Sabah

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Sabah


Cờ của Sabah	Huy hiệu của Sabah

Khẩu hiệu: Sabah Maju Jaya

Thủ phủ

Kota Kinabalu

Thống đốc

Tun Haji Ahmadshah Abdullah

Bộ trưởng đứng đầu

Hj. Musa Bin Hj. Aman

Diện tích

72.500 km²

Dân số
theo số liệu năm 2000

2.449.389

Bài hát chính thức của bang

Sabah Tanah Airku

Sabah là bang có diện tích lớn thứ 2 của Liên bang Malaysia, chỉ sau Sarawak.

[sửa] Lịch sử

Sabah có lịch sử khá phức tạp:

Từng nằm dưới sự cai trị của Nhà nước Hồi giáo Brunei từ thế kỉ 15 tới hết thế kỉ 17. Từ năm 1703 (có nguồn tài liệu khác ghi là năm 1658) trở thành đất của Nhà nước Hồi giáo Sulu, nhà nước do một người Ả Rập lập ra từ thập niên 1450, ban đầu chiếm cứ vùng quần đảo phía nam Philippines. Từ 1881 nằm dưới sự cai quản trực tiếp của Công ty Anh Bắc Borneo; rồi nằm dưới sự bảo hộ của Đế quốc Anh kể từ năm 1888. Sau Thế chiến thứ hai, sự lệ thuộc vào Anh được duy trì cho tới ngày 1 tháng 8 năm 1963, khi Sabah dành được quyền tự cai quản, để rồi ngày 16 tháng 9 năm 1963, Sabah chính thức là một thành phần của Liên bang Malaysia, cùng với Malaya, Singapore và Sarawak.

Sự tham gia của Sabah vào Liên bang Malaysia gặp sự chống đối cực kì quyết liệt của chính quyền Philippines, với lí do rằng vào năm 1878, do sức ép phải mua sắm vũ khí hiện đại để chống Tây Ban Nha (đã chiếm phần lớn Philippines từ thế kỉ 16) vua Jamalul Alam của Sulu đã cho một đối tác người Áo là Gustavus von Overbeck thuê lại phần đất Sabah. Công việc thuê đất này được hoàn thành thông qua một công ty thương mại có chủ là Alfred Dent, vốn là đối tác của von Overbeck, và sau đó là qua Công ty Anh Bắc Borneo. Von Overbeck đã cung cấp đủ vũ khí và thanh toán tiền thuê đất đầy đủ. Phía Philippines cho rằng đây chỉ là một hợp đồng thuê đất, và, hơn nữa, trong hợp đồng có một điều khoản rất rõ ràng: quyền sở hữu mảnh đất này không thể được chuyển nhượng cho bất cứ một chính thể quốc gia hoặc một công ty nào nếu không được bản thân vua của Nhà nước Sulu đồng ý. Kể từ năm 1899, khi vua có quyền lực cuối cùng của Sulu là Jamal ul-Kiram I qua đời, Sulu trở thành đất của Phillipines, trong khi phần Bắc Borneo mà hiện nay là Sabah đã thuộc về Anh từ năm 1888. Tuy vậy, những cản trở của Philippines cũng không cản trở được việc Sabah tham gia vào Liên bang Malaysia.