GNOME

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

The GNOME Project
ภาพหน้าจอของ GNOME 2.16 บนระบบปฏิบัติการ Ubuntu
ผู้พัฒนา	GNOME developers
รุ่นเสถียร ล่าสุด	2.16.3 (31 มกราคม พ.ศ. 2550)
รุ่นทดลอง ล่าสุด	{{{latest_preview_version}}} ({{{latest_preview_date}}})
โอเอส	หลายระบบปฏิบัติการ
ชนิด	Desktop environment
ลิขสิทธิ์	GPL และ LGPL
เว็บไซต์	gnome.org

บทความนี้มีชื่อเป็นภาษาอังกฤษ เนื่องจากยังไม่มีชื่อภาษาไทยที่กระชับ เหมาะสม หรือไม่รู้วิธีอ่านในภาษาไทย

โครงการ GNOME เป็นการสร้างแพลตฟอร์มทางคอมพิวเตอร์ ที่เป็นซอฟต์แวร์เสรี โดยมีเป้าหมายคือสร้างชุดเครื่องมือที่ช่วยให้นักพัฒนาสามารถสร้างโปรแกรมขึ้นมาได้ง่าย รวมไปถึงสภาวะการทำงานแบบเดสก์ท็อป (desktop environment - ซอฟต์แวร์ที่ใช้เรียกซอฟต์แวร์อื่น ทำหน้าที่จัดการกับไฟล์และระบบหน้าต่าง)

มีซอฟต์แวร์จำนวนมากที่ถูกพัฒนาขึ้นใต้โครงการ GNOME ซึ่งมักจะถูกนำไปรวมเป็นส่วนหนึ่งของระบบปฏิบัติการบางชนิด เช่น ลินุกซ์ หรือ โซลาริส เป็นต้น

GNOME เป็นส่วนหนึ่งของโครงการ GNU และเป็นสภาวะการทำงานแบบเดสก์ท็อปหลักของ GNU ด้วย GNOME อ่านออกเสียงว่า กะโนม (/gəˈnəʊm/) เวอร์ชันล่าสุดคือ 2.16

สารบัญ 1 ประวัติ 2 โครงสร้าง 3 แพลตฟอร์ม 4 แอปพลิเคชัน 4.1 รวมเป็นส่วนหนึ่งของ GNOME 4.2 ไม่ได้รวมเป็นส่วนหนึ่งของ GNOME 5 อ้างอิง 6 แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้] ประวัติ

โครงการ GNOME เริ่มขึ้นในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 1997 โดย Miguel de Icaza และ Federico Mena เพื่อเป็นทางเลือกของระบบเดสก์ท็อป KDE เนื่องจากว่าโครงการ KDE ในขณะนั้นได้พัฒนาบน widget toolkit ชื่อ Qt ซึ่งขณะนั้นไม่ได้เป็นซอฟต์แวร์เสรี^[1]

GNOME เลือกใช้ widget toolkit ชื่อ GTK+ ซึ่งใช้สัญญาอนุญาตแบบ GNU Lesser Public License (LGPL) ดังนั้น GNOME จึงมีสัญญาอนุญาตใช้งาน 2 แบบคือ LGPL สำหรับไลบรารีต่างๆ และ GPL สำหรับระดับแอปพลิเคชัน

เดิมที GNOME ย่อมาจาก GNU Network Object Model Environment ซึ่ง Elliot Lee ผู้คิดชื่อนี้ต้องการให้ GNOME มีลักษณะเป็นเฟรมเวิร์คแบบ distributed object เช่นเดียวกับ OLE^[2] ของไมโครซอฟท์ ปัจจุบันโครงสร้างของ GNOME ไม่ได้ใช้แนวคิดนี้แล้ว ชื่อเต็มของโครงการจึงถูกเลิกใช้ไป สมาชิกบางคนของโครงการได้เปลี่ยนวิธีเขียนชื่อจาก GNOME มาเป็น Gnome แทน^[3]

[แก้] โครงสร้าง

GNOME ประกอบด้วย 2 ส่วนหลัก ^[4] ได้แก่

• GNOME desktop environment - ระบบเดสก์ท็อปที่มุ่งเน้นผู้ใช้ทั่วไป
• GNOME development platform - เฟรมเวิร์คในการพัฒนาโปรแกรมสำหรับใช้งานบนระบบเดสก์ท็อป

เป้าหมายของโครงการ GNOME คือสร้างซอฟต์แวร์ที่ใช้ได้อย่างเสรีโดยไม่มีค่าใช้จ่าย เป็นมิตรกับผู้ใช้ สนับสนุนการใช้งานของผู้ด้อยความสามารถ และสนับสนุนภาษาต่างๆ ให้มากที่สุดเท่าที่เป็นไปได้

ทางด้านการจัดการโครงการนั้น มีการตั้งมูลนิธิ GNOME ขึ้นมาในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 1998 เพื่อทำงานบริหารจัดการและประชาสัมพันธ์ ทางมูลนิธิจะเปิดรับสมัครคณะกรรมการใหม่เป็นประจำทุกปีในเดือนพฤศจิกายน

นักพัฒนาและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับ GNOME จะจัดงานประชุมขึ้นปีละครั้งชื่อว่า GUADEC เพื่อพูดคุยหาทิศทางการพัฒนา GNOME ในอนาคต ^[5]

[แก้] แพลตฟอร์ม

จากเดิมที่ตั้งใจให้ทำงานได้กับ GNU ปัจจุบัน GNOME สามารถทำงานบนระบบปฏิบัติการแบบยูนิกซ์ได้เกือบทุกชนิด และถูกนำไปใช้เป็นฐานในการพัฒนา Java Desktop System ซึ่งเป็นส่วนติดต่อผู้ใช้ตัวใหม่ของระบบปฏิบัติการโซลาริสแทนระบบ Common Desktop Environment นอกจากนี้ GNOME ยังถูกเลือกให้เป็นระบบเดสก์ท็อปหลักของลินุกซ์หลายยี่ห้อ เช่น Fedora และ Ubuntu รายชื่อของลินุกซ์ที่ใช้ GNOME สามารถอ่านได้จากเว็บไซต์ของ GNOME^[6]

GNOME ยังมีในแบบ LiveCD ซึ่งนำไปใช้บนคอมพิวเตอร์โดยไม่ต้องติดตั้ง มีจุดประสงค์เพื่อให้ผู้ใช้หน้าใหม่ได้สัมผัสกับ GNOME และทำความคุ้นเคยก่อนติดตั้งใช้งานจริง^[7]

ส่วนประกอบทั้งหมดของ GNOME สามารถทำงานได้บน Cygwin ซึ่งช่วยให้โปรแกรมของ GNOME ทำงานบนระบบปฏิบัติการไมโครซอฟท์วินโดวส์ได้

[แก้] แอปพลิเคชัน

โปรแกรมเหล่านี้เป็นโปรแกรมที่ถูกออกแบบมาใช้กับโครงการ GNOME

[แก้] รวมเป็นส่วนหนึ่งของ GNOME

โปรแกรมกลุ่มนี้จะออกพร้อมกับ GNOME desktop

• Ekiga – โปรแกรมโทรศัพท์และประชุมทางไกลบน voice over IP
• Epiphany – โปรแกรมค้นดูเว็บ
• Evince – โปรแกรมดูเอกสาร PDF และ PostScript
• Evolution – โปรแกรมอีเมลและกรุ๊ปแวร์
• Eye of GNOME – โปรแกรมดูรูปอย่างง่าย
• File Roller – โปรแกรมบีบอัดข้อมูล
• gedit – โปรแกรมแก้ไขข้อความ
• gnome-dictionary – พจนานุกรมที่ใช้โปรโตคอล DICT
• gnome-panel – พาเนลในการเรียกและแสดงโปรแกรมอื่นๆ
• GNOME Terminal – ตัวจำลองเทอร์มินัล
• Metacity – window manager
• Nautilus – โปรแกรมจัดการแฟ้ม (file manager)
• Sound Juicer – เครื่องมือดึงเพลงจากซีดี
• Tomboy – โปรแกรมโน้ตย่อ
• Totem – ตัวเล่นมัลติมีเดีย

[แก้] ไม่ได้รวมเป็นส่วนหนึ่งของ GNOME

โปรแกรมเหล่านี้ใช้เทคโนโลยีพื้นฐานของ GNOME และมักจะถูกใช้คู่กับ GNOME เช่นกัน

• AbiWord – เวิร์ดโพรเซสเซอร์
• Banshee – โปรแกรมจัดการและเล่นเพลง
• F-Spot – โปรแกรมจัดการภาพถ่าย
• Gaim – an instant messaging client.
• The GIMP – โปรแกรมตกแต่งภาพ
• GnomeBaker – โปรแกรมเขียนซีดี/ดีวีดี
• Gnumeric – สเปรดชีต
• GnuCash – โปรแกรมทำรายรับรายจ่าย
• Inkscape – โปรแกรมวาดภาพแบบเวกเตอร์
• Rhythmbox – โปรแกรมจัดการและเล่นเพลงแบบเดียวกับ iTunes

[แก้] อ้างอิง

1. ↑ Richard Stallman (2000-09-05). Stallman on Qt, the GPL, KDE, and GNOME. Retrieved on 2005-09-09.
2. ↑ Pennington, Havoc (1999). GTK+ / Gnome Application Development. Retrieved on 2006-09-08.
3. ↑ Desktop Development mailing list. Retrieved on 2006-05-07.
4. ↑ About GNOME. Retrieved on 2005-09-08.
5. ↑ About GUADEC.
6. ↑ Distributions that ship GNOME as their Default Desktop.
7. ↑ The official GNOME LiveCD.

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์ของ GNOME
• FootNotes รวมข่าวสารและกระดานสนทนา
• GNOME Journal วารสารออนไลน์ของ GNOME