Teizm

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Teizm, Tanrıcılık

• Tanrı inancı üzerine kurulu felsefe görüsü.

• Tanrı'nın varlığını kabul eden görüşlerden biridir. Diğerleri ise Deizm , Panteizm ve Pan-enteizm'dir.

Teist görüşler , aşağıda sıralanan kuramlardan hareketle tanrı'nın varlığını ispat etmeyi amaçlarlar. Teizmi veya teist görüşleri benimseyenlere teist denir.

[değiştir] Batı Felsefesinde Teist Kuramlar (Tanrı'nın Sıfatları)

1. Tanrı Mükemmeldir (Ontolojik Kuram) : Tanrı'nın varlığını var olması ile açıklar. Tanrı'nın her bakımdan kusursuz olduğunu ifade eder. Diğer kuramların hepsini kapsar. İlk olarak 11. yüzyılda Aziz Anselmus tarafından proslogium adlı eserinde ortaya atılmıştır. 15. yüzyılda Dekart Meditasyonlar isimli eserinin ikinci bölümünü bu konuya ayırmıştır.
2. Tanrı Yaratıcıdır ( Varlığın ortaya çıkması kuramı): Var olan her şey, mantıken onu yaratan bir varlığa muhtaçtır. Evren de zaman içinde sonradan meydana geldiğine göre , onu meydana getiren varlık Tanrı'dır.
3. Tanrı sonsuz güçlüdür : Tanrı'nın gücü her şeye yeter , sınırsızdır. Dekart'a göre bu güç tamamen sınırsızdır , Aquinas gibi diğer bazı filozoflar ise bazı sınırları olduğunu belirtmiştir.
4. Tanrı her şeyi bilir.
5. Tanrı zaman ve mekandan bağımsızdır.
6. Tanrı kendi kendine yeterlidir.
7. Tanrı tarifsizdir.
8. Tanrı duygulardan bağımsızdır.

[değiştir] İslam'da Tanrı'nın Sıfatları

İslam'da tanrı'nın sıfatları ikiye ayrılır:

• Zati Sıfatları,
• Subuti Sıfatları.

• Zati Sıfatları:

1. Vücud: Var olmak
2. Kıdem: Ezelilik
3. Beka: Sonsuzluk
4. Vahdaniyet: Tek olmak
5. Muhalefetun li'l-Havadis: Sonradan olanlara benzememek
6. Kıyam bi nefsihi: Bir şeye ihtiyaç duymadan, kendi zatıyla var olmak

• Subuti Sıfatları:

1. Hayat: Hayat sahibi olmak
2. İlim: Bütün her şeyi kuşatan bir ilme sahip olmak
3. Sem': Her şeyi duymak
4. Basar: Her şeyi görmek
5. İrade: Engelsiz bir şekilde istediğini yapabilmek
6. Kudret: Her şeye güç yetirebilmek
7. Kelam: Konuşma
8. Tekvin: Yaratma, yoktan var etme