ทั่ว พาทยโกศล
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
จางวางทั่ว พาทยโกศล เกิดเมื่อ พ.ศ. 2428 เป็นบุตรของหลวงกัลยาณมิตตาวาส (ทับ พาทยโกศล) กับนางแสง พาทยโกศล ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 12 ตุลาคม พ.ศ. 2481 รวมอายุ 57 ปี เป็นนักดนตรีไทยที่มีชื่อเสียงในสมัยรัชกาลที่ 6
[แก้] ประวัติ
บิดามารดาของท่านเป็นนักดนตรีที่มีชื่อเสียง ในสมัยรัชกาลที่ 5 จางวางทั่วจึงได้เรียนดนตรีจากบิดามารดา นอกจากนี้ก็ได้ศึกษากับครูคนอื่นๆ เพิ่มเติมจนมีฝีมือหาตวจับได้ยาก โดยเฉพาะฆ้องวง และระนาดเอก
ในสมัยรัชกาลที่ 5 ท่านได้รับหน้าที่ควบคุมวงปี่พาทย์ของเสด็จกรมหลวงชุมพรเขตต์อุดมศักดิ์ ต่อมาถูกขอตัวมาอยู่ในวงปี่พาทย์กับสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิต ในระหว่างนี้สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมหลวงศรีรัตนโกสินทร์ ซึ่งเป็นสมเด็จพระพี่นาเธอ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ท่านเป็น จางวาง ในพระองค์ท่าน คนทั่วไปจึงเรียกว่า จางวางทั่ว
ต่อมาท่านได้รับคัดเลือกทำปี่พาทย์ถวายตัว โดยเป็นผู้ตีฆ้องวงเล็กแข่งขันได้ "ชั้นหนึ่ง" พระบามสมเด็จฯ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเหรียญราชรุจิเงินเป็นบำเหน็จ
ในสมัยรัชกาลที่ 6 จางวางทั่วได้รับหน้าที่เป็นครูสอนเพลงไทย ประจำกองแตรวงทหารเรือ ต่อมาเป็นครูสอนประจำกองแตรวงทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ จน พ.ศ. 2475 ก็ลาออก
อีกสองปีต่อมา ท่านได้แต่งเพลงชาติเป็นทำนองแบบไทย ซึ่งได้รับการคัดเลือกจากคณะกรรมการนำออกบรรเลงหลายครั้ง ต่อมาภายหลังมิได้ใช้ เพราะไปใช้ทำนองสากลแทน
[แก้] ผลงาน
นอกจากฝีมือการเล่นดนตรีแล้ว ท่านยังได้แต่งเพลงอีกเป็นจำนวนมาก มีทั้งประเภทเพลงตับ และเพลงเกร็ดต่างๆ
- ประเภทเพลงตับ ได้แก่ ตับลาวเจริญศรี (เป็นผู้เรียบเรียง), ตับชุดแขกไทร เป็นต้น
- ประเภทเพลงเกร็ด ได้แก่ เขมรเอวบาง (เถา), เขมรพวง (เถา), เขมรปากท่อ (เถา), เขมรเขียว (เถา), แขกสาหร่าย (เถา),ดอกไม้ร่วง (เถา), โอ้ลาว (เถา), เขมรเหลือง (เถา), เขมรครวญ (เถา), เขมรน้อย (เถา), พม่าห้าท่อน (เถา), ฯลฯ เป็นต้น
นอกจากนี้ ท่านยังมีผู้สืบเชื้อสายทางดนตรีที่ค่อนจะมีชื่อเสียง คือ อาจารย์เทวาประสิทธิ์ พาทยโกศล และคุณหญิงไพฑูรย์ กิตติวรรณ ซึ่งเป็นบุตรธิดาของท่านเอง
