Yüzük
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Yüzük, genellikle süs eşyası olarak kullanılan ya da nişan, evlilik gibi kurumların simgesi olarak parmağa takılan madenî halkadır. Kökeni tarih öncesi çağlara dayanan yüzüğün ilk örnekleri Tunç Devri'nde görülür. Bunlar çok kaba şekilde yapılmıştır fakat Girit - Miken uygarlığında (MÖ. 1800) ince bir işçilikle süslenmiş yüzükler yapılmıştır. Böylece yüzük kıymetli bir süs eşyası hâline gelmiştir.
Eski çağlarda yüzük genellikle altından, bazende çok değerli bir maden sayılan demirden yapılırdı. O çağlarda mühürlü yüzükler çok yaygındı. Bunlar papirüs ya da parşömen üzerine yazılmış belgeleri damgalamak için kullanılırdı. Ayrıca yüzüüğün egemenlik ve kudreti yansıtan simgesel bir önemi vardı.
Yüzük, Eski Yunanistan'da bir süs eşyası olmaktan çok sınıf farklarını gösteren araç hâline gelmiştir. Yunan yüzük işçiliği basit olmasına karşın, Romalıların yaptığı yüzüklerde zengin bir çeşitlilik görülür. Üzerleri ince ve zevkle işlenmiş olan bu yüzükler çok değerlidir. Yüzüklerin nişan ve evlilik simgesi olarak kullanılması ise Romalılar döneminden kalma bir âdettir. Roma devrinde senatörlerin kullandıkları yüzükler MS. birinici yüzyılda hür vatandaşların kullandıkları birer simge olmuştur.
Orta Çağ'da ise yüzük işçiliği yepyeni bir biçim almış, çeşitliliğe ve renk uyumuna büyük önem verilmiştir. Yüzüklerin üzeri değerli taşlar ile işlenmiş, her taş değişik bir anlam ifâde etmiştir. Mühürlü yüzükler Ortaçağ'da da oldukça yaygınlık kazanmıştır. Gösterişin ve zenginliğin ölçüsü olarak değerlendirilmiştir.
Rönesans ile gelen yeni sanat akımları yüzük işçiliğini de etkilemiştir. Venedik, Floransa ve Roma yüzük işçiliğinin merkezi durumuna gelmilerdir. Bu devirde de yüzüklerde çok değerli taşlar özenle Cellini gibi ustalar tarafından işlenmiştir. XV. yüzyılda her parmağa bir yüzük takması âdet hâline gelirken zamanla bir ya da iki parmağa takılır hâle gelmiştir.
Barok çağda üstleri çiçek motifleri ile süslü yüzükler moda olmuş XVIII. yüzyılda ise markiz adlı uzun yüzükler ortaya çıkmış, renkli mineler ve değerli taşlar ile süslü ince bir işçiliğin ürünü yüzükler yayılmıştır. Fransız Devrimi'nden sonra yüzük işçiliği gerilemiş ve daha az ayrıntı içeren yüzükler kabul görmeye başlamıştır.
