ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา คือบุคคลที่พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งตามคำแนะนำของวุฒิสภาจากผู้ซึ่งเป็นที่ยอมรับนับถือของประชาชน มีความรอบรู้และมีประสบการณ์ในการบริหารราชการแผ่นดิน วิสาหกิจ หรือกิจกรรมอันเป็นประโยชน์ร่วมกันของสาธารณะ และมีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์

ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา มีจำนวนไม่น้อยกว่าสามคน โดยมีวาระการดำรงตำแหน่งหกปีนับแต่วันที่พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้ง และดำรงตำแหน่งได้เพียงวาระเดียว

ตำแหน่งผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา มีแนวคิดมาจากประเทศแถบสแกนดิเนเวียที่ปกครองด้วยระบอบกษัตริย์ มีตำแหน่งที่เรียกว่า "ออมบุดสแมน" (Ombudsman) เพื่อทำหน้าที่ดูแลปัดเป่าเรื่องทุกข์ร้อนของประชาชนแทนพระมหากษัตริย์ และมีการพัฒนามาสู่ระบอบประชาธิปไตยในระบบรัฐสภาอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข

ในประเทศไทย มีความพยายามจัดตั้งหน่วยงานผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภามาตั้งแต่ พ.ศ. 2517 แต่เพิ่งมีบทบัญญัติอยู่ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2538 และฉบับ พ.ศ. 2540

[แก้] อำนาจหน้าที่

อำนาจหน้าที่ ของผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา มีดังต่อไปนี้

1. พิจารณาและสอบสวนข้อเท็จจริงตามคำร้องเรียนในกรณี
   1. การไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย หรือปฏิบัตินอกเหนืออำนาจหน้าที่ตามกฎหมายของข้าราชการ พนักงาน หรือลูกจ้างของหน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจ หรือราชการส่วนท้องถิ่น
   2. การปฏิบัติหรือละเลยไม่ปฏิบัติหน้าที่ของข้าราชการ พนักงาน หรือลูกจ้างของหน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจ หรือราชการส่วนท้องถิ่น ที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้ร้องเรียนหรือประชาชนโดยไม่เป็นธรรม ไม่ว่าการนั้นจะชอบหรือไม่ชอบด้วยอำนาจหน้าที่ก็ตาม
   3. กรณีอื่นตามที่กฎหมายบัญญัติ
2. จัดทำรายงานพร้อมทั้งเสนอความเห็นและข้อเสนอแนะต่อรัฐสภา

ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา

• นายพูลทรัพย์ ปิยะอนันต์ ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา
• พล.อ.ธีรเดช มีเพียร ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา
• นายปราโมทย์ โชติมงคล ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา

บุคคลเคยดำรงตำแหน่งผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา

• นายพิเชต สุนทรพิพิธ (พ.ศ. 2543-2546)

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

• สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา