Bursa
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bursa  Türkiye |
|
|---|---|
 |
|
| Haritada Konumu | |
 |
|
| Bilgiler | |
| Alan : | 10,891 km² (İl) |
| Nüfus : | 3.211.236 (Merkez) |
| 3,211,236 (İl) | |
| Nüfus Yoğunluğu : | 203,91/km² (İl) |
| Rakım : | 100 m |
| Saat Dilimi : | UTC+2 |
| Web Sitesi : | Bursa Büyükşehir Belediyesi |
| Yönetim | |
| Ülke : | Türkiye BU |
| Bölge : | Marmara Bölgesi |
| Belediye Başkanı : | Hikmet Şahin (AKP) |
| Bursa Şehrinin Nüfus Artışı |
|
| 2007 | 1,515,912 |
| 2000 | 1.194.687 |
| 1997 | 1.054.796 |
| 1990 | 834.576 |
| 1985 | 612.510 |
| 1980 | 445.113 |
| 1970 | 275.953 |
| 1960 | 153.866 |
Ekonomik açıdan Türkiye'nin en gelişmiş illerinden biri olan Bursa doğal ve tarihsel zenginlikleriyle de önem taşır. Yüzölçümü 10.891 km² olan Bursa ili kuzeyde Marmara Denizi ve Yalova ili, kuzeydoğuda Kocaeli ve Sakarya, doğuda Bilecik, güneyde Kütahya ve Balıkesir illeri, batıda yine Balıkesir iliyle çevrilidir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarih
Yapılan araştırmalar Bursa yöresinin M.Ö. 4000'lerden beri çeşitli yerleşimlere sahne olduğunu göstermektedir. Bu topraklara M.Ö. 13. yüzyıldan sonra Bitinler ve Misler yerleşti. İlk çağda Bitinya ve Misya'nın komşu olduğu bir alanda yer alan yöre M.Ö. 7. yüzyılda Lidya'nın, M.Ö. 546'da da Perslerin egemenliğine girdi. M.Ö. 334'e kadar süren Pers egemenliği boyunca Bitinyalılar kendi yöneticilerini seçme hakkına sahipti. M.Ö. 328'de Bitinya Krallığı kuruldu. Kral Zipoetes döneminde gelişen krallık, oğlu I. Nikomedes zamanında en güçlü haline ulaştı. M.Ö. 230-182 arasında Bitinya kralı olan I. Prusias Bursa kentinin kurucusu olarak kabul edilir. Bursa adının da kentin o zamanki adı Prusa'dan kaynaklandığı sanılmaktadır. M.Ö. 74'te Roma'ya bağlanan Bitinya'nın başkenti Prusa'dan Nikomedeia'ya (İzmit) taşındı. M.S. 395 yılında Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesinden sonra Bizans yönetiminde kalan Bursa, imparatorluğun Doğu Eyaleti'ne bağlı beş diyosezden Asya Diyosezi sınırları içindeydi. Kent özellikle 11. yüzyılda Selçukluların saldırısına uğradıysa da 14. yüzyıla değin Bizans yönetimi altında kaldı. Uzun çatışmalardan sonra 1326'da Orhan Bey Bursa'yı alarak Osmanlıların başkenti yaptı. Bursa 1365'te Edirne'nin başkent yapılmasına kadar bu durumunu korudu. Bursa, İstanbul'un fethi'ne kadar Osmanlıların en önemli merkeziydi. Bursa yöresi 1900'lerin başında Hüdavendigar Vilayeti'nin sınırları içindeydi. Kentin belediyesi 1877'de kuruldu. Kurtuluş Savaşı yıllarında çeşitli yörelerinde ayaklanmalar çıkan Bursa 8 Temmuz 1920'de Yunanlılarca işgal edildi; 11 Eylül 1922'de işgalden kurtuldu.
Mustafa Kemal Atatürk, 5 Şubat 1933 günü, Bursa Nutkunu söylemiştir.
[değiştir] Eğitim
[değiştir] Tarihi liseler
- Bursa Anadolu İmam Hatip Lisesi (Tarihi İpekçilik Enstitüsü)
- Bursa Tarım Meslek Lisesi (Hamidiye Ziraat Mektebi)
- Bursa Erkek Lisesi (Mülkiye İdadisi)
- Bursa Kız Lisesi [1]
- Bursa Çelebi Mehmet Lisesi
- Tophane Teknik Okulları (Hamidiye Sanayi Mektebi)
- Işıklar Askeri Lisesi [2]
[değiştir] Diğer liseler
|
|
[değiştir] Diğer bilgiler
- Şehir merkezinde 2006 yılında toplam 17 km'lik hafif raylı sistem metro hattı faliyette bulunmaktadır.
- 2000 yılı nüfus sayımı resmi kesin sonuçlarına göre Türkiye'nin 4.büyük kent merkezidir. (Bkz: TABLO 4)
- 2005 yılında Bursa Büyükşehir Belediyesi Türkiye'nin ilk ve tek kalite belgeli büyükşehir belediyesidir.
- Bursa'da, 1975 yılında Uludağ Üniversitesi [10] kuruldu.
- Reşat Oyal Kültür Parkı1955 yılında hizmete açılan park.
- Bursa Devlet Tiyatrosu1957 yılında kuruldu. [11]
- Uludağ Milli Parkı 1961 yılında milli park ilan edildi.[12]
- Uludağ’a teleferikle ulaşım, 29 Ekim 1963’te tamamlanarak hizmete açılmıştır. Türkiyenin ilk teleferik hattıdır, 4817 metre uzunluğundadır.[13]
- Bursa Bölge Senfoni Orkestrası, temeli 1997 yılında atıldı.
- Bursa Botanik Parkı, 1998 yılında kullanıma açılmıştır. [14]
- Bursa Hayvanat Bahçesi, 1998 yılında hizmete açılan Avrupa standartlarındaki hayvanat bahçesi
- Uluslararası Bursa Festivali 1962 yılından itibaren, Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı'nın (BKSTV) koordinasyonunda düzenleniyor.
- Bursada bir konservatuar bulunuyor.(Bursa Büyükşehir Belediyesi Konservatuarı)
- Bursa Devlet Türk Sanat Müziği Korosu 1991 yılında kuruldu, Kültür Bakanlığı’na bağlı.
- 9.2.2007 gününde, MÖ. 202 yılında Bursa'da Kartaca Komutanı Hannibal tarafından Pınarbaşı’nda kurulan Çarşaf Su Yapısı, Bursa Belediye tarafından restore edilerek hizmete açıldı.
[değiştir] Bursa Türk mutfağı
Bursa yöresinde yaratılan meşhur mutfak ürünleri
- İskender Kebap[15]
- Kestane Şekeri
- Pideli Köfte
- İnegöl Köfte
- Cantık
- Su Böreği
- Süt Helvası
- Kemalpaşa Tatlısı
[değiştir] Kardeş Şehirleri
- Ayrıca bakınız: Kardeş şehir
Bursa'nın toplam yirmi kardeş şehiri vardır. Vinnitsa en son kardeş ilan edilen şehirdir. [1] Her şehrin kardeş şehirliğine ilişkin anlaşma tarihi parantez içerisinde verilmiştir.
|
|
* ARTVİN, Türkiye (4 Şubat 1988)
[değiştir] Bursa'nın ünlüleri
- Zeki Müren (1931-1996) Türk Sanat Müziği bestecisi ve ses sanatçısıdır. Türk müziğinin sembol isimlerindendir. "Sanat Güneşi" olarak anılan sanatçı Türk müziğine birçok eser kazandırmıştır.
- Yıldırım Gürses (1939-2001) 1939 yılında Bursa'da doğdu . Sanat hayatına 1951 yılında Bursa Ses Kralı seçilerek başladı. 350'yi aşkın Türk Sanat Müziği bestesine imza atan sanatçı, 14 Mayıs 2001 tarihinde 61 yaşında kalp krizi sonucu öldü.
- İlhan İrem (1955) Türk Pop Müziği'nin ünlü bir sesi ve bestecisidir. Yurt içinde ve dışında birçok yarışmada Türkiye'yi temsil etmiştir.
- Erkan Can (1958) Ünlü sinema ve tiyatro oyuncusu. 1998 ve 2006 yıllarında Antalya Altın Portakal film festivalinde en iyi erkek oyuncu ödülünü kazanmıştır.
- Şefik Bursalı Türk ressamı (Bursa 1903 - Ankara 1990) İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nde İbrahim Çallı atölyesinde çalışan Şefik Bursalı avrupa yarışmasında birincilik aldı (1930). Konya'da resim öğretmenliği yaptı devlet güzel sanatlar akademisinde öğretim üyeliğine atandı (1938), yapıtlarında doğal görünümlerini işledi devlet resim ve heykel sergisinde ikincilik ödülü (1967), kültür ve sanat bakanlığı kültür ve sanat büyük ödülü (1986) aldı.
- Müzeyyen Senar Türk müziğinin eşsiz yorumcularından olan sanatçı müzik dünyasına birçok değerli ses kazandırmıştır. genç yaşında kazandığı şöhreti günümüze kadar sürekli artarak gelmiştir.
- İbrahim Balaban (1921) Nazım Hikmet'ten resim yapmayı öğrenmiş ünlü bir ressamdır.
- Sabiha Gökçen (1913-2002) Türkiye'nin ilk kadın pilotudur. Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızıdır.
- Behice Boran(1910-1987) Türkiye İşçi Partisi liderlerindendir. 1980'de yurtdışına çıkmak zorunda kaldı. 77 yaşında Brüksel'de öldü.
- İhsan Sabri Çağlayangil Politikada önemli bir yeri olan Çağlayangil, uzun yıllar Bursa milletvekilliği yaptı. Fahri Korutürk'ten sonra cumhurbaşkanlığına vekalet etti. 1993'te Ankara'da öldü.
- Celal Bayar (1883-1986) Birinci T.B.M.M'de milletvekili olarak görev almıştır. Türkiye Cumhuriyeti'nin başbakanlığı ve 3. cumhurbaşkanlığı görevleriyle birlikte türk siyasi hayatında önemli bir yeri vardır. 103 yaşında ölen Celal Bayar doğduğu yer olan Gemlik 'e bağlı Umurbey köyündeki anıt mezarda yatmaktadır. Doğduğu ev müze olarak kullanılmaktadır.
- Cemal Nadir Güler (1902-1947) Türkiye'nin ilk modern karikatüristidir. İlk eseri 1926'da basılmıştır.1928'den itibaren Akşam ve Cumhuriyet gibi günlük gazetelerde karikatürleri yayınlanmıştır. Karakterleri siyah ve beyaz gibi zıt özelliklere sahip kişiliklerdir. En önemli tiplemesi "Amca Bey"dir.
- Nezihe Meriç (1923) Çağdaş Türk Edebiyatı kadın yazarlarındandır.
- Pınar Kür (1943) Çağdaş Türk Edebiyatı kadın yazarlarındandır.
- İsmail Hakkı Bursalı Türk şairi ve yazarı (Aydos 1653 - Bursa 1725) Bursa'da Osman Fazlı'nın onayıyla Celvedi Tekkesi'ne şeh oldu 1722'de bütün kitaplarını bağışlayarak bir kütüphane kurdu. (cami muhammedi) ve bir tekke yaptırarak son yıllarını kitap yazmakla geçirdi. Bursalı İsmail Hakkı usta hattatlığının yanı sıra tasavvuf islam felsefesi ahlak ve tefsirle ilgili manzum ve düzyazı yüzden çok yapıt bırakmıştır. yapıtlarında aklın tek başına gerçeğe ulaşamayacağını kesin bilginin tanrıya özgü olduğunu ileri sürerek, bilim ve tanrıya özdeşleştirmiş, bilime tanrı aşkıyla ulaşabileceğini ileri sürmüştür şiirlerinin çoğu Yunus'a naziredir. Ya da yunus tarzını işler.
- Bursalı Mehmet Tahir Türk yazarı (Bursa 1861 - İstanbul 1924) meşrutiyette Bursa milletvekili seçildi. 2.dönemde siyasetten ayrıldı ve kendini edebiyat tarihi araştırmalarına verdi. Bursalı Mehmet Tahir biyografi ve bibliyografi alanında yapıtlar veren bir araştırmacı olarak bilinir.
- Caius Arbiter Petronius M.S.54-68 Bithynia Valiliği yapmıştır. Bilinen ilk erotik hiciv eseri olan Satyricon'ın yazarıdır.
- Dion Khrysostomos (M.S.40) Prusa'da doğmuş ünlü bir hatip ve hitabet öğretmenidir. 80 adet konuşması günümüze kadar ulaşmıştır. Ünlü İznik doğumlusu roma tarihcisi Cassius Dio kendi öz torunu olmaktadır.
- Procopios (M.S.6.yy) Prusa'da doğmuştur. İmparator Justinyen'in tarihçisidir. Tarihi detayları olduğu gibi değil imparatorun istediği şekliyle yazmak zorunda kalmıştır. 1623'de Vatikan'da bir kütüphaneci Procopios'un "Historia Arcana (gizli tarih)" adlı kitabını bulmuştur. Procopios bu kitabında gerçeği ve imparatorla imparatoriçenin kötü olaylarını anlatmaktadır.
- Plinius Gaecilius Secundus (M.S. I.yy) Roma İmparatoru Traianus döneminde Bithynia Valiliği yapmıştır. Bıraktığı mektup ve yazılar sayesinde o döneme ışık tutan bilgiler elde edilmiştir.
- Kemal Selçuk 10 Ocak 1971'de Bursa'nın Mustafa Kemalpaşa ilçesinde doğdu. Öyküleri, 1991'den başlayarak Yeni gün, Biçem, Yeni Biçem, Düşlem, Üçüncü Öyküler ve Adam Öykü dergilerinde yayımlandı. 1999 yılında, Gönen Belediyesi'nin düzenlediği Ömer Seyfettin Öykü Yarışması'nda birincilik ödülünü aldı. Yazarın 2002’de “Ağaç Adamlar” adlı öykü kitabı, 2004 yılında "Ay Aşkları", 2005 yılında da "Hüznün Kantosu" adlı romanı yayımlandı. Selçuk, Bursa’daki Olay medya kuruluşunda kültür-sanat editörü olarak çalışmaktadır.
[değiştir] Turistik Yerler
[değiştir] Doğal Mekanlar
|
|
|
[değiştir] Kale ve Surlar
|
• Bursa Kalesi • İznik Kalesi • Kestel Kalesi |
• Kite Kalesi • Ulubat Kalesi • Yer Kapı |
• Pınarbaşı Kapısı • Zindan Kapı • Kaplıcalar Kapısı |
• İstanbul Kapısı • Lefke Kapısı • Yenişehir Kapısı |
• Gazi Akdemir Hisarı • Balabanbey Hisarı |
[değiştir] Kiliseler
|
• Çamlıca Köyü Kilisesi (Karacabey) • Çatalağıl Kilisesi (Demirtaş) • Eski Karaağaç Köyü Kilisesi (Karacabey) • Fransız Kilisesi (Resimler) • Ermeni Kilisesi • H.Georgios Kilisesi (Gölyazı) |
• Harmanlı Köyü Kilisesi (Karacabey) • Dereköy kilisesi • Hagios Taxiarchoi kilisesi(Kurşunlu) • Theotokos manastır kilisesi(Kurşunlu) • Karakoca Köyü Kilisesi (Karacabey) |
• Koimesis Tes Theotokos (Demirtaş) • H.Konstantinos Kilisesi (Gölyazı) • Michael Taxiarches Kilisesi (Demirtaş) • Theodoros Kilisesi (Çalı) |
• Ayasofya Kilisesi (İznik) • Derecik Bazilikası(Büyükorhan) • H.Apostoloi kilisesi(Aydınpınar) |
[değiştir] Camiler
|
• Abdal Camii • Ahmet Dai Camii • Ahmet Paşa Fenari Camii • Alaaddin Camii • Ali Paşa Camii • Altıparmak Camii • Araplar Camii • Arap Mehmed Camii • Ayaz Köyü Camii (Mustafakemalpaşa) • Aynalı Camii • Baba Sultan Camii (Gürsu) • Baba sultan camii(Yenişehir) • Başçı İbrahim Camii • Beyazit Paşa Camii • Bedrettin (Hafsa Sultan) Camii • Beşikçiler Camii • Cumalıkızık Camii |
• Daye Hatun (Taya Kadın) Camii • Demirtaş (Timurtaş) Camii • Duhtter-i Şerif (Fışkırık) Camii • Ertuğrul Camii • Eski Camii (Karacabey) • Gazi Orhan Camii [23] • Hacılar Camii • Hamzabey Camii • Hüdavendigar Camii [24] • İbni Bezzaz Camii • İbrahim Paşa Camii • İvaz Paşa Camii • Kavaklı Camii • Kayan Camii • Kiremitçi Camii |
• Kurşunlu Camii (Karacabey) • Mollaarap Camii • Molla Fenari Camii • Muradiye (2.Murat) Camii • Namazgah Camii • Nalbantoğlu Camii • Umur Bey Camii • Orhan Gazi Camii (Yenişehir) • Piremir Camii • Selimiye Camii • Selimzade Camii • Setbaşı(Karaçelebi) Camii • Somuncu Baba (Şeyh Hamid ) (Ayazma) Camii • Şehadet(Saray) Camii • Şekerhoca Camii • Şerefüddin Paşa Camii |
• Şeyh Müftü Camii (Mustafakemalpaşa) • Şible(Şibli) Camii • Tuzpazarı Camii • Ulucami(Karacabey) • Üç Kuzular Camii • Üftade Camii • Veled-i Veziri Camii • Yerkapı (Bab-i Zemin ) (Kara Ali ) Camii • Yeşil Cami (Bursa)[25] • Yıldırım Camii • Yiğit Cedid Camii • Yiğit Köhne Camii • Zeyniler Camii |
[değiştir] Mescitler
|
|
|
|
[değiştir] Türbeler
|
• Abdal Türbesi • Abdüllatif Kutsi(Zeyniler) Türbesi • Ahmed Paşa Türbesi • Akbıyık Türbesi • Azeb Bey Türbesi • Çobanbey Türbesi • Devlet Hatun Türbesi • Ebu İshak Kazeruni Türbesi • Emir Sultan Türbesi |
• Gazi Timurtaş Türbesi • Halil Hayreddin ve Ali Paşa Türbesi (İznik) • Hamzabey Türbesi • Hatice Sultan Türbesi • Hatuniye Türbesi • İbrahim Paşa Türbesi (İznik) • Kara Mustafa Paşa Türbesi • Kırgızlar Türbesi (İznik) • Lalaşahin Paşa Türbesi (Mustafakemalpaşa) |
• Mükrime Hatun Türbesi • Okçu Baba Türbesi • Umur Bey Türbesi • Orhan Gazi Türbesi [26] • Osmangazi Türbesi [27] • Sarı Saltuk Türbesi (İznik) • Süleyman Çelebi Türbesi • Şahin Baba Türbesi (Keles) |
• Şehzade Mahmut Türbesi • Şehzade Mustafa Türbesi • Şehzade Mustafa Türbesi • Şirin Hatun Türbesi • Üç Kuzular Türbesi • Yakup Çelebi Türbesi (İznik) • Yıldırım Bayezid Türbesi [29] |
[değiştir] Medreseler
|
• Lala Şahin Paşa Medresesi • Muradiye Medresesi • İshakpaşa Medresesi (İnegöl) |
• Gökdere Medresesi [30] • Molla Yegan Medresesi |
• Vaiziye (Mahkeme) Medresesi • Yeşil (Sultan) Medresesi |
• Şair Ahmet Paşa Medresesi • Eynebey Medresesi |
[değiştir] Müzeler
|
•Bursa Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi[31] |
•Osmanlı Evi Müzesi[36] •Atatürk Evi Müzesi[37] |
•Hüsnü Züber Evi / Yaşayan Müze •İznik Müzesi[38] •Yenişehir Şemaki Evi Müzesi[39] •Mudanya Mütareke Evi Müzesi[40] |
[değiştir] Hanlar
|
|
|
|
[değiştir] Köprüler
|
|
|
[değiştir] Kaplıcalar
|
|
 Bursa 1890 |
 Muradiye |
 Yıldırım |
|
 Heykel |
 Tophane'den Heykel -akşam |
 Bursa Kalesi |
 |
Wikimedia Commons'da Bursa ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. |
[değiştir] Dış bağlantılar
 |
Bursa ilinin ilçeleri |  |
|---|---|---|
|
Büyükşehir ilçeleri: Nilüfer | Osmangazi | Yıldırım |
||
