Wikipedia:Bài viết chọn lọc/2007/04
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Các bài viết được chọn lọc vào tháng 4 năm 2007:
[sửa] Cải cách Kháng Cách
26 tháng 3 – 1 tháng 4 năm 2007
Cuộc Cải cách Kháng Cách là phong trào khởi phát vào thế kỷ 16 như là một chuỗi các nỗ lực nhằm cải cách Giáo hội Công giáo La mã. Phong trào được khởi xướng với 95 luận đề của Martin Luther và kết thúc với Tây Âu bị chia cắt và sự xuất hiện của nhiều nhiều định chế tôn giáo mới, quan trọng nhất là cộng đồng các giáo hội Luther, các giáo hội Cải cách và nhóm Anabaptist. Cuộc cải cách này cũng dẫn đến Phong trào Chống Kháng cách bên trong Giáo hội Công giáo La mã.
Tín hữu Kháng cách thường truy nguyên sự phân ly của họ với Giáo hội Công giáo La mã đến thế kỷ 16, với phong trào thường được gọi là cuộc Cải cách quan lại, vì phong trào nàyy nhận được sự ủng hộ từ giới quan quyền (để phân biệt với cuộc Cải cách cấp tiến, không có sự tài trợ nào từ giới có thẩm quyền). Phong trào phản kháng bùng nổ đột ngột tại nhiều nơi, nhưng mạnh nhất tại Đức, suốt thời gian Âu châu đang bị đe dọa bởi cuộc xâm lăng Hồi giáo, mối hiểm hoạ này khiến các vương hầu Đức xao lãng các vấn đề nội chính. Tóm lại, đến một mức độ nào đó, phong trào phản kháng có nguồn gốc sâu xa từ những biến cố xảy ra trong suốt hai thế kỷ trước đó tại Tây Âu.
[sửa] Lê Lợi
2–8 tháng 4 năm 2007
Lê Thái Tổ, húy Lê Lợi, là vị vua đầu tiên của nhà Hậu Lê, một triều đại trong lịch sử Việt Nam. Ông sinh năm 1385 và mất năm 1433, ở ngôi gần 6 năm, thọ 49 tuổi. Thụy hiệu do Lê Thái Tông đặt là Thống Thiên Khải Vận Thánh Đức Thần Công Duệ Văn Anh Vũ Khoan Minh Dũng Trí Hoàng Nghĩa Chí Minh Đại Hiếu Cao Hoàng Đế.
Tổ bốn đời của Lê Lợi là Lê Hối, người Thanh Hóa. Một hôm đến vùng núi Lam Sơn thấy cảnh đất lành chim đậu, ông dời nhà về đây. Lê Hối lấy bà Nguyễn Thị Ngọc Duyên, sinh ra Lê Đinh, tức là ông nội của Lê Lợi. Lê Đinh lấy bà Nguyễn thị Quách sinh ra hai người con là Lê Tòng và Lê Khoáng. Lê Khoáng lấy bà Trịnh Thị Ngọc Thương sinh được ba người con: Lê Học, Lê Trừ và Lê Lợi.
[sửa] Thảm họa Chernobyl
9–15 tháng 4 năm 2007
Thảm họa nguyên tử Chernobyl xảy ra vào ngày 26 tháng 4 năm 1986, khi nhà máy điện nguyên tử Chernobyl ở Pripyat, Ukraina (khi ấy còn là một phần của Liên bang Xô viết) bị nổ. Đây được coi là vụ tai nạn hạt nhân trầm trọng nhất trong lịch sử năng lượng hạt nhân. Bởi vì không có tường chắn, đám mây bụi phóng xạ tung lên từ nhà máy lan rộng ra nhiều vùng phía tây Liên bang Xô viết, Đông và Tây Âu, Scandinavơ, Vương quốc Anh, và đông Hoa Kỳ. Nhiều vùng rộng lớn thuộc Ukraina, Belarus, và Nga bị ô nhiễm nghiêm trọng, dẫn tới việc phải sơ tán và tái định cư cho hơn 336.000 người. Theo bản báo cáo năm 2006 của TORCH, một nửa lượng phóng xạ đã rơi xuống bên ngoài lãnh thổ ba nước cộng hoà Xô viết. Thảm họa này phát ra lượng phóng xạ lớn gấp bốn trăm lần so với quả bom nguyên tử được ném xuống Hiroshima.
