St Paul Katedrali

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Saint Paul Katedrali (İngilizce: St Paul's Cathedral) İngiltere'nin başkenti Londra'da bulunan bir Anglikan katedrali ve Londra Piskoposu'nun merkezidir. Günümüzde hizmet veren katedral binasının inşa ediliş tarihi 17. yüzyıla kadar tarihlendirilmektedir. Yıkıp tekrar yapma aşamaları sayılmazsa, bu katedral Londra'da bulunan beşinci Saint Paul's Katedrali'dir. Bugün gerek yerli, gerek yabancı turistler tarafından, kentin en çok ziyaret edilen yerlerinden biridir.

[değiştir] Eski St Paul Katedrali

Dördüncü St Paul Katedrali, veya 19. yüzyıl adlandırmalarıyla Eski St Paul ya da Büyük Yangın öncesi St Paul, 1087 yılında çıkmış olan bir yangından sonra Normanlar tarafından yapılmaya başlandı. 200 yıl boyunca ayakta kalan katedral 1136'da bir başka yangında kül oldu. Üstü tahtadan yeni bir çatıyla kapatılarak tekrar hizmete girdi. 1256'da kökten bir genişleme ve yenileme çalışması başladı. Bu çalışma da 1314'de bitti. Bu hâliyle katedral Avrupa'nın en yüksek üçünü kilisesiydi. Yapılan araştırmalarda katedralin kuleleriyle birlikte toplam uzunluğunun 149 metre olduğu hesaplandı. Yüzyıllarca hizmet veren Katedral'in kulesinin başı kısmı bir yıldırım düşmesi sonucu tahrip oldu. Bu Katolik ve Protestanlar tarafaından Tanrı'nın bu mezhepten hoşnutsuzluğunu dile getirmesi olarak yorumlandı. Katedral 1666 yılında çıkan Büyük Londra Yangını'nda bütünüyle yıkıldı.

[değiştir] Büyük Londra Yangını

Bütün şehri etkisi altına almış olan yangın, önüne her gelen yapıyı yok ediyordu. Herkes eski St. Paul Katedrali'ni kalın taş duvarları ve doğal bir set görevi gören çevresini kuşatmış boş kent meydanı ile yangından zarar görmeyecek, kesin güvenli bir sığınak olarak görmekteydi. Bu nedenle yangın yayılmaya başladığından itibaren insanlar değerli mal ve eşyalarını buraya getirdi. Normal alanları eşyalar ile dolu olan katedralin bodrumu da Paternoster Meydanı'ndaki kitapçı ve basımevlerinin tıka basa istiflenmiş stokları ile doluydu. Katedral binası onarım görmekteydi ve 4 Eylül 1666 Salı gününün akşamı alevlere teslim olacak olan tahtadan yapı iskeleleriyle çevriliydi.

Alevlerin katedrale ulaşarak iskeleyi tutuşturdu ve iskeleden sıçrayan alevler ile ahşap çatı kirişlerini tutuştu. Daha sonra alevlerin ısısından dolayı katedralin kurşundan yapılmış çatısı erimeye başladı, ardından kitap ve kâğıt stoklarının bulunduğu deponunda alevlere teslim olması ile katedral bütünüyle alevler içinde kaldı. Katedral kısa süre içinde, içindeki tüm stok ve değerli eşya ile birlikte bir enkaza dönüştü.

[değiştir] Onarım

1668 yılında, kennte başlatılan bayındırlık çalışmaları çerçevesinde yıkılmış katedralin onarım görevi diğer 50 mahalle kilisesi ile birlikte Christopher Wren'e verildi. Bir önceki katedralin plan ve çizimlerine göre, eski katedralin üzerine bir yenisini inşa etme önerisi 1669 yılında reddedildi. 1670 - 1673 arasında tasarladığı Yunan Haçı biçimindeki çizimlerde çok radikal olduğu gerekçesiyle geri çevrildi. Üçüncü ve kabul gören tasarımın yapımına 1675 yılının haziranında başlandı. Yeni katedralin eskisine göre daha küçük kubbeleri vardı. Wren, II. Charles'dan aldığı izin doğrultusunda süsleme amaçlı olarak tasarımda değişiklik yapma hakkını aldı. Köklü değişiklikler yaparak yapının bugünkü hâlini almasını sağladı. Sade İngiliz barok tarzında süslenen yapının kubbesi Roma'daki St Peter Katedrali'ninkinden esinlenerek yapılmıştır. Tepesindeki haç ile birlikte uzunluğu 108 metredir. Biri büyük, ikisi küçük toplam üç kulesi vardır. Katedralde ilk ayin 2 Aralık 1697 yılında yapılmış olsa da, katedral resmî olarak 20 Ekim 1708 tarihinde mimarı Christopher Wren'in 76. doğum gününde açıldı.

Yunan Haçı tasarımlı çizim

Eski plana göre yapılan çizim

Wren'in yapılması uygun görülen tasarımı

[değiştir] Günümüz St Paul Katedrali

İngiltere Kraliyet Ailesi'nin önemli törenlerini, cenaze, vaftiz ve nikâh işlemlerini Westminster Abbey'de yürütmesine karşın bazı törenlerde St Paul Katedrali'nde düzenlenmiştir. Örenğin Galler Prensi Charles Philip Arthur George ve Prenses Diana bu katedralde düzenlenen düğün töreni ile evlenmiştir. 2001 yılında, 11 Eylül Dünya Ticaret Merkezi saldırısında yaşamlarını yitirenlerin anılması için yine bu katedralde Kraliyet Ailesi ve Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçisi'nin de katılımlarıyla bir anma töreni yapılmıştır.

Katedral bugün halka açık bir yerdir. İbadet amaçlı gelmeyen ziyaretçiler ücret ödeyerek katedrali ziyaret edebilirler. 2000 yılında katedral için geniş kapsamlı bir restorasyon çalışması başlatılmıştır. 2008 yılında, açılışının 300. yıldönümünde bitirilmesi beklenen yapının, çalışma sonunda 40 milyon £'a mâl olması bekleniyor.

[değiştir] Galeri

Paternoster Meydanı'ndan katedralin kubbesi	St Paul'ün kuzeydoğu tarafı	St Paul'ün batı tarafı.	Katedralin balkonundaki ziyaretçiler
Katedralden Londra'nın görünümü	Ludgate Hill'den Katedral'in görünümü	London Millennium Bridge'den görünüm	Katedral'in batısındaki saat kulesi
Akşam Karanlığında Katedral	London Millennium Bridge'den görünüm