Tỉnh của Philippines
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Tỉnh của Philippines, (tiếng Philippines: lalawigan or probinsya) là đơn vị hành chính địa phương đầu tiên thuộc quốc gia ở Philippines. Quốc gia này được chia ra 81 tỉnh, các tỉnh được chia ra thành các thành phố (lungsod) và municipalities (bayan). Vùng thủ đô quốc gia, bao gồm thành phố Manila không được chia thành các tỉnh.
Các tỉnh được phân nhóm thành 17 vùng (rehiyon) dựa trên đặc điểm dân tộc, văn hóa, địa lý. 14 vùng được đánh số phù hợp với vị trí địa lý từ Bắc đến Nam. Các khu vực Vùng thủ đô quốc gia, Vùng hành chính Cordillera, và Vùng tự trị ở Mindanao Hồi Giáo không có đánh số.
Chính quyền địa phương đứng đấu bởi một tỉnh trưởng (gobernador). Để phục vụ mục đích đại diện lập pháp, tỉnh được chia ra một hay hơn quận quốc hội (distrito). Mỗi thành phố hoặc municipality thuộc về một trong số các quận này. Một dân biểu quốc hội (kinatawan) đại diện một quận ở trong Hạ Viện. Mỗi quận cũng có các thành viên ủy ban trong ủy ban tỉnh (xem thêm trong phần chính quyền tỉnh).
Ngày 30/10/2006, nhân dân của quận đầu tiên của Maguindanao đồng thuận lập tỉnh mới Shariff Kabunsuan trong một cuộc bỏ phiếu toàn dân được thi hành bởi COMELEC.
Ngày 2/12/2006, nhân dân của Surigao del Norte đồng thuận lập tỉnh mới Dinagat Islands thông qua một cuộc bỏ phiếu toàn dân sau khi Nghị Viện Philippines phê chuẩn luật tạo dựng tỉnh này.
Mục lục |
[sửa] Chính quyền tỉnh
Chính quyền tỉnh có một cơ quan hành pháp và lập pháp. Quyền tư pháp của tỉnh nằm dưới sự giám sát của Tòa án tối cao Philippines. Chính quyền địa phương là một đơn vị tự trị, giám sát trực tiếp các công việc của tỉnh. Tổng thống Philippines điều phối các tỉnh thông qua Bộ Nội vụ và Chính quyền địa phương (DILG).
[sửa] Cơ quan hành pháp
Chính quyền tỉnh đứng đầu bởi tỉnh trưởng (gobernador), là người đứng cơ quan hành pháp của tỉnh. Dưới tỉnh trưởng là các sở như: hành chính, pháp chế, thông tin, công nghệ, ngân khố. Tỉnh trưởng được bầu nhiệm kỳ 3 năm và có thể được bầu tối đa 3 nhiệm kỳ. Các sở được tỉnh trưởng bổ nhiệm.
[sửa] Cơ quan lập pháp
Đứng đầu cơ quan lập pháp của tỉnh là phó tỉnht trưởng (bise-gobernador) người lãnh đạo Hội đồng tỉnh (Sangguniang Panlalawigan), which is composed of board members from each district in the province. Depending on the income class of the province, it may either have eight or ten board members. First and second class provinces have ten board members while third and fourth class provinces have eight. Negros Occidental and Cebu are exceptions, having 12 board members each.
The board also has, as ex-officio members, the provincial president of the Association of Barangay Captains (ABC) (Liga ng mga Barangay), the provincial president of the Philippine Councilors League (PCL), and the provincial president of Sanggunian Kabataan (SK) Federation (the youth council).
All of the board members are elected by the citizens of the province along with the governor. The ex-officio members are elected within their organizations.
[sửa] Danh sách các tỉnh
| Tiêu bản:Politics of the Philippines |
| Tỉnh | Tỉnh lỵ | Vùng | Dân số | Diện tích (km²) | Mật độ DS (mỗi km²) |
|
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Abra | Bangued | CAR | 209.491 | 3.975,6 | 52,7 |
| Hình:Ph seal agusan del norte.png | Agusan del Norte | Cabadbaran | Region XIII | 552.849 | 2.590,0 | 213,5 |
| Hình:Ph seal agusan del sur.png | Agusan del Sur | Prosperidad | Region XIII | 559,294 | 8,966.0 | 62.4 |
| Hình:Ph seal aklan.png | Aklan | Kalibo | Region VI | 451,314 | 1,817.9 | 248.3 |
| Hình:Ph seal albay.png | Albay | Legazpi City | Region V | 1,090,907 | 2,552.6 | 427.4 |
| Hình:Ph seal antique.png | Antique | San Jose | Region VI | 471,088 | 2,522.0 | 186.8 |
| Hình:Ph seal apayao.png | Apayao | Kabugao | CAR | 97,129 | 3,927.9 | 24.7 |
| Hình:Ph seal aurora.png | Aurora | Baler | Region III | 173,797 | 3,239.5 | 53.6 |
| Hình:Ph seal basilan.png | Basilan | Isabela City | ARMM | 259,796 | 1,234.2 | 210.5 |
| Hình:Ph seal bataan.png | Bataan | Balanga City | Region III | 557,659 | 1,373.0 | 406.2 |
| Hình:Ph seal batanes.png | Batanes | Basco | Region II | 16,467 | 209.3 | 78.7 |
| Hình:Ph seal batangas.png | Batangas | Thành phô Batangas | Region IV-A | 1,905,348 | 3,165.8 | 601.9 |
| Hình:Ph seal benguet.png | Benguet | La Trinidad | CAR | 582,515 | 2,655.4 | 219.4 |
| Hình:Ph seal biliran.png | Biliran | Naval | Region VIII | 140,274 | 555.5 | 252.5 |
| Hình:Ph seal bohol.png | Bohol | Tagbilaran City | Region VII | 1,137,268 | 4,117.3 | 276.2 |
| Hình:Ph seal bukidnon.png | Bukidnon | Malaybalay City | Region X | 1,060,265 | 8,293.8 | 127.8 |
| Hình:Ph seal bulacan.png | Bulacan | Malolos | Region III | 2,234,088 | 2,625.0 | 851.1 |
| Hình:Ph seal cagayan.png | Cagayan | Tuguegarao City | Region II | 993,580 | 9,002.7 | 110.4 |
| Hình:Ph seal camarines norte.png | Camarines Norte | Daet | Region V | 458,840 | 2,112.5 | 217.2 |
| Hình:Ph seal camarines sur.png | Camarines Sur | Pili | Region V | 1,551,549 | 5,266.8 | 294.6 |
| Hình:Ph seal camiguin.png | Camiguin | Mambajao | Region X | 74,232 | 229.8 | 323.0 |
| Hình:Ph seal capiz.png | Capiz | Thành phố Roxas | Region VI | 654.156 | 2.633,2 | 248,4 |
| Hình:Ph seal catanduanes.png | Catanduanes | Virac | Vùng V | 215.356 | 1.511,5 | 142,5 |
| Hình:Ph seal cavite.png | Cavite | Trece Martires City | Region IV-A | 2,063,161 | 1,287.6 | 1,602.3 |
 |
Tỉnh Cebu | Cebu | Region VII | 3.356.137 | 5.088,4 | 659,6 |
| Hình:Ph seal compostela valley.png | Compostela Valley | Nabunturan | Region XI | 580,244 | 4,667.0 | 124.3 |
| Hình:Ph seal cotabato.png | Cotabato | Kidapawan City | Region XII | 958,643 | 6,569.9 | 145.9 |
| Hình:Ph seal davao del norte.png | Davao del Norte | Tagum City | Region XI | 743,811 | 3,463.0 | 214.8 |
| Hình:Ph seal davao del sur.png | Davao del Sur | Digos City | Region XI | 1,905,917 | 6,377.6 | 298.8 |
| Hình:Ph seal davao oriental.png | Davao Oriental | Mati | Region XI | 446,191 | 5,164.5 | 86.4 |
| Các đảo Dinagat | San Jose | Vùng XI | 106.951 | 802,12 | 133,3 | |
| Hình:Ph seal eastern samar.png | Đông Samar | Borongan | Vùng VIII | 375.822 | 4.339,6 | 86,6 |
| Hình:Ph seal guimaras.png | Guimaras | Jordan | Region VI | 141,450 | 604.7 | 233.9 |
| Hình:Ph seal ifugao.png | Ifugao | Lagawe | CAR | 161,623 | 2,517.8 | 64.2 |
| Hình:Ph seal ilocos norte.png | Ilocos Norte | Laoag City | Region I | 514,241 | 3,399.3 | 151.3 |
| Hình:Ph seal ilocos sur.png | Ilocos Sur | Vigan City | Region I | 594,206 | 2,579.6 | 230.3 |
| Hình:Ph seal iloilo.png | Iloilo | Iloilo City | Region VI | 1,925,002 | 4,719.4 | 407.9 |
| Hình:Ph seal isabela.png | Isabela [1] | Ilagan | Region II | 1,287,575 | 10,664.6 | 120.7 |
| Hình:Ph seal kalinga.png | Kalinga | Tabuk | CAR | 174,023 | 3,119.7 | 55.8 |
 |
La Union | San Fernando City | Region I | 657,945 | 1,493.1 | 440.7 |
| Hình:Ph seal laguna.png | Laguna | Santa Cruz | Region IV-A | 1,965,872 | 1,759.7 | 1,117.2 |
| Hình:Ph seal lanao del norte.png | Lanao del Norte | Tubod | Vùng X | 758.123 | 3.092,0 | 245,2 |
| Hình:Ph seal lanao del sur.png | Lanao del Sur | Marawi City | ARMM | 800,162 | 3,872.9 | 206.6 |
| Hình:Ph seal leyte.png | Leyte | Tacloban City | Region VIII | 1,592,336 | 5,712.8 | 278.7 |
| Hình:Ph seal maguindanao.png | Maguindanao | Shariff Aguak | ARMM | 801,102 | 4,900.1 | 163.5 |
| Hình:Ph seal marinduque.png | Marinduque | Boac | Region IV-B | 217,392 | 959.3 | 226.6 |
| Hình:Ph seal masbate.png | Masbate | Masbate City | Region V | 707,668 | 4,047.7 | 174.8 |
 |
Misamis Occidental | Oroquieta City | Region X | 486,723 | 1,939.3 | 251.0 |
 |
Misamis Oriental | Cagayan de Oro City | Region X | 1,126,215 | 3,570.0 | 315.5 |
| Hình:Ph seal mountain province.png | Mountain Province | Bontoc | CAR | 140,439 | 2,097.3 | 67.0 |
 |
Negros Occidental [2] | Bacolod City | Region VI | 2,565,723 | 7,926.1 | 323.7 |
 |
Negros Oriental | Dumaguete City | Region VII | 1,126,061 | 5,402.3 | 208.4 |
| Hình:Ph seal northern samar.png | Northern Samar | Catarman | Region VIII | 500,639 | 3,498.0 | 143.1 |
| Hình:Ph seal nueva ecija.png | Nueva Ecija | Palayan City | Region III | 1,659,883 | 5,284.3 | 314.1 |
| Hình:Ph seal nueva vizcaya.png | Nueva Vizcaya | Bayombong | Region II | 366,962 | 3,903.9 | 94.0 |
| Hình:Ph seal occidental mindoro.png | Occidental Mindoro | Mamburao | Region IV-B | 380,250 | 5,879.9 | 64.7 |
| Hình:Ph seal oriental mindoro.png | Oriental Mindoro | Calapan City | Region IV-B | 681,818 | 4,364.7 | 156.2 |
| Hình:Ph seal palawan.png | Palawan | Puerto Princesa City | Region VI | 755,412 | 14,896.3 | 50.7 |
 |
Pampanga | San Fernando City | Region III | 1,882,730 | 2,180.7 | 863.4 |
 |
Pangasinan | Lingayen | Region I | 2,434,086 | 5,368.2 | 453.4 |
| Hình:Ph seal quezon.png | Quezon | Lucena City | Region IV-A | 1,679,030 | 8,706.6 | 192.8 |
| Hình:Ph seal quirino.png | Quirino | Cabarroguis | Region II | 148,575 | 3,057.2 | 48.6 |
| Hình:Ph seal rizal.png | Rizal | Antipolo City | Region IV-A | 1,707,218 | 1,308.9 | 1,304.3 |
| Hình:Ph seal romblon.png | Romblon | Romblon | Region IV-B | 264,357 | 1,355.9 | 195.0 |
| Hình:Ph seal samar.png | Samar | Catbalogan | Region VIII | 641,124 | 5,591.0 | 114.7 |
| Hình:Ph seal sarangani.png | Sarangani | Alabel | Region XII | 410,622 | 2,980.0 | 137.8 |
| Shariff Kabunsuan | Kabuntalan | ARMM | 365,848 | |||
| Hình:Ph seal siquijor.png | Siquijor | Siquijor | Region VII | 81,598 | 343.5 | 237.5 |
| Hình:Ph seal sorsogon.png | Sorsogon | Sorsogon City | Region V | 650,535 | 2,141.4 | 303.8 |
| Hình:Ph seal south cotabato.png | South Cotabato | Koronadal City | Region XII | 1,102,550 | 4,489.0 | 245.6 |
| Hình:Ph seal southern leyte.png | Southern Leyte | Maasin City | Region VIII | 360,160 | 1,734.8 | 207.6 |
| Hình:Ph seal sultan kudarat.png | Sultan Kudarat | Isulan | Region XII | 586,505 | 4,714.8 | 124.4 |
| Hình:Ph seal sulu.png | Sulu | Jolo | ARMM | 619,668 | 1,600.4 | 387.2 |
| Hình:Ph seal surigao del norte.png | Surigao del Norte | Surigao City | Region XIII | 374,465 | 1,936.9 | 193.3 |
| Hình:Ph seal surigao del sur.png | Surigao del Sur | Tandag | Region XIII | 501,808 | 4,552.2 | 110.2 |
| Hình:Ph seal tarlac.png | Tarlac | Tarlac City | Region III | 1,068,783 | 3,053.4 | 350.0 |
| Hình:Ph seal tawi-tawi.png | Tawi-Tawi | Panglima Sugala | ARMM | 322,317 | 1,087.4 | 296.4 |
| Hình:Ph seal zambales.png | Zambales | Iba | Region III | 627,802 | 3,714.4 | 169.0 |
| Hình:Ph seal zamboanga del norte.png | Zamboanga del Norte | Dipolog City | Region IX | 823,130 | 6,618.0 | 124.4 |
| Hình:Ph seal zamboanga del sur.png | Zamboanga del Sur | Pagadian City | Region IX | 1,437,941 | 4,964.1 | 289.7 |
| Hình:Ph seal zamboanga sibugay.png | Zamboanga Sibugay | Ipil | Region IX | 497,239 | 3,087.9 | 161.0 |
- ▲ On February 20, 1995, legislation was approved for the division of Isabela into Isabela del Norte and Isabela del Sur. It was disapproved in the provincial plebisite. The division never took place.
- ▲ Negros del Norte was created from Negros Occidental on January 3, 1986. Its creation was declared unconstitutional on July 11, 1986, and it was abolished on August 18, 1986.
[sửa] Lịch sử
When the United States acquired the Philippines from Spain in 1898, the islands were divided into four gobiernos, which were further subdivided into provinces and districts. The American administration initially inherited the Spanish divisions and placed them under military government. As insurgencies were pacified, civil government was gradually restored.
- 1901-06-11: Morong district merged with part of Manila province to form Rizal province.
- 1902: Mindoro province merged with Marinduque; Amburayan province split from La Union; Later, Marinduque province merged with Tayabas.
- 1903: Moro province formed, consisting of the districts of Cotabato, Davao, Lanao, Sulu, and Zamboanga. Its capital was Zamboanga.
- 1905: Name of Paragua province changed to Palawan. Masbate province merged with Sorsogon.
- 1907: Romblon province merged with Capiz; split from it again in 1917.
- 1907-08-20: Agusan province split from Surigao.
- 1908: Abra province merged with Ilocos Sur; split from it again on 1917-03-09.
- 1908-08-13: Mountain province formed by merging Amburayan, Apayao, Benguet, Bontoc, Ifugao, Kalinga, and Lepanto province, which became its sub-provinces.
- 1909: Batanes province split from Cagayan.
- 1916-08-29: Name and status of Moro province changed to Mindanao and Sulu department. Status of its districts (Bukidnon, Cotabato, Davao, Lanao, Misamis, Sulu, and Zamboanga) changed to provinces.
- 1917-03-10: Ambos Camarines province divided into Camarines Norte and Camarines Sur provinces.
- 1920-02-21: Marinduque province split from Tayabas.
- 1920-12-15: Masbate province split from Sorsogon.
- 1921-02-20: Mindoro province split from Marinduque.
- 1929-11-02: Misamis province divided into Misamis Occidental and Misamis Oriental provinces (implemented 1939-11-28).
- 1945-09-26: Catanduanes province split from Albay.
- 1946: Romblon province merged with Capiz; split from it again on 1947-01-01.
- 1946-09-07: Name of Tayabas province changed to Quezon.
- 1950-06-13: Mindoro province split into Mindoro Occidental and Mindoro Oriental.
- 1952-06-06: Zamboanga province split into Zamboanga del Norte and Zamboanga del Sur.
- 1956-04-25: Aklan province split from Capiz (implemented 1956-11-08).
- 1959-05-22: Lanao province divided into Lanao del Norte and Lanao del Sur; Southern Leyte province split from Leyte.
- 1960-06-19: Surigao province divided into Surigao del Norte and Surigao del Sur provinces.
- 1965-06-19: Samar province divided into Eastern Samar, Northern Samar, and Western Samar.
- 1966-06-18: South Cotabato province split from Cotabato; Benguet, Ifugao, and Kalinga-Apayao provinces split from Mountain; Camiguin province split from Misamis Oriental.
- 1967-05-08: Davao province divided into Davao del Norte, Davao del Sur, and Davao Oriental provinces (implemented 1967-07-01).
- 1967-06-17: Agusan province divided into Agusan del Norte and Agusan del Sur provinces (implemented 1970-01-01).
- 1969-06-21: Name of Western Samar province changed to Samar.
- 1971-09-10: Quirino province split from Nueva Vizcaya.
- 1972-01-08: Siquijor province split from Negros Oriental.
- 1972-06-17: Name of Davao del Norte province changed to Davao.
- 1973-09-11: Tawi-Tawi province split from Sulu.
- 1973-11-22: Cotabato province divided into Maguindanao, North Cotabato, and Sultan Kudarat provinces.
- 1973-12-27: Status of Basilan (formerly within Zamboanga del Sur province) changed from chartered city to province.
- 1975-11-08: Metro Manila split from Rizal province.
- 1979-08-13: Aurora province split from Quezon, following a referendum.
- 1983-12-19: Name of North Cotabato province changed to Cotabato.
- 1986-01-03: Negros del Norte province split from Negros Occidental. This action was found unconstitutional by the Supreme Court, and Negros Occidental reverted to its original status on 1986-08-18.
- 1992-03-16: Sarangani province split from South Cotabato.
- 1992-05-11: Biliran province split from Leyte; Guimaras province split from Iloilo.
- 1995-02-14: Kalinga-Apayao province split into Kalinga and Apayao provinces.
- 1998-03-07: Compostela Valley province split from Davao province. Name of Davao province changed back to Davao del Norte.
- 2001-02-23: Zamboanga Sibugay province split from Zamboanga del Sur.
- 2006-08-30: Shariff Kabunsuan province split from Maguindanao.
- 2006-10-02: Dinagat Islands province split from Surigao del Norte.
[sửa] Etymologies
The provinces are mainly named after geographic features like rivers and islands, after people or individuals, or they bear a name of older local origin.
Provinces named after:
- Ethnic groups: Apayao, Ifugao, Kalinga, Maguindanao, Negros, Zambales, Batanes, Bukidnon (people of the mountain)
- Presidents: Quirino, Quezon
- Heroes: Rizal, Sultan Kudarat
- Other Known People: Aurora, Isabela, Shariff Kabunsuan
- Sultanates: Sulu, Maguindanao
- Rivers: Agusan (root word: agasan - where the water flows), Aklan, Iloilo, Pampanga (root word: pampang - river bank), Cagayan (root word: carayan - ancient word for river), Apayao (apayaw - negotiable river), Catanduanes (Catandungan River), Zamboanga Sibugay (Sibuguey River)
- Lakes: Laguna, Lanao
- Other bodies of water: Albay (root word: albaybay), Ilocos
- Peninsulas: Bataan, Cavite, Dinagat Islands (from the Tagalog word "dagat" which means sea)
- Other landforms: Mountain Province
- Prominent cities and towns in the province: Batangas, Cavite, Cotabato, Zamboanga, Bulacan, Tarlac, Iloilo
- Spanish regions: Nueva Ecija, Nueva Vizcaya, Compostela Valley
- Spanish words: Camarines (root word: camarin - granary), Abra (root word: abrir - to open), La Union
- Local objects and words: Basilan (root word: basilan - iron trail), Benguet (root word: benget - Nabaloy term for head scarf), Cebu (root word: sugbo), Cavite (root word: kawit - hook), Cotabato (root word: kuta bato - stone fort), Sarangani (root word: sangir - the language spoken by inhabitants of Sarangani Island), Sorsogon (root word: solsogon - a Bicolano term meaning to follow the river), Davao (root word: daba-o daba-o - justice to the Bagobos)
- Nature, flora and fauna: Antique (from the red ants known locally as lantik-lantik), Batangas (root word: 'batang' log), Bulacan (root word: bulaklak - flower) (root word: burac - mud), Zamboanga (root word: jambangan/sampaguita - flower), Pangasinan (root word: asin - salt), Bohol (root word: bo-ol tree), Biliran (root word: biliran - native grass for weaving mats), Camiguin (root word: kamagong tree), Capiz (root word: kapis - pearl shells)), Catanduanes (root word: tando tree abundant along Catandungan River), Tarlac (root word: tarlak - Ayta term for weed)
In addition, many Philippines provinces have Spanish and English directions in their names, such as Zamboanga del Norte (English: Northern Zamboanga).
[sửa] See also
- Seals of the Philippine provinces
- ISO 3166-2:PH
[sửa] References
- Philippine Standard Geographic Code Interactive, National Statistical Coordination Board
- Total Population, Number of Households, Average Household Size, Population Growth Rate and Population Density by Region, Province and Highly Urbanized City: as of May 1, 2000, Census 2000 Final Counts, National Statistics Office, Republic of the Philippines
- The Local Government Code of the Philippines, Department of Interior and Local Government, Republic of the Philippines
- Government system based on US and Spanish models under review, Andrew Stevens, Local government in The Philippines, City Mayors
- Provinces of the Philippines, Gwillim Law, Statoids.com
[sửa] Liên kết ngoài
Tiêu bản:Philippines political divisions
