Namaz
Vikipedi, özgür ansiklopedi
İnanç Esasları |
Allah'ın Birliği - Tevhid Melekler • Kitaplar Peygamberler • Ahiret Kaza ve Kader |
Temel Ä°badetler |
İnancın Açıklanması Namaz • Oruç Hac • Zekât |
Önemli Kişiler |
Muhammed |
Kutsal Metinler |
Kur'an • Hadis • Şeriat İslam hukuku • Teoloji Muhammed'in Hayatı Mekanlar • İslam felsefesi |
Ä°slam'daki mezhepler |
Siyasi mezhepler İtikadi mezhepler Fıkhi mezhepler • Sufizm |
Toplum |
İslam takvimi Cihad • Bayramlar Mübarek Geceler |
İslam Portalı |
Namaz, İslam dininde bir ibadettir. Hadislere göre İslam'ın beş şartından ikincisidir.
Konu başlıkları |
[deÄŸiÅŸtir] Namaz
Namaz, bir takım şartları yerine getirmek suretiyle belli vakitlerde eda edilir. İftitah tekbiri "Allahu Ekber" ile başlanılan, Kıyam (ayakta durmak), içinde Kırâat'ın (Kur'an ve dua okumak), Rüku (eğilmek) bu sırada "semia Allahü li men hamide Hü" "Rabbena le Ke l hamd" diyerek ve Sücud (secdeler, yere kapanma), sonrasında Ka'de (oturuş) şartları olan, içinde Tesbihat "Sübhane Rabbiye'l A'la, Sübhane Rabbiye'l Azim" olan selam "esselamü aleyküm ve rahmetullah" ile sona eren özel bir ibadettir.
[değiştir] Kelime Kökü
Namaz kılmak, Arapça:(اقامةالصلاة), yani "ikametü's-salat", bir Kur'an kavramı olan ve Türkçe'ye pek çok dini kavramda olduğu gibi Selçuklular'ca Hintçe'den Farsça'ya geçmiş bir sözcük olarak İran'daki ateşetapanların "ateş önünde eğilmek" anlamına gelen "namazنماز" kelimesi nedense salat kelimesi yerine kondu, Sanskritçe saygı sunmak anlamına gelen "namaste नमाज़ " kelimesinin Farsça'ya geçmiş şekli olduğu muhtemeldir. Bu kelimede selam vermek anlamına gelen "nam" kelimesinden türemiş olmalıdır. Hem nam (selam) ve hem de namaste (saygı sunmak) günümüz hint kültüründe de görülebileceği üzere eğilerek yapılan bir fiildir. Nitekim namaz kelimesi Farsça'da fiil olup eğilmek suretiyle saygı sunmaktır. İslamın beş şartından biridir. "Salat" kendi başına genel anlamda "dua"dır,
GV!301== Hadislere göre namaz ==
Allah inancını == Başlık yazısı ==Media:Örnek.ogg
- eleman 1
- eleman 2
- eleman 3
- eleman A
- eleman B
- eleman C#REDIRECT hedefin adı
tevhid çerçevesinde kabul etmiş her müslümanın öncelikle yerine getirmesi gereken bir ibadettir ve bu bakımdan dinde yeri çok önemlidir. Kur'an-ı Kerim'de ;
"Sana vahyolunan kitabı oku, namazı dosdoğru kıl. Gerçekten namaz, hayasızlıktan ve fenalıktan alıkoyar." [1] buyurulmaktadır.
Hadislere göre Namaz dinin direğidir.[2] hadisi bu ibadetin önemini göstermektedir.
Emevi sonrası Sünni fıkıhçılara ve hadisçilere göre, Kur'an-ı Kerim'den sonra, İslam dininin en önemli yazılı kaynağı olarak kabul edilmiş olan Sahih-i Buhari de geçen bir hadis şöyledir :
Nebi dedi:
"Sizden herhangi birinizin kapısı önünde bir nehir bulunsa, ve o kimse nehirde günde beş defa yıkansa kendisinde kirden birşey kalır mı?"
Dinleyenler:
"Hiç kir kalmaz Ya Rasûlallah!" diye cevap verdiler.
Peygamberimiz:
"İşte beş vakit namaz da buna benzer, Allah namazla günahları siler." buyurdu.[3]
Ergenlik çağına girmiş her aklı başında müslümanın, farz olan namazları kılması İslam inancının gereğidir.
[değiştir] Namazın Çeşitleri
Namaz ibadeti üç çeşittir.
- "Farz Namazlar"
Sünni fıkıhçılara göre günlük kılınan beş vakit namaz her müslümana farzdır. Bunların dışında erkelere farz olan cuma namazı ve farz-ı kifaye olan cenaze namazı vardır.
- "Vacib Namazlar"
Günlük olarak yatsı namazından sonra kılınan vitir namazı ile bayram namazları vaciptir.
- "Nafile Namazlar"
Her hangi bir yükümlülüğü olmadan, içten gelerek kılınan namazlardır. Beş vakit namaza bağlı olan sünnetler, ramazan geceleri kılınan teravih namazları, kuşluk namazları, gece namazları başlıca nafile namazlardır.
[deÄŸiÅŸtir] Namaz Vakitleri
Her namaz, kendi vakti girdikten sonra kılınır. Vakti girmeyen namaz kılınmaz. Her namazın kılınma vakti, kendi vakti girdikten sonra başlar, bir sonraki namazın giriş vaktine kadar devam eder. " Salat var ya salat (namaz) mü'minlere vakitli (sınırlı süreli) yazılmıştır. "Nisa Suresi, 102. Namazların her birinin belirli vakitleri vardır. Her namazın kendi vaktinde kılınması şarttır. Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyurulmuştur:
Namaz; mü'minler üzerine vakitlenmiş olarak (süreli-sınırlı zaman aralığında) yazılıdır." [4]
Namaz vakitleri ÅŸu ÅŸekildedir :
- Sabah Namazı : Fıkıhçılar bu namazın vakti için sabaha karşı tan yerinin ağarmaya başlamasından, Güneş'in doğmasına kadar olan zamandır demelerine rağmen, hadis ve fıkıh kitapları öğle vaktine dek kılınacağını yazarlar. 49.5° enleminin kuzeyinde bu ölçüt yılın altı ayında geçersizdir, buralarda altı ay boyunca gündoğumu olmaz.
- Öğle Namazı : Fıkıhçılar, Kur'an'ın bu açık tanımna rağmen iki farklı görüş belirtirler; Güneş'in en tepede olduğu andan her şeyin gölgesinin bir veya iki misli oluncaya kadar devam eden zamandır. Fıkıhçılara göre adı "Salatü'z Zuhr" dur.
- İkindi Namazı : "ikindi" "ikinti" sözcüğü Türkçe'de "ikinci" sözcüğünün başka söylenişidir. Bu namaz adını, bu namaz vakti için fıkıhçılarca öğlenin ikinci vakti sayılmasından kaynaklanır. Fıkıhçılara göre adı " صلاة ال عصر Salat ül Asr" dır. Fıkıhçılara göre, öğle namazı vaktinin bitiminden güneş batıncaya kadar olan zamandır. Bu namazı, hadisçilere ve fıkıhçılara göre Peygamber farz yapmıştır.
- Akşam Namazı : Fıkıhçılara göre, Güneş battıktan sonra başlayıp güneşin battığı yerde meydana gelen kızıllık kayboluncaya kadar olan zamandır, buna göre yılın altı ayında 49.5° enleminin kuzeyinde günbatımı olmadığından buralarda fıkıhçıların koyduğu ölçüt geçersiz kalır. Fıkıhçılara göre adı "Salatü'l Mağrib صلاة ال مغرب" dir.
Eski fıkıh kitapları Salatü'l Işayı ikiye ayırırlardı, ilkine Işa-ı Evvel, Akşam namazı; ikincisine de Işa-ı Ahir, Yatsı namazı derlerdi.
- Yatsı Namazı: Fıkıhçılara ve hadisçilere göre, Akşam namazının vakti çıktıktan sonra başlayıp sabah namazının vakti girinceye kadar devam eden zamandır.Bu namazı da hadisçilere ve fıkıhçılara göre Peygamber farz yapmıştır. Fıkıhçılara göre adı "Salatü'l Işa" dır. Eski fıkıh kitapları bu namaza Işau'l ahir derlerdi. Fıkıhçılara göre 49.5° enleminin kuzeyindeki yerleşim yerlerinde yatsı namazı yılın altı ayı boyunca farz değidlir, buralarda yılın altı ayı için fıkıhçıların uydurma hadislere göre koyduğu ölçütün karşılığı olan Güneş'in batı ufkundan 18° aşağıda olması şartı gerçekleşmez.
- Vitir Namazı: Vitir namazının vakti de yatsı namazının vaktidir. Ancak vitir namazı, yatsı kılındıktan sonra kılınır. Fıkıhçılara göre bu namaz, secdeleri 3 kez yapılan iki oturuşlu bir, deyim yerindeyse 1,5 namazdır.
- Teheccüd Namazı: Bu namaz Kur'an'a göre (İsra,79) yalnızca Muhammed'e farz olan bir namazdır. Ancak tarikatler ile cemaatler nedense bu namazı kendilerine borç bilirler.
- Cuma Namazı: Öğle namazı vakti içinde vaktin başlama anından başlayarak, yerel yetkilinin belirlediği saatte topluca kılınır. Cuma Suresi, 1 ayetine göre "Ey o iman edenler! Cuma günü namaza çağrıldığınızda/namaz için toplandığınızda, Allah'ın zikrine KOŞUN..." denmesi yüzünden, Cuma günü kılınan Öğle Namazı tam vaktinde kılınmalıdır. Kur'an'a göre; Cuma günü haftalık toplantı günü olduğundan, Cuma günü namazı mülki ya da siyasi otorite kıldırır, Cuma günü kılınan Öğle namazına Cuma namazı denir. Bu namaza sonradan, Cuma namazının belli mesafe içinde tek yerde, ayni zamanda kılınması gerekliliği yüzünden, eşzamanlı olamaz kaygısıyla, ayrıca yeniden standart öğle namazı eklenmiştir. Oysa şimdiki fıkıhçılar neredeyse herkesin kolunda bile saat olmasını delil göstererek, artık bu kaygının gereksizliğini söylemektedirler.
- Teravih Namazı: Yatsı namazının vaktidir. Bu namaz fıkıhçılarca konmuş bir namazdır.
- Bayram Namazı: Bayram günleri sabahleyin güneşin doğuşundan yaklaşık 50 dakika geçtikten sonra başlayıp güneşin tepe noktasına gelmesine kadar devam eden zamandır.
[değiştir] Namaz Kılınması Sakıncalı Olan Vakitler
Sünni fıkıhçılar ve hadisçilere göre Güneş'e tapanların ibadet vakitlerinde namaz kılmak mekruhtur.
Bu vakitler ;
- Güneş doğarken.
- Güneş tam tepe noktasına gelip batı tarafına geçmeden.
- Güneş batarken.
(Bkz : Kerahat Vakti)
[değiştir] Rekat kavramı
Rekat, fıkıhçılara göre namazın bir kıyam, bir rüku ile iki secdeden ibaret herbir bölümünün adıdır.
[değiştir] Namaz nasıl kılınır? Namazın rükünleri nelerdir?
- Niyyet, euzü besmele ile namaz kılmaya niyyet edilir. Örnek "fecir salatını ikamet etmeye / sabah namazını kılmaya" diye.
- Kıbleye yönelme, Bakara 2/142-150 ile Yunus 10/87 ayetleri gereği namaz kılarken Kabe!ye yönelinir.
- Kıyam, ayakta durulur. Namazdaki, zikirdeki, duadaki "Kıyam" ile ilgili ayetler Alu İmran 3/39,191; Nisa 4/103; Yunus 10/12; Zümer 39/9; Hac 22/26; Furkan 25/64. Fıkıhçılara göre -bu ayetlere rağmen- yalnızca farz namazlar için gereklidir, nafile, sünnet, mendup, müstehab ... namazlar için "kıyam" gerekli değildir.
- Ä°ftitah (BaÅŸlama) Tekbiri
Kıyam sırasında İftitah tekbiri alınır, çok eski İslamlık'tan önceki bir gelenekten olarak, şart olmaksızın eller iki yana kaldırılır, Tekbir alınır/ "Allahü ekber" denir.
- Kıraat (Okuma)
Gene Kıyam sırasında İfittah tekbiri'nden sonra Kıraat edilir, Müzzemmil Suresi 20. ayet gereği, Kur'an'dan kolaya gelen/bilinen bir kısım okunur. (Resulullah Muhammed SS, Siyer aktarımına göre "fatihasız namaz olmaz", "fatiha yedi ayettir" demiştir.
- Rüku (Eğilme)
Kıraat'tan sonra, tekbir ile Rüku edilir. Rüku, dik durma/dikilme durumunun bozulması demektir, hafifçe kamburlaşmak demektir. Bu sırada Tesbih edilir/ "Sübhanallah ya da Sübhane Rabbiye'l Azim" denir. Rüku'dan sonra yeniden doğrulurken gene Tekbir getirilir/ "Allahü ekber" denir. Sonra da tekbir ile secdeye gidilir. "Rüku" ile ilgili ayetler Bakara 2/43,125; Alu İmran 3/43; Maide 5/55; Tevbe 9/112; Hac 22/26,77; Sad 38/24; Fetih 48/29; Mürselat 77/48.
- Secdeteyn (Fıkıhçılara göre Sücud), iki kez alnını yere değdirmek demektir. Bu sırada Tesbih edilir / "Sübhanallah ya da Sübhane Rabbiye'l a'lâ" denir. "Secde" ile ilgili ayetler Bakara 2/125; Alu İmran 3/43, 113; Nisa 4/102; Hac 22/26,77; Şuara 26/219; Zümer 39/9; Tevbe 9/112; "secdeteyn"de tesbihat ile ilgili ayet Araf 7/206; Hıcr 15/98; İnsan 76/26; Kaf 50/40
- Ka'de (OturuÅŸ)
Secdeteyn sırasında iki secde arasında mecburi Ka'de / oturuş vardır. İki secde arsında gene secdeden kalkarken ve giderken tekbir alınır. "Ka'de" ile ilgili ayetler Alu İmran 3/191; Nisa 4/103; Yunus 10/12 "Secdeteyn" den sonra gene Tekbir ile İkinci Kıyam'a kalkılır / ayağa kalkılır. İkinci Kıyam'da gene istenirse Kur'an'dan kolaya gelen bir kısım Kıraat edilir. Sonra [Tekbir]] ile [Rüku]] edilir, [Tesbihat]] edilir. Tekbir ile Kıyam edilip, Tekbir ile Secdeteyn'e gidilir, Tesbihat edilir. tekbir ile secdelere gidilip gelinir. İkinci secde bitince istenirse Kıraat edilir. Vahiy Başyazmanı Zeyd bin Sabit, Resulullah Muhammed SS'ın bu sırada Kur'an'dan sure okuduğunu nakletmektedir. Bu Kıraat yapılsın ya da yapılmasın, çevredekilerin namazın bittiğini anlaması için, önünden kimsenin geçmemesi engelinin kalktığını gösterilmesi için sağ ve sola Selam verilir / bu yalnızca "selam" sözcüğünden ibarettir. "EsSelamü aleyküm ve rahmetullah" ya da başka bir cümle söyleneMEz.
[değiştir] Namazın Şartları (Fıkıhçılara göre)
- Manevi Temizlik (Hadesten Taharet): Namazdan önce abdest, gerekli hallerde ise gusül abdesti almak.
- Maddi Temizlik (Necasetten Taharet): Namaz kılacak kişinin, bedeninde, üzerindeki elbisede ve namaz kılacağı yerde pislik varsa bunları temizlemek.
- Örtünmek (Setr-i Avret): Namaz kılacak kişinin vücudunda örtünmesi gereken yerleri örtmesi. (Erkeklerin göbek ile diz kapağı arasını (dizkapağı dahil), Kadınların yüz, el ve ayaklardan başka vücudunun her tarafını örtmeleri gerekir)
- Kıbleye Dönmek (İstikbal-i Kıble): Namazı kıbleye dönerek kılmak. (Bkz : Kıble)
- Vakit: Namazları kendi vakitleri içinde kılmak gerekir. Vakti gelmeden bir namazı kılmak caiz değildir.
- Niyet Etmek: Hangi namazı kıldığını bilmek ve kalbinde hatırlamaktır. Niyetin dil ile söylenmesi sünnettir.
NAMAZIN VAKTÄ° | Ä°LK SÃœNNET | FARZ | SON SÃœNNET | VÄ°TÄ°R | TOPLAM |
SABAH | 2 | 2 | - | - | 4 |
ÖĞLE | 4 | 4 | 2 | - | 10 |
Ä°KÄ°NDÄ° | 4 | 4 | - | - | 8 |
AKÅžAM | - | 3 | 2 | - | 5 |
YATSI | 4 | 4 | 2 | 3 | 13 |
[deÄŸiÅŸtir] Dipnotlar
- ^ Ankebut, 45
- ^ Keşfu'l-Hafa, c.2, s.31; Tirmizi, İmân: 8; İbni Mâce,Fiten: 12; Müsned,5:231, 237; el-Hâkim, el-Müstedrek, 2:76.
- ^ Sahih-i Buhari, c.2, s.475
- ^ Nisa, 103
[değiştir] Dış bağlantılar
- Abdest ve Namaz
- Namazın kılınışı hakkında detaylı bilgi için bkz : T.C. Başbakanlık Diyanet İşleri Başkanlığı resmi web sitesi.
- Namaz vakitlerini öğrenmek için
- Namaz hakkında pedagojik eğitim veren bir site
- Namaz bizi kılar
- Namazla diriliÅŸ platformu
[deÄŸiÅŸtir] Kaynaklar
Kur'an-ı Kerim ve Türkçe Meali
YAZICI, Seyfettin. Müslüman Gençlere Din Bilgisi. Diyanet Yayınları. 161 s.[1]
BİLMEN, Ömer Nasuhi. Büyük İslam İlmihali.Semerkand Yayınları. 624 s.