Xuân phân
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
| Hai mươi tư tiết khí | ||
| Kinh độ | Tiết khí | Dương lịch |
|---|---|---|
| Xuân | ||
| 315° | Lập xuân | 4-5 / 2 |
| 330° | Vũ thủy | 19 / 2 |
| 345° | Kinh trập | 5 / 3 |
| 0° | Xuân phân | 21 / 3 |
| 15° | Thanh minh | 5 / 4 |
| 30° | Cốc vũ | 20 / 4 |
| Hạ | ||
| 45° | Lập hạ | 6 / 5 |
| 60° | Tiểu mãn | 21 / 5 |
| 75° | Mang chủng | 6 / 6 |
| 90° | Hạ chí | 21 / 6 |
| 105° | Tiểu thử | 7 / 7 |
| 120° | Đại thử | 23 / 7 |
| Thu | ||
| 135° | Lập thu | 7 / 8 |
| 150° | Xử thử | 23 / 8 |
| 165° | Bạch lộ | 8 / 9 |
| 180° | Thu phân | 23 / 9 |
| 195° | Hàn lộ | 8 / 10 |
| 210° | Sương giáng | 23 / 10 |
| Đông | ||
| 225° | Lập đông | 7 / 11 |
| 240° | Tiểu tuyết | 22 / 11 |
| 255° | Đại tuyết | 7 / 12 |
| 270° | Đông chí | 22 / 12 |
| 285° | Tiểu hàn | 6 / 1 |
| 300° | Đại hàn | 21 / 1 |
Xuân phân, theo lịch Trung Quốc cổ đại, là điểm giữa của mùa xuân, nó là một trong hai mươi tư tiết khí trong nông lịch. Theo quan điểm của khoa học phương Tây, điểm này (tiếng Anh: Vernal equinox) là điểm bắt đầu của mùa xuân tại Bắc Bán Cầu, thời điểm mà Mặt Trời xuất hiện trên "xích đạo bầu trời" (Mặt trời ở gần xích đạo nhất) và đi lên hướng Bắc. Thuật ngữ này cũng được sử dụng để chỉ một điểm trên bầu trời là điểm đầu tiên của cung Bạch Dương trong Hoàng đạo. Về mặt thời gian, Xuân phân diễn ra vào khoảng 19 tháng 3 đến 21 tháng 3, thời gian chính xác của nó là khoảng 5 h 49 m muộn hơn so với năm trước trong những năm thường và khoảng 17 h 26 m sớm hơn trong những năm nhuận. (Xem thêm chu kỳ 400 năm của năm nhuận để biết thêm về sai số trong lịch Gregory.)
Ở Nam Bán Cầu thì thời điểm đó lại là điểm Thu phân.
Mục lục |
[sửa] Danh pháp
Theo khoa học phương Tây, điểm mà Mặt Trời vượt qua xích đạo bầu trời đi về hướng Bắc gọi là điểm đầu tiên của cung Bạch Dương. Tuy nhiên, theo độ chính xác của các điểm phân, điểm này hiện không còn ở trong chòm Bạch Dương nữa mà là ở trong cung Song Ngư. Đến năm khoảng 2600 nó sẽ ở trong cung Bảo Bình (do dó có thuật ngữ "kỷ nguyên Bảo Bình"). Tại Nam Bán Cầu, điểm phân này diễn ra cùng thời điểm nhưng nó là điểm bắt đầu của mùa thu (nếu theo lịch Trung Quốc thì là giữa thu).
[sửa] Chuyển động của Mặt Trời
Tại điểm Xuân phân, người quan sát sẽ thấy Mặt Trời khi đó mọc "chính xác" ở phía Đông và lặn "chính xác" ở phía Tây. Có thể nói nôm na là Xuân phân là thời điểm mà trước và sau đó khoảng ba tháng Mặt Trời có xu hướng mỗi ngày mọc và lặn nhích dần về phía Bắc (đối với những người ở Bắc Bán Cầu).
[sửa] Lễ hội
Đối với Việt Nam thì ngày này không có gì đặc biệt lắm. Tuy nhiên đối với một số quốc gia trên thế giới thì đây là một ngày hội.
Lễ hội Norouz (lễ hội năm mới hay lễ hội đầu xuân) của Iran được tổ chức vào ngày này, đạo Bahai gọi lễ này là Naw-Rúz; ngoài ra còn có lễ hội Ostara của đạo Wicca, một trong tám lễ hội Sabbat của những người theo đạo đa thần giáo kiểu mới (neopagan) này.
Tại Nhật Bản ngày Xuân phân (春分の日) là ngày lễ chính thức của quốc gia để mọi người đi tảo mộ và đoàn tụ gia đình.
Lễ Phục sinh ở các nước theo Cơ đốc giáo được tổ chức vào ngày chủ nhật đầu tiên ngay sau khi trăng tròn kể từ ngày Xuân phân (Xem thêm cách tính).
Ngày Trái Đất được kỷ niệm vào ngày Xuân phân hàng năm kể từ ngày đầu tiên là 21 tháng 3 năm 1970.
Năm mới Tamil được tổ chức sau ngày Xuân phân. Nó được tổ chức tại bang miền nam Ấn Độ (Tamil Nadu).
