable to allow a brief summary, the list should be replaced with a comment like "See text". or the subdivision section should be omitted. In general, when there are more than about 20 subgroups they should go in the article text, and when there are more than 100 they warrant a separate article.
In cases where the classification is variable, a description like "Typical orders" or "Notable orders" may be used.
In cases where the ranks are uncertain, a description like "Subgroups" or "Taxa" may be preferrable. Sometimes it is convenient to represent more than one level of classification in the list. In that case the lower level groups are moved over to the right by prefixing them with characters - usually three for the first level of indentation, and then one to three more for each subsequent level. Major grades may also be represented by bolded headers, as on plant and heterokont. Remember, though, these should mainly be done when the intermediate rank subgroups are not worthy of separate articles; taxoboxes are too small to include too much duplicate information.
[แก้] Conservation status
Conservation status may optionally be included; you can search the IUCN's database of threatened species to find the conservation status of many organisms. It is included via the status argument, which takes a code or template.
| status = code
or
| status = EX | extinct = year
Use the first syntax (with one of the codes below) except for extinct animals when you wish to show the year of exinction. The code may be all upper or lower case, but the cases used in the table are preferred.
You may come across the old syntax for conservation status also:
| status = {{StatusTemplate}}
You can safely replace the template with code.
The following templates are available:
| Visible status | Code | Template |
|---|---|---|
| สถานะอนุรักษ์: ปลอดภัย | secure | {{StatusSecure}} |
| สถานะอนุรักษ์: สัตว์เลี้ยง | DOM | {{StatusDomesticated}} |
| แม่แบบ:StatusConcern | LC | {{StatusConcern}} |
| แม่แบบ:StatusLeastConcern | LR/lc | {{StatusLeastConcern}} |
| แม่แบบ:StatusNearConcern | LR/nt | {{StatusNearConcern}} |
| แม่แบบ:StatusConserveConcern | LR/cd | {{StatusConserveConcern}} |
| แม่แบบ:StatusVulnerable | VU | {{StatusVulnerable}} |
| Conservation status: Endangered | EN | {{StatusEndangered}} |
| Conservation status: Critical | CR | {{StatusCritical}} |
| แม่แบบ:StatusExtinctW | EW | {{StatusExtinctW}} |
| แม่แบบ:StatusExtinct | EX | {{StatusExtinct|when=[[year]]}} |
| แม่แบบ:StatusData | DD | {{StatusData}} |
| แม่แบบ:StatusUnknown | NE | {{StatusUnknown}} |
| แม่แบบ:StatusFossil | fossil | {{StatusFossil}} |
| แม่แบบ:StatusPrehistoric | pre | {{StatusPrehistoric}} |
| แม่แบบ:StatusSeeText | text | {{StatusSeeText}} |
[แก้] Fossil range
The stratigraphic range for groups known as fossils may also be included, using the fossil_range argument. For instance, for a group known from the Cambrian to the Permian,
| fossil_range = [[Cambrian]]–[[Permian]]
For groups that still exist or only went extinct recently, the second period should be given as "Recent", and the current status should be indicated using the status argument. For groups that only existed during a single period, simply list it without giving a range.
[แก้] Images
An image may be included using the arguments image and image_width, which take the name of the file and the display width. In addition, a caption may be provided using image_caption, which also serves as the alternate text for the image.
| image = Something.jpg | image_width = 240px | image_caption = [[Common Name]], ''Scientific name''
Note the image should generally be given a width of more than 200px, since this is the default width for the taxobox; most images are currently 240px or 250px. Images smaller than 200px will leave a white margin so should be avoided. Do not include the "Image:" part of the image file name!
If the article is about a species, and the picture is a typical picture of an individual of the species, there's no need for a caption (as it would just repeat the title of the article). However, if you can indicate the sex of the individual, or the location where the picture was taken, or the artist and publication (if an engraving or other illustration) please do so.
If the article is about a higher taxon, give the common name (if any) and the scientific name of the species in the picture.
A second image may be added as follows:
| image2 = Something.jpg | image2_width = 240px | image2_caption = [[Common Name]], ''Scientific name''
Use this sparingly, and only when the article is long enough and it makes sense to include the second image here and not later in the article. Camel is a good example (a genus with two well-known representatives).
[แก้] Authorities
Generally, an authority should be given only for the taxa covered by the article. Higher groups which only include the article subject should also list authorities unless those are the same as for the taxa in question. In the case of species (or subspecies) the authority may be given in the binomial (or trinomial) section. Otherwise authorities may be listed in the placement section. For instance, for an order:
| ordo = | ordo_authority =
The following examples illustrate the different conventions for names, dates, and punctuations in the different kingdoms.
- Animalia
- Plantae
- Bacteria
- Original name valid: Vibrio cholerae R. Koch 1883
- Organism reclassified: Streptococcus pneumoniae (Klein 1884) Chester 1901
- Old name revived: Salmonella enterica (ex Kauffmann & Edwards 1952) Le Minor & Popoff 1987
Authorities in scientific names are also abbreviated according to different standards for plants and animals. To decipher standard abbreviations, see
- List of botanists by author abbreviation or consult the International Plant Names Index.
- List of zoologists by author abbreviation
For more information refer to the article on binomial nomenclature.
[แก้] Diversity
In higher taxa, and taxa where the subdivision option does not indicate number of species, the diversity argument may be used. This needs to be accompanied by diversity_link which links to an appropriate page, usually a List of ... species page. See, for example, Banksia: the subdivision lists only two subgenera, so the diversity option is used to specify the number of species.
| diversity_link = List of Quercus species | diversity = 124 species
[แก้] Range maps
A range map may be included at the end of the taxobox. This uses the range_map, range_map_width, and range_map_caption arguments, in the same manner as an image. See orca for an example range map.
| range_map = Map.jpg | range_map_width = 240px | range_map_caption = Range of ...
[แก้] Synonyms
Where a species has synonyms, the synonyms argument may be used. This should be a list of synonyms separated by <br/> tags.
| synonyms = ''Genus1 species1'' <small>Authority1</small><br> ''Genus2 species2'' <small>Authority1</small>
[แก้] Type Species
When the type species of a genus (or larger grouping) is known, the type_species and type_species_authority can be used. For animal entries, the type species should be the original binomial name of the type species, but linked to its current article, and the authority should be plain (no parenthesis). See Mirza for a type species example.
| type_species = | type_species_authority =
[แก้] Unranked taxa
For each major taxon from family to phylum, you can add an unranked entry to the taxobox. The entry unranked_X appears above rank X, for example unranked_familia appears above family and superfamily and below order, suborder, infraorder, etc:
| ordo = | unranked_familia = | familia =
Use unranked taxa sparingly. The need to include unranked taxa generally indicates that you are following a cladistic classification. It is usually better to abbreviate the classification to the major ranks and then discuss the classification in more detail in the article.
[แก้] Divisions and sections
These ranks have different meanings in zoology and botany.
In botany:
- Use divisio for division (a rank above class and below kingdom)
- Use sectio for section (a rank above species and below genus)
In zoology:
- Use zoodivisio for division (a rank above family and below order)
- Use zoosectio for section (a rank above family and below order)
[แก้] All parameters
This section gives all parameters in the order that they will appear in the taxobox. No taxobox should use all of these. Keep it short!
|
{{ตารางจำแนกพันธุ์
| color
| name
| status
| fossil_range
| image
| image_width
| image_caption
| image2
| image2_width
| image2_caption
| domain
| domain_authority
| superregnum
| superregnum_authority
| regnum
| regnum_authority
| subregnum
| subregnum_authority
| unranked_phylum
| unranked_phylum_authority
| superdivisio
| superdivisio_authority
| superphylum
| superphylum_authority
| divisio
| divisio_authority
| phylum
| phylum_authority
| subdivisio
| subdivisio_authority
| subphylum
| subphylum_authority
| infraphylum
| infraphylum_authority
| microphylum
| microphylum_authority
| nanophylum
| nanophylum_authority
| unranked_classis
| unranked_classis_authority
| superclassis
| superclassis_authority
| classis
| classis_authority
| subclassis
| subclassis_authority
| infraclassis
| infraclassis_authority
| unranked_ordo
| unranked_ordo_authority
| magnordo
| magnordo_authority
| superordo
| superordo_authority
| ordo
| ordo_authority
| subordo
| subordo_authority
| infraordo
| infraordo_authority
| parvordo
| parvordo_authority
| zoodivisio
| zoodivisio_authority
| zoosectio
| zoosectio_authority
| zoosubsectio
| zoosubsectio_authority
| unranked_familia
| unranked_familia_authority
| superfamilia
| superfamilia_authority
| familia
| familia_authority
| subfamilia
| subfamilia_authority
| supertribus
| supertribus_authority
| tribus
| tribus_authority
| subtribus
| subtribus_authority
| genus
| genus_authority
| genus2
| genus2_authority
| subgenus
| subgenus_authority
| sectio
| sectio_authority
| series
| series_authority
| species_group
| species_group_authority
| species_subgroup
| species_subgroup_authority
| species_complex
| species_complex_authority
| species
| species_authority
| subspecies
| subspecies_authority
| diversity
| diversity_link
| binomial
| binomial_authority
| trinomial
| trinomial_authority
| type_species
| type_species_authority
| subdivision
| subdivision_ranks
| range_map
| range_map_width
| range_map_caption
| binomial2
| binomial2_authority
| range_map2
| range_map2_width
| range_map2_caption
| binomial3
| binomial3_authority
| range_map3
| range_map3_width
| range_map3_caption
| binomial4
| binomial4_authority
| range_map4
| range_map4_width
| range_map4_caption
| synonyms
}}
|
วิกิพีเดีย:การใช้ตารางจำแนกพันธุ์ เป็นหน้านโยบาย หน้าความช่วยเหลือ หรือหน้าโครงการของวิกิพีเดียที่ยังไม่สมบูรณ์ |
| หน้าความช่วยเหลือ และหน้าโครงการของวิกิพีเดียภาษาไทย อาจต่างกับวิกิพีเดียในภาษาอื่น ทั้งนี้ยืนอยู่บนนโยบายเดียวกัน |
