พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช | |
---|---|
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช | |
พระนามเต็ม | สมเด็จพระบรมราชาธิราชรามาธิบดี ศรีสินทรบรมมหาจักรพรรดิราชาธิบดินทร์ ธรณินทราธิราช รัตนากาศภาศกรวงศ์ องค์ปรมาธิเบศร์ ตรีภูวเนตรวรนายก ดิลกรัตนราชชาติอาชาวศรัย สมุทัยคโรมนต์ สกลจักรวาลาธิเมนทรต์ สุริเยนทราธิบดินทร์ หริหรินทราธาดาธิบดี ศรีสุวิบูลย์ คุณอกณิฐ ฤทธิราเมศวรมหันต์ บรมธรรมิกราชาธิเบศร์ โลกเชฐวิสุทธิ์ รัตนมงกุฏประเทศคตา มหาพุทธางกูร บรมบพิตร |
พระนามเดิม | ทองด้วง |
พระราชสมภพ | วันพุธ เดือน 4 แรม 5 ค่ำ ปีมะโรงอัฐศก เวลา 3 ยาม ตรงกับวันที่ 30 มีนาคม พุทธศักราช 2279 |
เสวยราชสมบัติ | ปราบดาภิเษกขึ้นครองราชย์ เป็นพระเจ้าแผ่นดินแห่งกรุงสยาม เมื่อวันที่ 6 เมษายน พุทธศักราช 2325 (ตรงกับ วันเสาร์ เดือน 5 แรม 9 ค่ำ ปีขาล จัตราศก จุลศักราช 1144) ขณะมีพระชนมายุได้ 45 พรรษา |
เสด็จสวรรคต | วันพฤหัสบดี เดือน 9 แรม 13 ค่ำ ปีมะเส็ง เอกศก ตรงกับวันที่ 7 กันยายน พุทธศักราช 2352 |
พระโอรสธิดา | 42 พระองค์ |
วัดประจำรัชกาล | วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) |
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (พ.ศ. 2279 - พ.ศ. 2352 ครองราชย์ พ.ศ. 2325 - พ.ศ. 2352) รัชกาลที่ 1 แห่งราชจักรีวงศ์ พระนามเต็มว่า " สมเด็จพระบรมราชาธิราชรามาธิบดี ศรีสินทรบรมมหาจักรพรรดิราชาธิบดินทร์ ธรณินทราธิราช รัตนากาศภาศกรวงศ์ องค์ปรมาธิเบศร์ ตรีภูวเนตรวรนายก ดิลกรัตนราชชาติอาชาวศรัย สมุทัยคโรมนต์ สกลจักรวาลาธิเมนทรต์ สุริเยนทราธิบดินทร์ หริหรินทราธาดาธิบดี ศรีสุวิบูลย์ คุณอกณิฐ ฤทธิราเมศวรมหันต์ บรมธรรมิกราชาธิเบศร์ โลกเชฐวิสุทธิ์ รัตนมงกุฏประเทศคตา มหาพุทธางกูร บรมบพิตร" พระราชสมภพเมื่อ วันพุธ เดือน 4 แรม 5 ค่ำ ปีมะโรงอัฐศก เวลา 3 ยาม ตรงกับวันที่ 30 มีนาคม พุทธศักราช 2279 ในรัชกาลของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ เป็นบุตรคนที่ 4 ของสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก (พระนามเดิม "ทองดี") และพระอัครชายา (พระนามเดิม "หยก") ทรงมีพระเชษฐา พระเชษฐภคิณี พระอนุชาร่วมพระชนก ประกอบด้วย
- สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี (นามเดิมว่า สา) พระเชษฐภคินี พระองค์ใหญ่
- พระเจ้ารามณรงค์ (นามเดิมว่า รามณรงค์) พระเชษฐา
- สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ (นามเดิมว่า แก้ว) พระเชษฐภคินี พระองค์รอง
- พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก (นามเดิมว่า ด้วง)
- สมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท (นามเดิมว่า บุญมา) พระอนุชา
- สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าลา กรมหลวงจักรเจษฎา (นามเดิมว่า ลา) พระอนุชา ต่างพระชนนี
- สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากุ กรมหลวงนรินทรเทวี (นามเดิมว่า กุ) พระขนิษฐา ต่างพระชนนี
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ปราบดาภิเษกขึ้นครองราชย์ เป็นพระเจ้าแผ่นดินแห่งกรุงสยาม เมื่อวันที่ 6 เมษายน พุทธศักราช 2325 (ตรงกับ วันเสาร์ เดือน 5 แรม 9 ค่ำ ปีขาล จัตราศก จุลศักราช 1144) ขณะมีพระชนมายุได้ 45 พรรษา
สารบัญ |
[แก้] พระราชโอรส พระราชธิดา
เมื่อครั้งที่ทรงดำรงตำแหน่งหลวงยกบัตรเมืองราชบุรี พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก สมรสกับนางสาวนาค ธิดาของมหาเศรษฐี แขวงเมืองราชบุรี ต่อมาเมื่อขึ้นครองราชย์ ได้สถาปนาเป็น สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี ทรงมีพระราชโอรส และพระราชธิดา 9 พระองค์ [ต้องการแหล่งอ้างอิง]
- พระราชธิดา (ไม่ปรากฏพระนาม)
- พระราชโอรส (ไม่ปรากฏพระนาม)
- สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงฉิมใหญ่ (นามเดิมว่า ฉิม)
- พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร - นามเดิมว่า ฉิม)
- สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าหญิงแจ่ม กรมหลวงศรีสุนทรเทพ (นามเดิมว่า แจ่ม)
- สมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาเสนานุรักษ์ (นามเดิมว่า จุ้ย)
- สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าหญิงประไพวดี กรมหลวงเทพยวดี
- พระราชบุตร (ไม่ปรากฏพระนาม)
- พระราชบุตร (ไม่ปรากฏพระนาม)
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ทรงมีพระราชโอรส-ราชธิดา รวมทั้งสิ้น 42 พระองค์
[แก้] ประสูตินอกเศวตฉัตร
สมเด็จเจ้าฟ้า 9 พระองค์แรก ประสูติแต่ ประสูติแต่สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี
- 1. สมเด็จเจ้าฟ้าหญิง ไม่ปรากฏพระนาม สิ้นพระชนม์แต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา
- 2. สมเด็จเจ้าฟ้าชาย ไม่ปรากฏพระนาม สิ้นพระชนม์แต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา
- 3. สมเด็จเจ้าฟ้าหญิง พระนามเดิมว่า "ฉิมใหญ่" บางแห่งออกพระนามว่า หวาน แต่จารึกที่พระโกศอัฐิออกพระนามว่า "เจ้าครอกฉิมใหญ่" ได้ถวายตัวเป็นชายาในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ทรงเป็นพระมารดา สมเด็จเจ้าฟ้าสุพันธุวงศ์ ซึ่งต่อมาพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก โปรดเกล้าฯสถาปนาขึ้นเป็น สมเด็จพระเจ้าหลานเธอเจ้าฟ้าอภัยธิเบศร์ กรมขุนกระษัตรานุชิต สมเด็จเจ้าฟ้าฉิมใหญ่ สิ้นพระชนม์ในแผ่นดินพระเจ้ากรุงธนบุรี เมื่อปีกุนเอกศก จ.ศ. 1141
- 4. สมเด็จเจ้าฟ้าชายฉิม คือ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย พระราชสมภพเมื่อวันพุธ เดือน 4 ขึ้น 7 ค่ำ ปีกุนนพศก จ.ศ. 1129 ที่อัมพวา สมุทรสงคราม สวรรคตเมื่อวันพุธ เดือน 8 แรม11 ค่ำ ปีวอกฉศก จ.ศ.1186 พระชนมพรรษา 58 พรรษา ทรงราชสมบัติ 16 ปี
- 5. สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงแจ่ม หรือ เจ้าฟ้าหญิงเเจ่มกระจ่างฟ้า ประสูติเมื่อปีขาลโทศก จ.ศ. 1132 ในรัชกาลที่ 1 โปรดเกล้าฯสถาปนาขึ้นเป็น เจ้าฟ้ากรมหลวงศรีสุนทรเทพ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 1 เมื่อวันอาทิตย์ เดือน 9 แรม 1 ค่ำ ปีมะโรงสัมฤทธิศก จ.ศ. 1170 พระชันษา 38 ปี
- 6. สมเด็จเจ้าฟ้าหญิง ไม่ปรากฏพระนาม สิ้นพระชนม์ในแผ่นดินพระเจ้ากรุงธนบุรี
- 7. สมเด็จเจ้าฟ้าชายจุ้ย ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือน 5 ขึ้น 8 ค่ำ ปีมะโรงเบญจศก จ.ศ. 1134 ในรัชกาลที่ 1 โปรดเกล้าฯสถาปนาเป็น สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้ากรมขุนเสนานุรักษ์ ใน พ.ศ. 2350 โปรดเกล้าฯให้เลื่อนขึ้นเป็น กรมหลวง และโปรดฯให้รับพระบัณฑูรน้อย ในรัชกาลที่ 2 โปรดเกล้าฯพระราชทานอุปราชาภิเษก เป็นกรมพระราชวังบวรมหาเสนานุรักษ์ สวรรคตในรัชกาลที่ 2 เมื่อวันพุธ เดือน 8 อุตราสาท ขึ้น 3 ค่ำ ปีฉลูนพศก จ.ศ. 1179 พระชนมายุ 45 พรรษา ทรงวังหน้า 8 ปี
- 8. สมเด็จเจ้าฟ้าหญิง ไม่ปรากฏพระนาม สิ้นพระชนม์ในแผ่นดินพระเจ้ากรุงธนบุรี
- 9. สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงเอี้ยง ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน 7 ขึ้น 7 ค่ำ ปีระกานพศก จ.ศ. 1139 ในรัชกาลที่ 1 พระราชทานพระนามใหม่ว่า "เจ้าฟ้าประไพวดี" ปีมะโรงสัมฤทธิศก จ.ศ. 1170 ในรัชกาลที่ 1 โปรดฯสถาปนาเฉลิมพระยศขึ้นเป็น กรมหลวงเทพวดี สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 2 เมื่อวันศุกร์ เดือน 9 แรม 2 ค่ำ ปีมะแมเบญจศก จ.ศ. 1185 พระชันษา 47 ปี
- 10. พระองค์เจ้าชายกล้าย ประสูติเมื่อปีจอสัมฤทธิศก จ.ศ.1140 แผ่นดินพระเจ้ากรุงธนบุรี ในเจ้าจอมมารดาภิมสวน สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 1
[แก้] ประสูติเมื่อเสด็จปราบดาภิเษกแล้ว
- 11. พระองค์เจ้าหญิงนุ่ม ประสูติเมื่อปีเถาะเบญจศก จ.ศ. 1145 เจ้าจอมมารดาปุย สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3
- 12. พระองค์เจ้าชายทับทิม ประสูติเมื่อปีเถาะเบญจศก จ.ศ. 1145 เจ้าจอมมารดาจัน ในรัชกาลที่ 2 ปีระกาเบญจศก จ.ศ. 1175 โปรดเกล้าฯเฉลิมพระยศขึ้นเป็น กรมหมื่นอินทรพิพิธ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 2 เมื่อวันศุกร์ เดือน 7 แรม 6 ค่ำ ปีมะโรงโทศก จ.ศ. 1182 พระชันษา 38 ปี
ทรงเป็นต้นสกุล อินทรางกูร
- 13. พระองค์เจ้าหญิง ไม่ปรากฏพระนาม ประสูติเมื่อปีมะโรงฉศก จ.ศ. 1146 เจ้าจอมมารดาดวง สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 1 แต่ยังทรงพระเยาว์
- 14. พระองค์เจ้าหญิงผะอบ ประสูติเมื่อปีมะโรงฉศก จ.ศ. 1146 เจ้าจอมมารดาภิมสวน สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 1
- 15. พระองค์เจ้าหญิงพลับ ประสูติเมื่อปีมะเส็งสัปตศก จ.ศ. 1147 เจ้าจอมมารดาคุ้ม สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4 เมื่อปีขาลสัปตศก จ.ศ. 1228 พระชันษา 82 ปี
- 16. พระองค์เจ้าชายอภัยทัต ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน 9 แรม 3 ค่ำ ปีมะเส็งสัปศก จ.ศ. 1147 เจ้าจอมมารดาน้อยแก้ว(ธิดาพระยาจักรี เมืองนครศรีธรรมราช) เมื่อทรงพระเยาว์ ออกพระนามเรียกกันว่า "พระองค์เสือ" ในรัชกาลที่ 1 ปีเถาะนพศก จ.ศ. 1169
- โปรดเกล้าฯสถาปนาขึ้นเป็น กรมหมื่นเทพพลภักดิ์ ในรัชกาลที่ 2 ทรงว่ากรมคชบาล
- ในรัชกาลที่ 3 โปรดเกล้าฯให้เลื่อนขึ้นเป็นกรมหลวง สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3 เมื่อวันอังคาร เดือน 3 แรม 11 ค่ำ ปีระกานพศก จ.ศ. 1199 พระชันษา 52
- 17. พระองค์เจ้าชายอรุโณทัย ประสูติเมื่อวันศุกร์ เดือน 11 แรม 3 ค่ำ ปีมะเส็งสัปตศก จ.ศ. 1147 เจ้าจอมมารดานุ้ยใหญ่(ธิดาเจ้าพระยาสุธรรมมนตรี)พัฒน์ ณ นคร) ในรัชกาลที่ 1 ปีเถาะนพศก จ.ศ. 1169
- โปรดเกล้าฯสถาปนาขึ้นเป็น กรมหมื่นศักดิ์พลเสพ ในรัชกาลที่ 2 ทรงว่ากรมพระกลาโหม
- ในรัชกาลที่ 3 โปรดเกล้าฯพระราชทานอุปราชาภิเษก ขึ้นเป็น กรมพระราชวังบวรมหาศักดิ์พลเสพ ทิวงคตเมื่อวันอังคาร เดือน 6 ขึ้น 2 ค่ำ ปีมะโรงจัตวาศก จ.ศ. 1194 พระชนมายุ 48 พรรษา ทรงวังหน้า 8 ปี
- 18. พระองค์เจ้าชายทับ ประสูติเมื่อวันศุกร์ เดือน 3 แรม 14 ค่ำ ปีมะเมียอัฐศก จ.ศ. 1148 เจ้าจอมมารดาน้อย
ในรัชกาลที่ 2 ทรงสถาปนาขึ้นเป็น กรมหมื่นจิตรภักดี กำกับกรมช่างสิบหมู่ กรมช่างหล่อ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3 เมื่อวันอังคาร เดือน 5 แรม10 ค่ำ ปีระกาสัปตศก จ.ศ. 1187 พระชันษา 39 ปี ทรงเป็นต้นสกุล ทัพพะกุล
- 19. พระองค์เจ้าหญิงธิดา ประสูติเมื่อปีมะแมนพศก จ.ศ. 1149 เจ้าจอมมารดาเอม สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3 เมื่อปีจอสัมฤทธิศก จ.ศ. 1200 พระชันษา 52 ปี
- 20. พระองค์เจ้าชายคันธรส ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดี เดือน 3 ขึ้น 8 ค่ำ ปีมะแมนพศก จ.ศ. 1149 เจ้าจอมมารดาพุ่ม(ธิดาเจ้าพระยาวิเศษสุนทร(นาค นกเล็ก)) ในรัชกาลที่ 2 โปรดเกล้าฯสถาปนาขึ้นเป็น กรมหมื่นศรีสุเรนทร์ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 2 เมื่อวันอังคาร เดือนยี่ ขึ้น 13 ค่ำ ปีชวดอัฐศก จ.ศ. 1178 พระชันษา 30 ปี
- 21. พระองค์เจ้าหญิงจงกลณี ประสูติเมื่อปีวอกสัมฤทธิศก จ.ศ. 1150 เจ้าจอมมารดาตานี(ธิดาเจ้าพระยามหาเสนา(บุนนาค))
สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 2
- 22. พระองค์เจ้าชายสุริยา ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน 12 แรม 1 ค่ำปีระกาเอกศก จ.ศ. 1151 เจ้าจอมมารดาเพ็งใหญ่
- ในรัชกาลที่ 2 โปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็น กรมหมื่นรามอิศเรศ ว่าราชการความรับสั่งและความฎีกา ในรัชกาลที่ 3 ปีมะโรงจัตวาศก จ.ศ. 1194
- โปรดฯให้เลื่อนขึ้นเป็น กรมขุนรามอิศเรศ ในรัชกาลที่ 4 ปีกุนตรีศก จ.ศ. 1213 โปรดฯให้เฉลิมพระยศ เป็น กรมพระรามอิศเรศ สรรพเชษฐบรมวงศ์ ปฐมพงศ์ภูวนาถ วรราชศักดิสมมุติ วิสุทธิเกียรติคุณ วิบุลยเดชบดินทร์ นรินทรบพิตร สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4 เมื่อวันอาทิตย์ เดือนอ้าย ขึ้น 7 ค่ำ ปีขาลฉศก จ.ศ.1216 พระชันษา 66 ปี ทรงเป็นต้นราชสกุล สุริยกุล
- 23. พระองค์เจ้าหญิงเกสร ประสูติเมื่อปีระกาเอกศก จ.ศ. 1151 เจ้าจอมมารดาปะทุมา สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 2
- 24. พระองค์เจ้าหญิงมณฑา ประสูติเมื่อปีจอโทศก จ.ศ. 1152 เจ้าจอมมารดานิ่ม สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4 เมื่อวันพฤหัสบดีเดือน8 อุตราสาฒ ขึ้น 11 ค่ำ ปีระกาตรีศก จ.ศ. 1223 พระชันษา 72 ปี
- 25. พระองค์เจ้าหญิงมณี ประสูติเมื่อปีจอโทศก จ.ศ. 1152 เจ้าจอมมารดาอู่(ธิดาพระยาเพ็ชรบุรี)บุญรอด)) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4
- 26. พระองค์เจ้าหญิงดวงสุดา ประสูติเมื่อปีจอโทศก จ.ศ. 1152 เจ้าจอมมารดาน้อย สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4
- 27. พระองค์เจ้าหญิงจักรจั่น ประสูติเมื่อปีจอโทศก จ.ศ. 1152 เจ้าจอมมารดาอิ่ม(ธิดาเจ้าพระยารัตนาธิเบศร์(กุน รัตนกุล) ภายหลังได้เป็นท้าววรจันทร์) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 2
- 28. พระองค์เจ้าชายวาสุกรี ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือนอ้าย ขึ้น 5 ค่ำ ปีจอโทศก จ.ศ. 1152 เจ้าจอมมารดาจุ้ย(ธิดาพระราชาเศรษฐี ต่อมาได้เป็นท้าวทรงกันดาล) ทรงผนวชเป็นสามเณรในปีจอจัตวาศก และศึกษาอนู่ในสำนักสมเด็จพระวันรัต(แก้ว) วัดพระเชตุพนฯ
- ในรัชกาลที่ 2 ปีมะเมียโทศก ทรงผนวชและทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯสถาปนาเป็นพระราชาคณะที่ กรมหมื่นนุชิตชิโนรส ศรีสุคตขัตติยวงศ์
- ในรัชกาลที่ 3 โปรดเกล้าฯให้เป็นเจ้าคณะกลาง
- ในรัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯให้รับมหาสมณุตมาภิเษก เป็นกรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส ศรีสุตคตขัตติยวงศ์ ฯ
- ในรัชกาลที่ 6 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้เปลี่ยนคำนำพระนามเป็น สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ศรีสุตคตขัตติยวงศ์ ฯ
สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4 เมื่อวันศุกร์ เดือนอ้าย ขึ้น 8 ค่ำ ปีฉลูเบญจศก จ.ศ. 1214 พระชนมายุ 64 พรรษา
- 29. พระองค์เจ้าชายฉัตร ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน 3 ขึ้น 5ค่ำ ปีจอโทศก จ.ศ. 1152 เจ้าจอมมารดาตานี
- ในรัชกาลที่ 2 โปรดเกล้าฯสถาปนาเป็น กรมหมื่นสุรินทรรักษ์ ทรงว่ากรมคชบาล
- ในรัชกาลที่ 3 โปรดเกล้าฯ ให้กำกับกรมท่า และกรมมหาดไทย ต่อมาได้เป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3 เมื่อวันอังคาร เดือน 6 ขึ้น 6 ค่ำ ปีขาลโทศก จ.ศ. 1192 พระชันษา 40 ปี ทรงเป็นต้นสกุล ฉัตรกุล
- 30. พระองค์เจ้าชายสุริยวงศ์ ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดี เดือน 6 ขึ้น 3 ค่ำ ปีกุนตรีศก จ.ศ. 1153 เจ้าจอมมารดานวล
- ในรัชกาลที่ 3 โปรดเกล้าสถาปนาเป็น กรมหมื่นสวัสดิวิไชย
- ในรัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าให้เลื่อนขึ้นเป็น กรมหลวงพิเศษตรีสวัสดิสุขวัฒนวิไชย สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4 เมื่อวันเสาร์ เดือนอ้าย แรม 2 ค่ำ ปีฉลูเบญจศก จ.ศ. 1215 พระชันษา 63 ปี
- 31. พระองค์เจ้าหญิงอุบล ประสูติเมื่อวันศุกร์ เดือน 6 ขึ้น 11 ค่ำ ปีกุนตรีศก จ.ศ. 1153 เจ้าจอมมารดาทอง(ธิดาท้าวเทพกระษัตรี เมืองถลาง)
สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3
- 32. พระองค์เจ้าหญิงฉิมพลี ประสูติเมื่อปรีกุน ตรีศก จ.ศ. 1153 เจ้าจอมมารดางิ้ว สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4 เมื่อ วันเสาร์ เดือนอ้าย ขึ้น 12 ค่ำ ปีมะเส็งนพศก จ.ศ. 1219 พระชันษา 67 ปี
- 33. พระองค์เจ้าชายไกรสร ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือนยี่ ขึ้น 2 ค่ำ ปีกุนตรีศก จ.ศ. 1153 เจ้าจอมมารดาน้อยแก้ว
- ในรัชกาลที่ 2 โปรดเกล้าฯสถาปนาเป็น กรมหมื่นรักษ์รณเรศ กำกับกรมสังฆการี
- ในรัชกาลที่ 3 โปรดเกล้าฯให้เลื่อนขึ้นเป็น กรมหลวง สิ้นชีพในรัชกาลที่ 3 เมื่อวันพุธ เดือนอ้าย แรม 3 ค่ำ ปีวอกสัมฤทธิศก จ.ศ.1210 อายุ 57 ปี
- 34. พระองค์เจ้าชายดารากร ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน 8 ขึ้น 12 ค่ำ ปีชวดจัตวาศก จ.ศ. 1154 เจ้าจอมมารดาเพ็งใหญ่ ในรัชกาลที่ 3 โปรดเกล้าฯสถาปนาเป็น กรมหมื่นศรีสุเทพ กำกับกรมช่างสิบหมู่ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3 เมื่อปีวอกสัมฤทธิศก จ.ศ. 1210 พระชันษา 57 ปี
- 35. พระองค์เจ้าชายดวงจักร ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือน 8 แรม 6 ค่ำ ปีชวดจัตวาศก จุลศักราช 1154 เจ้าจอมมารดาปาน
ในรัชกาลที่ 3 โปรดเกล้าฯสถาปนาเป็น กรมหมื่นณรงคหริรักษ์ กำกับกรมช่างหล่อ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3 เมื่อวันอาทิตย์ เดือน 10 แรม 8 ค่ำ ปีมะเมียอัฐศก จ.ศ. 1208 พระชันษา 55 ปี ทรงเป็นต้นสกุล ดวงจักร
- 36. พระองค์เจ้าหญิงศศิธร ประสูติเมื่อปีขาลฉศก จ.ศ. 1156 เจ้าจอมมารดาฉิมแมว(ธิดาท้าววรจันทร์(แจ่ม)) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 2
- 37. พระองค์เจ้าหญิงเรไร ประสูติเมื่อปีเถาะสัปตศก จ.ศ. 1157 เจ้าจอมมารดาป้อม(ธิดาพระยารัตนจักร(หงส์ทอง)) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 1
- 38. พระองค์เจ้าหญิงกระษัตรี ประสูติเมื่อปีมะโรงอัฐศก จ.ศ. 1158 เจ้าจอมมารดานวม สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 2 เมื่อปีชวดอัฐศก จ.ศ. 1178 พระชนม์ 20 ปี
- 39. พระองค์เจ้าหญิงจันทบุรี ประสูติเมื่อปีมะเมียสัมฤทธิศก จ.ศ. 1160 เจ้าจอมมารดาทองสุก(พระธิดาเจ้านันเสน พระเจ้าเวียงจันทน์)
- ในรัชกาลที่ 1 โปรดเกล้าฯสถาปนาขึ้นเป็น เจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี
- ในรัชกาลที่ 2 โปรดเกล้าฯให้เป็น พระราชชายานารี สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3 เมื่อวันเสาร์ เดือน 4 ขึ้น 3 ค่ำ ปีจอสัมฤทธิศก จ.ศ. 1200 พระชันษา 41 ปี
- 40. พระองค์เจ้าชายสุทัศน์ ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน 8 บุรพาสาฒ ขึ้น 1 ค่ำ ปีมะเมีย สัมฤทธิศก จ.ศ. 1160 เมื่อทรงพระเยาว์เรียกกันว่า "พระองค์โต" เจ้าจอมมารดากลิ่น(ธิดาพระยาพัทลุง(ขุน)) ในรัชกาลที่ 3 โปรดเกล้าฯสถาปนาเป็น กรมหมื่นไกรสรวิชิต กำกับกรมสังฆการี กรมธรรการ และกรมอาลักษณ์ และคลังเสื้อหมวก สิ้นพระชนม์ในชกาลที่ 3 เมื่อวันอาทิตย์ เดือนยี่ แรม 10 ค่ำ ปีมะเมียนพศก จ.ศ. 1209 พระชันษา 49 ปี
ทรงเป็นต้นสกุล สุทัศน์
- 41. พระองค์เจ้าหญิงสุภาธร ประสูติเมื่อปีมะเมียสัมฤทธิศก จ.ศ. 1160 เจ้าจอมมารดาเพ็งเล็ก สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 2
- 42. พระองค์เจ้าหญิงสุด ประสูติเมื่อปีมะแมเอกศก จ.ศ. 1161 เจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3
[แก้] เหตุการณ์สำคัญ
- พ.ศ. ๒๓๒๕ ขึ้นครองราชย์ สถาปนากรุงรัตนโกสินทร์
โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สมเด็จพระอนุชาธิราชเจ้าขึ้นเป็นที่ สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท กรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระมหาอุปราชาเจ้า พระเจ้าอยู่หัวกรมพระราชวังบวร
โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สมเด็จพระเจ้าหลานเธอเจ้าฟ้าทองอิน ขึ้นเป็นที่ สมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงอนุรักษ์เทเวศน์ กรมพระราชวังบวรสถานภิมุข'
องเชียงสือ (ญวน) และนักองค์เอง (เขมร) ขอเข้าพึ่งพระบรมโพธิสมภาร โปรดให้อาลักษณ์คัดนิทานอิหร่านราชธรรม
- พ.ศ. ๒๓๒๖ กำหนดระเบียบการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก
ทรงพระราชนิพนธ์บทละครเรื่องอุณรุท
- พ.ศ. ๒๓๒๗ โปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร จากหอพระแก้วในพระราชวังเดิม แห่ข้ามมาประดิษฐาน ณ พระอุโบสถในพระราชวังใหม่ ทรงพระราชทานนามพระอารามว่า วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ใช้เป็นที่ประชุมในพระราชพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยา —
สงครามเก้าทัพ พระเจ้าปดุง กษัตริย์พม่าทรงกรีธาทัพเข้ามาตีเมืองไทยตั้งแต่เหนือ จดใต้ รวม ๙ ทัพ กองทัพไทยตีกองทัพพม่าแตกพ่ายยับเยินไปทุกทัพ
- พ.ศ. ๒๓๒๙ สงครามรบพม่าที่ท่าดินแดง —
ทรงพระราชนิพนธ์ นิราศรบพม่าท่าดินแดง — โปรตุเกสขอเข้ามาเจริญพระราชไมตรี — อังกฤษเช่าเกาะปีนัง จากพระยาไทรบุรี
- พ.ศ. ๒๓๓๐ องเชียงสือเขียนหนังสือขอถวายบังคมลา ลอบหนีไปกู้บ้านเมือง
- พ.ศ. ๒๓๓๑ โปรดเกล้าฯ ให้สังคยานาพระไตรปิฎก
- พ.ศ. ๒๓๓๓ องเชียงสือกู้บ้านเมืองสำเร็จ จัดต้นไม้เงิน ต้นไม้ทองมาถวาย
- พ.ศ. ๒๓๓๗ ทรงอภิเษกให้นักองค์เอง เป็น สมเด็จพระนารายณ์รามาธิบดี ไปครองกรุงกัมพูชา
- พ.ศ. ๒๓๓๘ ชำระพระราชพงศาวดาร —
โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระมหาพิชัยราชรถ
- พ.ศ. ๒๓๓๙ งานสมโภชพระบรมอัฐิสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก
- พ.ศ. ๒๓๔๐ ทรงพระราชนิพนธ์บทละคร เรื่อง รามเกียรติ์
- พ.ศ. ๒๓๔๒ โปรดเกล้าฯ ให้สร้างเวชยันตราชรถ
- พ.ศ. ๒๓๔๔ ฉลองวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม และวัดสระเกศ — ฟื้นฟูการเล่นสักวา
- พ.ศ. ๒๓๔๕ ราชาภิเษกพระเจ้าเวียตนามญาลอง (องเชียงสือ)
- พ.ศ. ๒๓๔๗ โปรดเกล้าฯ ให้นักปราชญ์ราชบัณฑิต ชำระกฎหมาย จัดเป็นประมวล กฎหมายตราสามดวง ขึ้น
- พ.ศ. ๒๓๔๙ ทรงอภิเษกให้ นักองค์จันทร์ เป็น สมเด็จพระอุทัยราชา ครองกรุงกัมพูชา
- พ.ศ. ๒๓๕๐ เริ่มสร้างวัดสุทัศน์เทพวราราม
- พ.ศ. ๒๓๕๒ เสด็จสวรรคต
[แก้] ดูเพิ่ม
[แก้] อ้างอิง
รัชสมัยก่อนหน้า: สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช กรุงธนบุรี |
พระมหากษัตริย์ไทย ราชวงศ์จักรี พ.ศ. 2325 - 2352 |
รัชสมัยถัดไป: พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย |