GNU General Public License

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

บทความนี้มีชื่อเป็นภาษาอังกฤษ เนื่องจากยังไม่มีชื่อภาษาไทยที่กระชับ เหมาะสม หรือไม่รู้วิธีอ่านในภาษาไทย

โลโก้กนู

GNU General Public License (GNU GPL หรือ GPL) เป็นสัญญาอนุญาตสำหรับซอฟต์แวร์เสรี ที่ได้รับความนิยมสูงที่สุดในปัจจุบัน ฉบับแรกสุดเขียนโดยริชาร์ด สตอลแมน เริ่มต้นใช้สำหรับโครงการกนู ในปี พ.ศ. 2534 (ค.ศ. 1991) สัญญาอนุญาต GPL ในปัจจุบันเป็นรุ่นที่ 2 นอกจากนี้มีสัญญาอนุญาต GNU Lesser General Public License (LGPL) ที่พัฒนาแยกออกมาจาก GPL ในอีกรูปแบบหนึ่งเพื่อใช้สำหรับไลบรารีซอฟต์แวร์

ลักษณะของสัญญาอนุญาต GPL มีลักษณะ "เสรี" ดังนี้

เสรีภาพในการใช้งาน ไม่ว่าใช้สำหรับจุดประสงค์ใด
เสรีภาพในการศึกษาการทำงานของโปรแกรม และแก้ไขโค้ด
เสรีภาพในการจำหน่ายโปรแกรม
เสรีภาพในการปรับปรุงและเปิดให้บุคคลทั่วไปใช้และพัฒนาต่อไป

โดยมีเพียงเงื่อนไขว่า การนำไปใช้หรือนำไปพัฒนาต่อ จำเป็นต้องใช้สัญญาอนุญาตเดียวกัน

ความแตกต่างระหว่างสัญญาอนุญาต GPL และสัญญาอนุญาต BSD (สัญญาอนุญาตที่นิยมอีกตัวหนึ่งสำหรับซอฟต์แวร์เสรี) คือสัญญาอนุญาต GPL ครอบคลุมถึงซอฟต์แวร์ทั้งที่อยู่ในรูปของต้นฉบับ มีการดัดแปลง หรือรวมเป็นส่วนหนึ่งของซอฟต์แวร์อื่น โดยบุคคลที่นำซอฟต์แวร์ไปใช้พรือพัฒนาต่อจำเป็นต้องเผยแพร่โดยใช้สัญญาอนุญาตเดียวกัน ในขณะที่สัญญาอนุญาต BSD เปิดกว้างมากกว่า ผู้ที่ไปพัฒนาต่อไม่ต้องเปิดเผยซอร์สโค้ดของโปรแกรม มีเพียงข้อความเจ้าของสัญญาอนุญาตเดิมเท่านั้นที่ต้องแสดงให้ผู้ใช้เห็น ซึ่งอาจใส่ไว้ในเอกสารคู่มือการใช้ก็ได้

สัญญาอนุญาต GPL เป็นสัญญาอนุญาตที่มีการใช้มากที่สุดในซอฟต์แวร์เสรีและซอฟต์แวร์โอเพนซอร์ส โดยมีการใช้สัญญาอนุญาต GPL 75% จาก 23,479 ซอฟต์แวร์ที่พัฒนาใน Freshmeat เมื่อ เมษายน พ.ศ. 2547 และประมาณ 68% ของซอฟต์แวร์ที่พัฒนาใน SourceForge

ตัวอย่างซอฟต์แวร์ที่ใช้สัญญาอนุญาต GPL ได้แก่ มีเดียวิกิ ไฟร์ฟอกซ์ phpBB

[แก้] GPL รุ่น 3

ภายหลังจากที่สัญญาอนุญาตรุ่น 3 ของ GPL ได้มีการเสนอนโยบายออกมา โดยมีข้อจำกัดในการใช้ซอฟต์แวร์มากขึ้นสำหรับบริษัทคอมพิวเตอร์ที่นำไปใช้ และจะมีประกาศใช้ในช่วงต้นปี พ.ศ. 2550 ส่งผลให้มีเหตุการณ์ขัดแย้งระหว่าง ลีนุส ทอร์วัลส์ผู้คิดค้นระบบลินุกซ์ และ ริชาร์ด สตอลแมนผู้เริ่มต้นสัญญา GPL โดยทางลีนุสยังต้องการให้ระบบลินุกซ์ใช้สัญญารุ่นเดิมคือรุ่น 2 ในขณะที่สตอลแมนต้องการผลักดันไปสู่รุ่น 3 ที่จำกัดการใช้งานของโปรแกรมให้มากขึ้น ส่งผลให้ทางบริษัทใหญ่หลายแห่ง รวมถึง ไอบีเอ็ม เอชพี เรดแฮต และบริษัทอื่น ไม่กล้าลงทุนในส่วนของลินุกซ์ เนื่องจากเกรงว่าสตอลแมนจะผลักดันให้ลิขสิทธิ์เปลี่ยนแปลงไปอีกครั้งและมาฟ้องร้องบริษัทในภายหลัง เหมือนที่ผ่านมาได้ทำกับ เอ็นวิเดีย และ ทีโว โดยแนวคิดอุดมคติของสตอลแมนที่ต้องการให้ซอฟต์แวร์ทุกชนิดฟรีและทุกคนไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย ขัดแย้งกับความคิดของลีนุสที่อยากให้ซอฟต์แวร์เสรีและใช้งานได้สำหรับทุกคน