Wikipedia:Câu thường hỏi
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Bạn muốn biết về Wikipedia không? Ở dưới có vài câu thường hỏi cùng các câu trả lời về những điều cơ bản của dự án này. Nếu đây là lần đầu bạn đến với Wikipedia, xin mời đọc trang chào mừng người mới đến trước tiên.
[sửa] Về soạn thảo
[sửa] Làm sao để tạo được một trang mới?
[sửa] Làm sao truyền một hình ảnh lên?
[sửa] Di chuyển/đổi tên/tạo liên kết chuyển nối trang
- Xem Trợ giúp:Di chuyển trang và Wikipedia:Trang đổi hướng. Nếu bạn đã đăng nhập, bạn có thể sử dụng nút Di chuyển. Nếu không, vào trang Wikipedia:Thỉnh cầu di chuyển trang để xin thành viên đã đăng nhập làm cho bạn.
[sửa] Tôi thấy nội dung của một bài viết còn dở dang hoặc chưa tốt, tôi nên viết bài mới hay sửa bài đang có?
Việc sửa bài đang có được hoan nghênh nhiều hơn vì nếu không thì sẽ có người phải trộn bài mới của bạn với bài đang có.
[sửa] Về Wikipedia
[sửa] Tại sao khẩu hiệu của Wikipedia tiếng Việt là Bách khoa toàn thư mở chứ không phải Bách khoa miễn phí hay Bách khoa tự do từ tiếng Anh The free encyclopedia?
Trong tiếng Anh, free có nghĩa là miễn phí và tự do. Tuy nhiên, nghĩa mà các nhà sáng lập Wikipedia muốn dùng là nghĩa tự do chứ không phải miễn phí. Tự do có nghĩa là các thành viên có quyền tự tiện sửa đổi bất cứ bài nào. Trong một cuộc biểu quyết, chúng tôi đã đồng ý dùng từ mở thay vì tự do vì tự do có thể gây ra hiểu lầm.
[sửa] Tại sao tên của tác giả lại không có ở mỗi bài viết, rõ ràng ngay dưới tựa đề?
Các bài viết trong Wikipedia, trình bày kiến thức của nhân loại, đều có thể thuộc bản quyền của rất nhiều tác giả. Để biết ai đã đóng góp, bạn có thể nhấn vào lịch sử của trang. Ví dụ, để biết những ai viết bài Vụ Nổ Lớn, nhấn Lịch sử của bài Vụ Nổ Lớn. Tác giả đầu tiên của bài này là Zatrach; có thể so sánh sửa đổi giữa các phiên bản do từng tác giả đóng góp. Để biết Zatrach là ai, nhấn vào liên kết mang tên tác giả này. Để biết tác giả này đã đóng góp như thế nào trong Wikipedia tiếng Việt, nhấn vào nút "Đóng góp của người này".
Đối với các bài viết được lấy lại từ nguồn bên ngoài, đã thông qua sự đồng ý của tác giả, đã có lúc chúng được xếp vào thể loại chứa các bài viết từ cùng một nguồn. Điều này không chỉ có tác dụng tra cứu các bài viết từ cùng một nguồn mà còn thể hiện sự ghi công rõ ràng của Wikipedia với nguồn ban đầu. Tuy nhiên, việc làm này vấp phải một sự phản đối rất lớn của cộng đồng với các lý do như: không cần ghi công như thế, sợ gian lận trong ghi công. Hiện nay, dòng ghi công vẫn được ghi rõ ràng, trong bài viết, trong mục tham khảo, dù vẫn còn một số e ngại về gian lận ghi công.
[sửa] Tại sao lối hành văn ở một số trang có vẻ lỗi thời?
Vì những người đóng góp trong Wikipedia tiếng Việt đến từ mọi nơi trên thế giới, không chỉ Việt Nam, một số người sinh sống ở nước ngoài không có cơ hội tiếp cận với tiếng Việt hiện đại, không sử dụng tiếng Việt tại Việt Nam. Nếu bạn cảm thấy lối hành văn của một bài nào đó làm nhiều độc giả khó hiểu, xin sửa đổi để hoàn chỉnh bách khoa này. Tuy nhiên, xin tôn trọng cách hành văn của những tác giả trước nếu vẫn có thể hiểu được.
[sửa] Còn nhiều trang sơ sài? Chưa có ích gì?
Wikipedia là dự án bách khoa thư được xây dựng tự nguyện bởi chính người đọc, với mục đích là nơi để mọi người tự do "cho" và "nhận" kiến thức. Tại giai đoạn này, hãy còn ít người "cho" nên bạn có thể "nhận" được ít. Những người xây dựng dự án này hy vọng kiến thức tích lũy được ở đây sẽ ngày càng hữu ích cho nhiều người hơn. Nhưng đường đến lúc đó còn dài hay ngắn phụ thuộc hoàn toàn vào cộng đồng. Cách tốt nhất để làm tăng chất lượng bách khoa mở này là tham gia tích cực cùng cộng đồng xây dựng nó. Hãy "chia sẻ" hôm nay, để "nhận" ngày mai!
[sửa] Về quy định
[sửa] Nếu ai đó đạo văn thì sao?
Vì tất cả nội dung ở đây đều được phân phối theo giấy phép GFDL (cho phép người đọc tuỳ ý sao chép sửa đổi văn bản), cần phải được phép tác giả nếu đăng lên nội dung thuộc bản quyền của tác giả đó. Nếu vi phạm, bài viết sẽ bị xóa.
[sửa] Tại sao bài tôi viết lại bị xoá?
Một số lý do hay gặp:
- Có thể là bài bạn viết không tuân thủ theo quyền tác giả (xem câu hỏi bên trên).
- Cũng có thể bài viết chưa đủ tiêu chuẩn đưa vào.
- Cũng có thể tên bài viết sai chính tả, hay không theo quy ước về cách đặt tên bài. Nội dung bài bạn viết có thể đã được đưa sang trang khác có tên hợp lệ.
Xem thêm Wikipedia:Xóa trang.
[sửa] Về độ ổn định
[sửa] Một bài viết, nếu người khác được sửa có khi ngược lại ý người soạn thì sao?
Một bài viết nếu muốn tồn tại lâu dài trong Wikipedia, nơi ai cũng có quyền sửa đổi, hiển nhiên sẽ phải đạt đến sự đồng thuận của đa số thành viên, thông qua trang thảo luận. Về mặt nội dung, để tìm cách đạt được đồng thuận, chúng ta có thể tham khảo thêm Wikipedia:Thái độ trung lập. Về hình thức, các thành viên được khuyến khích tuân theo Cẩm nang về văn phong.
[sửa] Những người cố ý phá hoại (như tôi vừa làm) thì công của các bạn kể như đổ sông đổ biển?
Mọi phiên bản của bài viết đều được giữ trong lịch sử và có thể được nhanh chóng hồi phục khi sửa đổi "phá hoại" được phát hiện bởi công cụ "Thay đổi gần đây". Không phải mọi sửa đổi có vẻ "phá hoại" đều không có ích cho cộng đồng, đôi khi chúng có đóng góp nhất định. Những phiên bản bị phá hoại hay chưa hoàn thiện đủ mức có xu hướng tồn tại ngắn ngủi.
[sửa] Về chất lượng
[sửa] Tôi rất muốn tham gia, nhưng ngần ngại vì thấy cần một "ban chuyên gia" thay cho ý kiến số đông
Wikipedia không phải là nơi thử nghiệm mô hình dân chủ. Mời bạn đọc Wikipedia:Những gì không phải là Wikipedia. Các thảo luận là cơ hội để những người có chuyên môn tìm kiếm đồng thuận của cộng đồng trong một bài viết. Hiện tại "ban chuyên gia" có lẽ không cần thiết, vì giá trị của ý kiến từng thành viên chỉ phụ thuộc vào khả năng kiểm chứng và độ thuyết phục của ý kiến đó, không phụ thuộc vào ai phát biểu ý kiến đó. Xin mời bạn đăng những gì bạn cho là có ích cho cộng đồng lên đây với chú thích nguồn tham khảo để mọi người và các chuyên gia trong ngành kiểm chứng, sửa chữa, bổ sung.
[sửa] Liệu tôi có đủ trình độ để soạn những bài có tính cách bách khoa?
Mọi người đều có sở trường, sở thích, những hiểu biết sâu, độc đáo về những đề tài nhất định mà có thể trình bày ra ở đây cho nhiều người cùng hiểu. Bạn luôn có thể chia sẻ ý kiến trong thảo luận. Còn để sửa bài tốt hơn, bạn có thể đọc thêm hướng dẫn sửa đổi bài, Wikipedia:Cẩm nang về văn phong, Wikipedia:Viết trang mới. Bạn cũng có thể tìm thêm nguồn tham khảo cho bài viết để tăng chất lượng bài. Nếu có khả năng về sửa hình ảnh, bạn có thể giúp Việt hóa các hình ảnh chứa ngoại ngữ: tải về hình chứa ngoại ngữ, sửa hình đó với bản dịch tiếng Việt (luôn có thể hợp tác với ai đó khi dịch), rồi truyền hình lên cùng tên. Hoặc đơn giản, bạn có thể sửa chính tả các bài viết. Và dĩ nhiên còn nhiều việc nữa bạn có thể làm được để cải thiện bách khoa thư này theo ý thích của bạn.
