Antoine de Saint-Exupéry
Wikipedia'dan
Antoine de Saint-Exupéry [antuan de san ekzüpéri] (29. Yün, 1900 - 31. Yül, 1944) ul Fransia yazuçısı wä oçqıççı ide.
Eçtälek tezmäse |
[üzgärtü] Tormış
Antoine Marie Roger de Saint-Exupéry Lyon şähärendä yäştä bulğan inde ğäilädä tua. Başlanğıç mäktäben tamamlağaç, míğmarlıq öyränü öçen École des Beaux-Arts uqırğa kerä. 1921. yılda ul xärbi xezmät safına basa wä oçqıççığa öyränü öçen ul Strasbourg şähärenä cibärelä. Kiläse yılda ul röxsätnämä iäse bula wä aña xärbi oçqıçta eşlärgä täqdim itälär, ämma ğäiläse ríza bulmağaç, ul Paris şähärendä şerkät eşendä qaldırıla. Anıñ eşe tarqala, wä kiläse berniçä yıl eçendä fälän eş almaştıra.
1926. yılda ul tağın oça başlí, Toulouse wä Dakar arasında hawapoştıda eşli. Anıñ L'Aviateur (Oçqıççı) atlı berençe xikäyä Le Navire d'argent jurnalında bastırıla.
1928. yılda ul Courrier-Sud (Könyaqtan xat) atlı berençe kitap bastıra wä Casablanca/Dakar arasında oça. Saharada Rio de Oro'dağı Cap Juby atlı hawaalan mödire bula.
1929. yılda Saint-Exupéry Könyaq Amerikağa küçerelä, wä ul anda Aeroposta Argentina Company mödire bularaq eşli başlí.
1931. yılda, Prix Femina bäygesendä ciñgän, Vol de Nuit (Tönge Oçu) bastırıla. Şulay itep üz oçu/yazu eşen suğışqa tikle däwam itä.
1931. yılnıñ 11. Äprilendä ul Consuelo Suncin Sandoval de Gómez atlı qızğa öylänä.
2. Bötendönya Suğışı waqıtında ul Fransiada xärbi ezläwçe squadronda oça tora. Annarı ul New York şähärenä qaça wä, doşman belän suğışu öçen, kire Urtacirgä qayta.
44 yäşle Saint-Exupéry, Rhone yılğası yanında cíılğan Alman xärbiläre turında belem cíu mäs'äläsenä oçarğa rízalıq belderä. Şulay itep 1944. yılnıñ 31. Yülendä ul tönge oçuğa çığıp, annan kire qaytmí inde. Ber xatın-qız 1. August tiräsendä oçqıç töşü kürüe turında xäbär itä wä beraz soñraq Frans xezmätkiemendä ber mäyet tabıla, Saint-Exupéry itep kümelä.
1998. yılda ber balıqçı Marseille sähärennän könyaqtaraq kömeş beläzegen taba. Baştan bu xäbärgä yawız şayartuğa kük qarílar, ämma soñraq Saint-Exupéry tabıluın tanílar.
Anı Almannarnıñ Focke-Wulf Fw 190 höcüm-oçqıçtağı Robert Heichelle atıp töçergän, dip faraz iñ ışanıçlı bularaq sanala.
[üzgärtü] Äsärlär
- L'aviateur (1926)
- Courrier sud (1929)
- Vol de nuit (1931)
- Terre des Hommes (1939)
- Pilote de Guerre (1942)
- Lettre à un Otage (1943)
- Le Petit Prince (1943) (Tatarçağa Näni Prins kük küçerelgän: ISBN 577610842X)
- Citadelle (1948)
[üzgärtü] Östämälär
- Fransianıñ 50-frank aqçasında anıñ süräte ide.
- Lyon şähärendä Saint-Exupéry atlı Xalıqara Hawaalan bar.
- 1975. yılda ber asteroidqa 2578 Saint-Exupéry isemen quşqannar, berazdan soñ Petit-Prince asteroid tabıldı.
