เอซีอีอินฮิบิเตอร์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

เอซีอี อินฮิบิเตอร์ (อังกฤษ:ACE inhibitors) หรือ ตัวยับยั้ง แองกิโอเทนซิน-คอนเวอร์ติ่ง เอนไซม์ (Angiotensin-Converting Enzyme) เป็นกลุ่ม ยา ที่ใช้รักษาเบื้องต้นใน โรคความดันโลหิตสูง (hypertension) และ หัวใจล้มเหลวแบบเลือดคั่ง (congestive heart failure) โดยจะเป็นยาเลือกใช้อันดับแรก

สารบัญ 1 การใช้ทางคลีนิก 2 กลไกการออกฤทธิ์ 3 ผลของ เอซีอี อินฮิบิเตอร์ 4 ผลข้างเคียงของยา (Adverse effects) 5 ตัวอย่างยาในกลุ่ม เอซีอี อินฮิบิเตอร์ 5.1 เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ที่มี ซัลฟ์ไฮดริล (sulfhydryl) 5.2 เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ที่มี ไดคาร์บอกซิเลต (Dicarboxylate) 5.3 เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ที่มี ฟอสโฟเนต (Phosphonate) 5.4 การเกิดตามธรรมชาติ 6 ข้อมูลเปรียบเทียบ (Comparative information) 7 ข้อห้ามใช้ และ ข้อควรระวัง 8 แองกิโอเทนซิน 2 รีเซพเตอร์ แอนตาโกนีสต์ 9 อ้างอิง

[แก้] การใช้ทางคลีนิก

ข้อบ่งใช้ของ เอซีอี อินฮิบิเตอร์ คือ:

• ป้องกันความผิดปกติของ ระบบหัวใจและหลอดเลือด (cardiovascular)
• หัวใจล้มเหลวแบบเลือดคั่ง (Congestive heart failure)
• โรคความดันโลหิตสูง (Hypertension)
• ห้องล่างของหัวใจ (ventricle) ซ้ายทำงานผิดปกติ
• ป้องกัน โรคไต (nephropathy) ในผู้ป่วย โรคเบาหวาน (diabetes mellitus)

ในข้อบ่งใช้ต่างๆ เหล่านี้ เอซีอี อินฮิบิเตอร์ จะเป็นยากลุ่มแรกที่ถูกเลือกใช้ก่อนยากลุ่มอื่นๆ และแสดงผลการรักษาที่เหนือกว่าในการลดอัตราการป่วย (morbidity) และ การตาย (mortality)

• เอซีอี อินฮิบิเตอร์ บ่อยครั้งถูกใช้ร่วมกับ ยาขับปัสสาวะ (diuretic) เพื่อการควบคุม โรคความดันโลหิตสูงโดยเฉพาะการใช้ เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ได้ผลไม่เพียงพอ ยาขับปัสสาวะที่ใช้คือ ไทอะไซด์ (thiazide)
• ในโรคหัวใจล้มเหลวเรื้อรังจะนิยมใช้ เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ร่วมกับ ยาขับปัสสาวะ ฟูโรซีไมด์ (furosemide)จะทำให้สามารถควบคุมอาการได้ดีขึ้น
• ด้วยประสิทธิภาพที่เพิ่มขึ้นของยาทั้งสองชนิดนี้เมื่อใช้ร่วมกัน ในท้องตลาดจึงมีตำรับยา เอซีอี อินฮิบิเตอร์ และ ไทอะไซด์ในรูปของไฮโดรคลอโรไทอะไซด์ (hydrochlorothiazide) อยู่ในเม็ดเดียวกันเพื่อความสะดวกในการใช้ยาของคนไข้

[แก้] กลไกการออกฤทธิ์

มันทำงานโดยการปรับแต่งระบบRAAS (renin-angiotensin system หรือ renin-angiotensin-aldosterone) โดยการยับยั้ง แองกิโอเทนซิน-คอนเวอร์ติ่ง เอนไซม์ เป็นผลให้เกิดการหยุดการเปลี่ยน แองกิโอเทนซิน 1 (angiotensin I) ไปเป็น แองกิโอเทนซิน 2 (angiotensin II) ในขณะเดียวกัน เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ก็มีผลลดการสะลายตัวของ แบรดี้คินิน (bradykinin) สรุป เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ทำให้ความดันโลหิตต่ำได้โดย

1. ลดการผลิตสารที่ทำให้เส้นเลือดหดตัว แองกิโอเทนซิน 2 และ
2. ลดการสะลายตัวของสารที่ทำให้เส้นเลือดขยายตัว แบรดี้คินิน

[แก้] ผลของ เอซีอี อินฮิบิเตอร์

เอซีอี อินฮิบิเตอร์ มีผล

1. ลดความต้านทานของ ระบบหลอดเลือดแดง (arteriole)
2. เพิ่มความจุของระบบหลอดเลือดดำ (venous capacitance)
3. เพิ่ม คาร์ดิแอก อาวต์พุต (cardiac output) และ คาร์ดิแอก อินเดกซ์ (cardiac index)สโตรก เวิอร์ค (stroke work) และ สโตรก โวรุม (stroke volume)
4. ลดความต้านทานของเส้นเลือดเลี้ยงไต (renovascular resistance) และนำไปสู่การเพิ่ม นาตริยูรีสิส(natriuresis คือการขับถ่ย โซเดียม ใน ปัสสาวะ)
5. ในทาง ระบาดวิทยา (Epidemiology) และการศึกษาทางคลีนิกพบว่า เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ช่วยลดความก้าวหน้าของโรคไตที่เกิดจากเบาหวานหรือเบาจืด (diabetic nephropathy) จากฤทธิ์ลดความดันโลหิตของมันนั่นเองด้วยเหตุนี้จึงนิยมใช้ เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ป้องกันโรคไตวายจากเบาหวานหรือเบาจืดด้วย

[แก้] ผลข้างเคียงของยา (Adverse effects)

ผลข้างเคียงของยา เอซีอี อินฮิบิเตอร์ มีดังนี้

1. ความดันต่ำ (hypotension)
2. ไอ (cough)
3. ภาวะโปตัสเซียมในเลือดสูง (hyperkalaemia)
4. ปวดศรีษะ (headache)
5. วิงเวียนศีรษะ (dizziness)
6. เมื่อยล้า (fatigue)
7. คลื่นเหียน (nausea)
8. มีผลต่อไต (renal impairment)

ที่ทำให้เกิดอาการไอเชื่อว่าเป็นผลจากการที่ เอซีอี อินฮิบิเตอร์ มีฤทธิ์เพิ่ม แบรดี้คินิน และคนไข้จะถูกแนะนำให้ไปใช้ยาในกลุ่มแองกิโอเทนซิน 2 รีเซพเตอร์ แอนตาโกนีสต์ (angiotensin II receptor antagonist) แทน

ผื่นคันและการรับรสผิดปกติพบไม่บ่อยนักในผู้ใช้ยา เอซีอี อินฮิบิเตอร์ แต่ก็มีบางสำหรับผู้ใช้ แคปโตพริล (captopril)เนื่องจากว่ามันมีโครงสร้างบางส่วนที่เป็น ซัลฟ์ไฮดริล (sulfhydryl) ยาตัวนี้จึงใช้น้อยลง

[แก้] ตัวอย่างยาในกลุ่ม เอซีอี อินฮิบิเตอร์

เอซีอี อินฮิบิเตอร์ สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 กลุ่ม ตามโครงสร้างโมเลกุลของมันดังนี้:

[แก้] เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ที่มี ซัลฟ์ไฮดริล (sulfhydryl)

• แคปโตพริล (Captopril-Capoten®), เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ตัวแรก

[แก้] เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ที่มี ไดคาร์บอกซิเลต (Dicarboxylate)

เอซีอี อินฮิบิเตอร์ กลุ่มใหญ่ประกอบด้วย:

• อีนาลาพริล (Enalapril-Vasotec®/Renitec®)
• รามิพริล (Ramipril-Altace®/Tritace?/Ramace®)
• ควินาพริล (Quinapril-Accupril®)
• เพอรินโดพริล (Perindopril-Coversyl®)
• ลิซิโนพริล (Lisinopril-Lisodur®/Prinivil®/Zestril®)

[แก้] เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ที่มี ฟอสโฟเนต (Phosphonate)

• โฟซิโนพริล (Fosinopril-Monopril®), มีตัวเดียว

[แก้] การเกิดตามธรรมชาติ

คาโซคินิน (Casokinin) และ แลคโตคินิน (lactokinin) เป็นสารที่สะลายตัวจาก คาซีอิน (casein) และ หางนม (whey) ซึ่งจะเกิดตามธรรมชาติหลังจากกินผลิตภัณฑ์นมโดยเฉพาะอย่างยิ่งนมเปรียว หลักการควบคุมความดันโลหิต ของมันยังไม่เป็นที่เข้าใจแน่ชัด

[แก้] ข้อมูลเปรียบเทียบ (Comparative information)

เมื่อเปรียบเทียบกันระหว่าง เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ทั้งหมดจะมีประสิทธิภาพในการลดความดันใกล้เคียงกันเมื่อได้รับยาในปริมาณที่เท่ากัน แต่มีความแตกต่างกันตรงที่ แคปโตพริล ซึ่งเป็น เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ตัวแรกที่มีช่วงเวลาออกฤทธิ์ที่สั้นและมีผลข้างเคียงมากที่สุด

จากการศึกษาทางคลีนิกมากมายพบว่า เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ช่วยอัตราการตายจากโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด (myocardial infarct)และป้องกันการเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวได้มาก

[แก้] ข้อห้ามใช้ และ ข้อควรระวัง

เอซีอี อินฮิบิเตอร์ มีข้อห้ามใช้ในคนไข้ดังนี้:

• เคยมีอาการหัวใจบวมน้ำ (angioedema) ร่วมกับการรักษาด้วย เอซีอี อินฮิบิเตอร์ มาก่อน
• รีนัล อาร์เทอรี่ สเตโนสิส (Renal artery stenosis-bilateral, or unilateral with a solitary functioning kidney)

เอซีอี อินฮิบิเตอร์ ควรระมัดระวังเป็นพิเศษในคนไข้ดังนี้:

• การทำงานของไตบกพร่อง (Impaired renal function)
• เอออร์ติก วาล์ว สเตโนสิส (Aortic valve stenosis หรือ cardiac outflow obstruction)
• ไฮโปโวลาอีเมีย (Hypovolaemia) หรือ การขาดน้ำ (dehydration)
• การฟอกเลือด (Haemodialysis) ด้วย high flux polyacrylonitrile membranes

การให้ โพแทสเซียม เสริมควรทำอย่างระมัดระวังและอยู่ในการดูแลของแพทย์ เนื่องจาก เอซีอี อินฮิบิเตอร์ มีฤทธิ์ทำให้เกิดภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง (hyperkalemia) ด้วย

[แก้] แองกิโอเทนซิน 2 รีเซพเตอร์ แอนตาโกนีสต์

เอซีอี อินฮิบิเตอร์ มีคุณสมบัติทั่วไปคล้ายกับยาในกลุ่มอื่นของ ยาในระบบหัวใจและหลอดเลือด ที่ชื่อว่า แองกิโอเทนซิน 2 รีเซพเตอร์ แอนตาโกนีสต์ ซึ่งจะถูกเลือกใช้ในกรณีที่คนไข้มีผลข้างเคียงจากการใช้ เอซีอี อินฮิบิเตอร์ จนทนไม่ได้

[แก้] อ้างอิง

• FitzGerald RJ, Murray BA, Walsh DJ. Hypotensive peptides from milk proteins. J Nutr 2004;134:980S-8S. PMID 15051858.
• Molinaro G, Cugno M, Perez M, Lepage Y, Gervais N, Agostoni A, Adam A. Angiotensin-converting enzyme inhibitor-associated angioedema is characterized by a slower degradation of des-arginine(9)-bradykinin. J Pharmacol Exp Ther 2002;303:232-7. PMID 12235256.
• Rossi S (Ed.) (2004). Australian Medicines Handbook 2004. Adelaide: Australian Medicines Handbook. ISBN 0-9578521-4-2.
• Rossi S (Ed.) (2005). Australian Medicines Handbook 2005. Adelaide: Australian Medicines Handbook. ISBN 0-9578521-9-3.
• Thomas, M.C. (2000). Diuretics, ACE inhibitors and NSAIDs - the triple whammy. Med J Aust 172, 184–185.