โบราณสถานในเมืองเพชร
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
 มีการแนะนำว่าบทความนี้ หรือส่วนนี้ย้ายไปที่ จังหวัดเพชรบุรี (อภิปราย) |
โบราณสถานในจังหวัดเพชรบุรี นอกจากประเพณีที่มีคุณค่า วัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์เมืองเพชรยังมีโบราณสถานที่เก่าแก่และสำคัญหลายแห่ง ดังนี้
สารบัญ |
[แก้] พระนครคีรี
พระนครคีรีเป็นพระราชวังที่สร้างบนภูเขาแห่งแรกของประเทศไทยซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดให้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2502 บนเขาสมน หรือ เขามไหศวรร ที่มีความสูงจากระดับน้ำทะเล 95 เมตร สิ่งก่อสร้างนี้เป็นสถาปัตยกรรมตะวันตกผสมกับจีน เขาวังนี้เปรียบเสมือนสัญลักษณ์เมืองเพชรบุรี ประกอบด้วยพระที่นั่งเพชรภูมิไพโรจน์ พระที่นั่งปราโมทย์มไหสวรรย์ พระที่นั่งเวชยันต์วิเชียรปราสาท พระที่นั่งราชธรรมสภา หอชัชวาลย์เวียงชัย (กระโจมแก้ว)สถานที่ ที่ ร.4 ทรงคำนวณสุริยุปราคาได้ล่วงหน้าถึง 2 ปี
[แก้] พระรามราชนิเวศน์
พระรามราชนิเวศน์ หรือที่ชาวบ้านเรียกกันทั่วไปว่า พระราชวังบ้านปืน เพราะแต่เดิมที่แห่งนี้นั้นเป็นหมู่บ้านปืน ซึ่งสันนิษฐานกันว่าบริเวณนี้เป็นที่หล่อหรือสร้างปืนใหญ่สมัยโบราณ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าให้สร้างพระราชวังนี้ขึ้นที่หมู่บ้านปืนริมแม่น้ำเพชรบุรี เมื่อ พ.ศ. 2453 เป็นปีสุดท้ายของรัชกาล โปรดฯ ให้นายคาร์ล ดอห์ริ่ง สถาปนิกชาวเยอรมันเป็นผู้ออกแบบ พระราชวังนี้สร้างเสร็จในรัชกาลที่ 6 เมื่อ พ.ศ. 2461 มีพระที่นั่งศรเพชรปราสาทเป็นพระตำหนักขนาดใหญ่เพียงหลังเดียวและใช้เป็นที่สำหรับรับรองแขกเมือง
[แก้] พระราชนิเวศน์มฤคทัยวัน
พระราชนิเวศน์มฤคทัยวัน พระบามสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดเกล้าสร้างขึ้นริมฝั่งทะเล ชายฝั่งชะอำ ของจังหวัดเพชรบุรี โดยเป็นไม้สักทอง
[แก้] เขาหลวง
เขาหลวงเป็นภูเขาที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จมาจำพรรษาเมื่อครั้งที่ยังผนวชอยู่
[แก้] วัดมหาธาตุวรวิหาร
วัดมหาธาตุวรวิหาร หรือ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ หรือ วัดหน้าพระธาตุ เป็นวัดเก่าแก่ตั้งอยู่กลางเมืองเพชรบุรี ริมแม่น้ำเพชรบุรีฝั่งตะวันตก เดิมสร้างขึ้นในลัทธิมหายาน มีสิ่งก่อสร้างที่สำคัญคือ พระปรางค์ 5 ยอด ก่อสร้างด้วยศิลาแลง ซึ่งพระปรางค์ 5 ยอดนั้นสร้างแทนพระธยานิพุทธ 5 พระองค์ คือ พระไวโรจนะ พระอักโษภยะ พระรัตนสัมภาวะ พระอมิตภะ และพระอโมฆสิทธะ ส่วนพระสถูปสันนิษฐานว่าเดิมน่าจะสร้างแบบศรีวิชัย แต่ได้ดัดแปลงซ่อมแซมภายหลังแต่ยังคงลักษณะ 5 ยอดอยู่ โดยพระปรางค์องค์ใหญ่สูงถึง 43 เมตร สามารถมองเห็นองค์พระปรางค์ได้ทุกทิศแต่ไกล ภายในวิหารเป็นประดิษฐานพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ คือ หลวงพ่อวัดมหาธาตุ หลวงพ่อวัดบ้านแหลมและหลวงพ่อวัดเขาตะเครา
[แก้] วัดใหญ่สุวรรณาราม
เป็นวัดที่มีชื่อเสียงรู้จักกันทั่วไปอีกวัดหนึ่งของจังหวัดเพชรบุรี ถ้าไปเที่ยวเมืองเพชรบุรีไม่ไปชมวันนี้ก็เหมือนไม่ได้ไปเมืองเพชรบุรีเลย เพราะเหตุที่วัดนี้ได้รวมสิ่งที่น่าดู และประวัติศาสตร์สำคัญไว้หลายอย่าง ชาวบ้านนิยมเรียกวัดนี้ว่า วัดใหญ่ สิ่งที่น่าดูที่สุดในวันนี้ก็คือ ศาลาการเปรียญ ซึ่งสมเด็จเจ้าแตงโม หรือพระสุวรรณมุนีได้รับพระราชทานและนำมาประดิษฐานเป็นศาลาการเปรียญที่วัดนี้มาจนถึงปัจจุบัน เป็นศาลาการเปรียญที่งดงามมาก ประตูด้านทิศตะวันออกมีรอยแตกเป็นทางยาวเป็นบันทึกประวัติศาสตร์ที่เห็นภาพเด่นชัดตอนพม่าตีเมืองเพชร เมื่อจวนตัวหลายคนหนีเข้าไปซ่อนอยู่ในศาลานี้ ปิดประตูลั่นคาน ทหารพม่าเข้าไปไม่ได้จึงใช้ขวานฟันประตูเป็นแผลลึกยาว จนเมื่อทัพจากกรุงเทพฯ ยกมาช่วยพม่าจึงแตกทัพหนีไป
[แก้] วัดสระบัว
วัดสระบัว สร้างขึ้นในสมัยอยุธยาตอนปลายพระอุโบสถมีขนาดเล็กหลังคาซ้อน 2 ชั้น ฐานโค้งแบบท้องเรือสำเภา มีศิลปกรรมที่ทรงคุณค่า คือ ปูนปั้นฐานเสมารอบโบสถ์ ลักษณะทำเป็นฐานเสมาซ้อนกัน 2 ชั้น ฐานเป็นรูปยักษ์แบก ครุฑแบก และลิงแบกเป็นศิลปะปูนปั้นสมัยอยุธยาที่จัดว่างดงามมากแห่งหนึ่งที่ยังคงเหลืออยู่
[แก้] วัดเขาบันไดอิฐ
เป็นวัดเก่าแก่สร้างขึ้นในสมัยอยุธยาตอนปลาย มีโบสถ์กับวิหาร เรียกกันว่าโบสถ์เมียน้อยเมียหลวง มีเจดีย์องค์หนึ่งตั้งอยู่ตรงกลาง ยอดเจดีย์เอียงไปทางวิหารหน้าบันพระอุโบสถเป็นลายปูนปั้นเป็นภาพครุฑจับเถาก้านลาย เป็นที่ชื่นชมกันว่าฝีมืองดงามไม่มีที่ใดเหมือน ทั้งนี้โบสถ์เมียน้อยเมียหลวงร่วมทั้งเจดีย์ที่ประดิษฐานอยู่ที่วัดเขาบันไดอิฐก็ได้มีการเล่าขานถึงโบสถ์และเจดีย์แห่งว่า มีเศรษฐีแสงมีภรรยาอยู่ 2 คน ก่อนตายได้สร้างเจดีย์ไว้และสั่งภรรยาทั้งสองให้นำอัฐิของตนไว้ที่เจดีย์นี้ ต่อมาภรรยาทั้งสองถกเถียงกันว่าเศรษฐีรักภรรยาใดมากกว่ากัน เมื่อตกลงไม่ได้ทั้งสองจึงสร้างโบสถ์และวิหารเคียงข้างเจดีย์และอธิษฐานว่าเศรษฐีรักใครขอให้ยอดเจดีย์เอียงไปทางนั้น ภรรยาหลวงสร้างโบสถ์ ภรรยาน้อยสร้างวิหาร เมื่อสร้างเสร็จก็พร้อมกันทำบุญฉลอง ปรากฏว่าไม่นานยอดเจดีย์ก็เอนไปทางวิหารของภรรยาน้อย
วัดเขาบันไดอิฐยังมีชื่อเสียงจากพระเกจิอาจารย์ชื่อดัง "หลวงพ่อแดง" ซึ่งประชาชนทั่วไปเลื่อมใส่ในพุทธคุณทางคงกระพันชาตรี
[แก้] วัดเกาะสุทธาราม
[แก้] วัดกำแพงแลง
วัดกำแพงแลง หรือ วัดเทพปราสาทศิลาแลง สันนิษฐานว่าเดิมเป็นเทวสถานแล้วมาเป็นวัดในพุทธศาสนาภายหลัง เป็นโบราณสถานที่ใหญ่และเก่าแก่ที่สุดในจังหวัดเพชรบุรี แสดงถึงความเป็นบ้านเมืองขนาดใหญ่ของเพชรบุรี ตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 18 – 19 ปราสาทหรือปรางค์ศิลาแลง หมู่ปราสาทศิลาแลงมี 5 องค์ แต่เหลือเป็นทรวดทรวงอยู 4 องค์ ที่ยังเหลือให้เห็นเพียงบางส่วนบนผนังศิลาปรากฏลวดลายปูนปั้นศิลปะทวารวดีที่งดงาม โดยเฉพาะลายมังกรคายนาค และลายกลีบบัวหัวเสาคือต้นแบบของช่างเพชรบุรีที่จะมาศึกษาแนวทางไปปรับใช้ในการผลิตงานศิลปะของตน
[แก้] วัดพระพุทธไสยาสน์
วัดพระพุทธไสยาสน์ หรือวัดพระนอน ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของเขาวัง พระพุทธไสยาสน์ซึ่งประดิษฐานในวิหารของวัดนี้ สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยอยุธยา ขนาดองค์พระยาว 21 วา 1 ศอก 1 คืบ 7 นิ้ว แต่เดิมสร้างไว้กลางแจ้งเมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าให้สร้างพระนครคีรีได้ทรงโปรดให้สร้างหลังคาเพื่อกันฝน และในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้สร้างหลังคาใหม่และทำฝารอบองค์พระ ดังเช่นในปัจจุบัน
[แก้] วัดพลับพลาชัย
วัดพลับพลาชัย สร้างขึ้นในสมัยอยุธยาตอนปลาย วัดนี้เคยเป็นที่ประชุมกองทัพและที่ฝึกอาวุธของทหาร และเคยเป็นที่ตั้งพลับพลาที่ประทับริมน้ำของพระมหากษัตริย์ สิ่งที่น่าสนใจของวัดนี้ คือ พระประธานในพระอุโบสถเป็นพระพุทธรูปปูนปั้นแบบสุโขทัยปางมารวิชัย หน้าตักกว้าง 170 เซนติเมตร นอกจากนี้ยังมีงานแกะสลักไม้บานประตูพระอุโบสถ ฝีมือช่างชาวเพชรบุรีสมัยรัชกาลที่ 6- 7 ซึ่งมีลวดลายวิจิตรงดงาม ปัจจุบันบริเวณศาลาท่าน้ำวัดพลับพลาชัยมีอนุสาวรีย์ของสุนทรภู่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเพชรบุรีด้วย
[แก้] วัดไผ่ล้อม
วัดไผ่ล้อมเป็นวัดที่สร้างขึ้นในสมัยอยุธยา ปัจจุบันเป็นวัดร้างโบราณสถานอยู่ในสภาพที่ชำรุดหลังคาและเครื่องมุงพังทลายลง ช่องประตูหน้าต่างมีซุ้มบันแถลงประดับปูนปั้นสวยงาม หน้าบันผนังประดับปูนปั้นสวยงาม ปูนปั้นนารายณ์ทรงครุฑ ประกอบลายช่อหางโต จัดเป็นลวดลายที่สวยงามแสดงถึงฝีมือช่างที่ยอดเยี่ยมของชาวเพชรบุรี
