Ateizm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ateizm veya tanrıtanımazlık, var olan her şeyin tanrı ya da tanrılar tarafından yaratıldığını kabul eden dinsel öğretiyi kabul etmeyen felsefi akım, dünya görüşü ve yaşam biçimidir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Etimoloji
Ateizm kelimesinin kökleri Eski Yunanca'ya dayanır. "Atheos" (theos, Yunanca "tanrı" demek olup başındaki "a" ön takısı ile olumsuzluk belirtir.) "tanrısız" veya "tanrıya inançsız" demektir.
İngilizce'ye de Fransızca'dan gelen "athéisme" kelimesinin uyarlanışı "atheism" olarak 1587 civarında bu dile girmiş, Türkçe'ye de çok daha sonraları benzer şekilde uyarlanarak "ateizm" olarak alınmıştır. Ayrıca Türkçe karşılığı olarak belirlenen "tanrıtanımazlık" çok yaygın olmayan kullanım biçimdir.
[değiştir] Teizm ve Ateizm
Teizm, her şeyden önce bir tanrı veya tanrıların var olduğu kabulünün üzerine kurulmuş bir yapıdır. Teist görüşte, muhtelif dinlere göre genelleme yapılırsa tanrı veya tanrılar; yaratılmamışlardır, olmuş ve olacak her şeyi bilirler, sonsuz kudrete sahiptirler, zaman ve mekandan bağımsızdırlar, bilinen şeyler ile benzerlikleri yoktur.
Klasik teizm, anılan özelliklere sahip tanrı veya tanrıları kabul ederek her şeyi bu referans noktasından hareket ile açıklamaya çalışır.
[değiştir] Felsefenin temel sorunu, maddecilik ve idealizm
Ateizm maddecilik (özdekçilik)'den temellenmiştir. Marksist filozof Georges Politzer felsefenin temel sorununu "Ya madde (varlık, doğa) başı sonu olmayan, sonsuz ilktir, ve ruh (düşünce, bilinç) bundan türemiştir. Ya da ruh (düşünce, bilinç) başı sonu olmayan, sonsuz ilktir, ve madde (varlık, doğa) bundan türemiştir."[1] şeklinde özetler.
Burada birinci yanıt, felsefi maddeciliğin temelini ikinci yanıt ise felsefi idealizmden gelen bütün öğretilerin temelini oluşturur.
Maddeci öğretinin geniş kitleler tarafından anlaşılmasına önemli katkıları olan Georges Politzer maddeciliği, "...belli ilkelerden hareket ederek doğa olaylarını ve bunun doğal sonucu olarak toplumsal yaşamın olaylarını anlama ve yorumlama tarzı..."[2] olarak tarifler.
[değiştir] Ateist
Ateist çoğu zaman yanlış ifade edildiği şekli ile tanrıyı inkar eden kişi değildir.
Ateist'in tanrıyı inkar eden olarak adlandırılması; dinlerin, her insanın anne-babalarının kabul etmiş olduğu dini inanışların mensubu olarak doğduğu kabulune göre, önceden tanrı varlığını tanırken, daha sonra reddeden gibi düşünülmesinden kaynaklanır. Sözlüklerde anlamının "tanrı tanımaz", "tanrıyı inkar eden" şeklinde verilmesi de bu duruma dayanır.
Ateist'in çevresinde olan biteni anlaması için gereksinimi olmadığından Tanrı'yı reddetmek gibi bir anlayışa da ihtiyacı yoktur. Yani ateist durup dururken Tanrı'yı inkar eden insan değildir.
Ateist aslında sadece maddecidir. O'nu idealistler bu şekilde adlandırma gereksinimi duyarlar. Kavramın sözlük anlamı yukarıda anlatıldığı şekilde yerleştiğinden, bazen de kendisi de kendini ifade etmek için bu tanımı kullanır.
[değiştir] Kaynaklar ve Dipnotlar
- ^ Georges Politzer , Felsefenin Temel İlkeleri , Sol Yayınları 1960 , Sf. 103
- ^ Georges Politzer , Felsefenin Temel İlkeleri , Sol Yayınları 1960 , Sf. 103
[değiştir] Dış bağlantılar
- Ateizm.org
- ODP - Ateizm kategorisi
- TuranDursun.com
- İlhan-Arsel.org
- Ateistin Sayfası
- Dunyadinleri.com
- Alternatifforum
Akosmizm | Agnostisizm | Animizm | Antiteizm | Ateizm | Biniteryanizm | Deizm | Determinizm | Duoteizm | Ezoterizm | Euteizm ve disteizm | Gnostisizm | Henoteizm |
Hümanizm | İgnostisizm | Katenoteizm | Mistisizm | Monizm | Monoteizm | Monolatrizm | New Age | Nondualizm | Nonteizm | Omniteizm | Pandeizm | Panendeizm |
Panenteizm | Panteizm | Polideizm | Politeizm | Spiritüalizm | Teizm | Telema | Teopanizm | Teozofi | Transandantalizm | Transteizm | Triniteryanizm | Üniteryanizm