Türkmenler

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Devesi ile bir Türkmen adamı

Türkmenler, Oğuz Türklerinden, Orta Asya'da Hazar Denizi'nin güney batısında çoğunlukla Türkmenistan'da ve İran'ın kuzey bölgelerinde yaşayan bir kavimdir.

Konu başlıkları

1 Köken
2 Türkmen Dili
3 Türkiye'de Türkmen Yerleşimleri
4 İlgili maddeler
5 Kaynakça
6 Dış bağlantılar

[değiştir] Köken

Türkmen kelimesinin kökeni hakkında birkaç farklı bilimsel görüş bulunmakla birlikte en çok kabul gören etimolojik tahlil, "Türk-i emin" terkibi üzerinde yapilan tahlildir. Araplar savaşçı Türklerin İslamlaşmasını çok önemsiyorlardı. Oğuzların Maveraünnehir'deki sivil ve askeri temaslar esnasında Müslüman olanlarına ahlak ve barış bakımından aynı safta bulunmakla emanete kavuşmaktan hareketle "Türk-iman" demişlerdir. Kelime zamanla Türkemen ve Türkmen halini almıştır.

Azerilerin Türkmenlere halen Türkemen demesi, diğer tezleri fonetik bakımdan zayıflatmaktadır. İkinci teze göre Türkmen kelimesi, Türk kelimesine İran dillerinden gelen ve "Türke benzeyen" anlamı veren manand kelimesinin eklenmesiyle oluşmuştur. Modern araştırmacılar ise -man/-men ekinin yoğunluşturma işlevi gördüğü ve "saf Türk" veya "çoğu Türkler gibi" şeklinde tercüme edilebileceğini öne sürmektedirler.

Tarihi bakımdan tüm Batı veya Oğuz Türklerine Türkmen veya Turkoman denilmesine karşın günümüzde terim genellikle Türkmenistan'da ve Orta Asya'nın bazı bölgelerinde yaşayan halklar ve Irak Türkmenleri için kullanılmaktadır.

Modern Türkmenler kısmen, Orta Asyanın büyük bir kesimini içine alan Batı Türkistan yöresindeki Oğuz Türklerinin soyundan gelmektedirler. Oğuz kabileleri 7. yüzyılda Altay Dağları'ndan Sibirya stepleri üzerinden batıya hareket etmişler ve Güney Rusya ve Volga içlerine kadar girmişlerdir. Bu ilk dönem Türkmen halkının yerli İran halklarıyla karıştığını ve Rusya'nın işgaline kadar göçer olarak yaşadıklarına inanılmaktadır.

[değiştir] Türkmen Dili

Türkmen Lehçesi Ural Altay dilgrubunun Ural kolunu oluşturan batı Türkçesinin bir versiyonudur. Türkmenistan'da yaşayan 3 milyondan fazla Türk ile İran, Afganistan ve Rusya gibi ülkelerde yaşayan yaklaşık aynı sayıda Türkmen tarafından konuşulmaktadır. Türkmenistan'da bu dili konuşan insanların çoğu çift dillidir ve yerel dilleri de bilmektedirler.

Her Türkmen kimliği taşıyan Türk'ün aynı fonetik ve didaktik tarza bağlı kaldığı söylenemez. Bu yüzden "Türkmence" ayrı bir dil gibi algılanamaz. Irak Türkmenleri, Azeri ile Anadolu lehçeleri arasında bir Türkçe konuşurken Ege'deki Türkmenler, tümüyle tarihsel kültür ve eğitim süreçlerinin sonucu olan bir "ağız"la konuşurlar. Horasan Türkmenleri de farklı bir ağıza sahiptir.

Parmaklarin isimlendirmesi: Başparmak, Badiparmak, Ortadirek, Gulagaci, Guccukhaci yalan donlan ınanmayı ya

[değiştir] Türkiye'de Türkmen Yerleşimleri

Erzurum
Konya
Kayseri
Sivas
Tunceli
Erzincan
Antalya
Eskişehir
Gaziantep/İslahiye
Yozgat
Kırşehir
Burdur
Isparta
İçel
Balıkesir
Çanakkale
Bursa
Manisa
Nevsehir/Kalecik
Afyonkarahisar
Çankırı Kızılırmak-Güney Kışla

Bazı yörelerde din sebebiyle türkmen, yörük ayrımına gidilmiştir. İzmir, Manisa, Balıkesir, Çanakkale,Bursa dolaylarında alevi kökenli gruplar "türkmen"; sünni kökenli gruplar "yörük" olarak adlandırılmıştır. Halbuki hepsi Türkmen aşiretleridir.

[değiştir] İlgili maddeler

KIRIKKALE TÜRKMENLERİ

[değiştir] Kaynakça

Turkmen People
Türk ansiklopedisi 30ncu bölümü 15-19ncu sayfalarında Dr. Taki Dabbağ'ın yazıları bulunmaktadır.
Türk ansiklopedisi 30ncu bölüm, sayfa 15-19 ve 115-119
Dr. Teki Dabbağ'ın "Tarihte Irak"bir grup uzmanlar tarafından çıkarılan bir kitap.
Dr. İbrahim Dakuklu, Türkmen halk edebiyat sanatı
Zevra gazetesi sayı 142, 24.02.2000
Mezopotamya medeniyeti Welly Leonard
Sümer Türkmenler- Mezopotamya Türkmenistan - Beckmart Jerry- Berlin'deki Türkmenler Kültür Cemiyeti tarafından tercüme edilen bir araştırmadır.
Beşeriyet ailesi, Dr. İbrahim Ahmet Rızkane
Eski medeniyetler tarihi, cilt -1- Dr. Taha Bakır