Đông chí
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
| Hai mươi tư tiết khí | ||
| Kinh độ | Tiết khí | Dương lịch |
|---|---|---|
| Xuân | ||
| 315° | Lập xuân | 4-5 / 2 |
| 330° | Vũ thủy | 19 / 2 |
| 345° | Kinh trập | 5 / 3 |
| 0° | Xuân phân | 21 / 3 |
| 15° | Thanh minh | 5 / 4 |
| 30° | Cốc vũ | 20 / 4 |
| Hạ | ||
| 45° | Lập hạ | 6 / 5 |
| 60° | Tiểu mãn | 21 / 5 |
| 75° | Mang chủng | 6 / 6 |
| 90° | Hạ chí | 21 / 6 |
| 105° | Tiểu thử | 7 / 7 |
| 120° | Đại thử | 23 / 7 |
| Thu | ||
| 135° | Lập thu | 7 / 8 |
| 150° | Xử thử | 23 / 8 |
| 165° | Bạch lộ | 8 / 9 |
| 180° | Thu phân | 23 / 9 |
| 195° | Hàn lộ | 8 / 10 |
| 210° | Sương giáng | 23 / 10 |
| Đông | ||
| 225° | Lập đông | 7 / 11 |
| 240° | Tiểu tuyết | 22 / 11 |
| 255° | Đại tuyết | 7 / 12 |
| 270° | Đông chí | 22 / 12 |
| 285° | Tiểu hàn | 6 / 1 |
| 300° | Đại hàn | 21 / 1 |
Đông chí, theo thuật ngữ thiên văn học, là thời điểm liên quan đến vị trí của hành tinh trên quỹ đạo quanh Mặt Trời. Nó là lúc kinh độ Mặt Trời bằng 270 độ.
[sửa] Trên Trái Đất
Trên Trái Đất, Đông chí cũng là lúc một bán cầu của Trái Đất nghiêng theo hướng ra xa nhất đối với Mặt Trời. Đông chí là ngày mà thời gian ban ngày ngắn nhất và thời gian ban đêm dài nhất nếu vị trí của người quan sát không phải ở hai cực. Thời gian này thông thường rơi vào ngày 21 tháng 12 hoặc 22 tháng 12 (ở Bắc Bán Cầu) hoặc 21 tháng 6 hay 22 tháng 6 (ở Nam Bán Cầu). Tuy nhiên cách định nghĩa này có phần không rõ ràng do độ nghiêng lớn nhất của trục quay Trái Đất là xấp xỉ 23,45° nên đối với những người quan sát ở các vĩ độ cao hơn 66,55° bắc sẽ thấy thời gian ban đêm trong những ngày cận kề với thời điểm Đông chí ở nửa bán cầu này có thể kéo dài đến 24 h (Xem thêm đêm đông Bắc Cực để biết rõ hơn); hoặc ngược lại, ở Nam Bán Cầu trong những ngày xung quanh ngày 21-22 tháng 6. Do vậy không thể biết chính xác ngày nào là ngày Đông chí theo kiểu định nghĩa này.
Ngày Đông chí là ngày chứa điểm Đông chí tính theo múi giờ địa phương.
Theo quan điểm của người Trung Hoa và các dân tộc chịu ảnh hưởng của nền văn hóa Trung Quốc cổ đại thì ngày Đông chí là phù hợp với các tính toán của thiên văn học đối với Bắc Bán Cầu. Xem thêm tiết khí. Ngày Đông chí là một yếu tố quan trọng để xác định ngày Tết Nguyên Đán trong âm lịch Trung Quốc cũng như xác định tháng nhuận v.v.
Quy tắc đó là: Ngày Đông chí của bất kỳ năm âm lịch nào cũng phải rơi vào tháng 11 (là tháng một hay tháng Tý) của âm lịch.
Giữa mùa đông là khoảng thời gian quanh ngày Đông chí đối với nhiều nước, tuy có ngoại lệ như Mỹ thì Đông chí lại là ngày bắt đầu mùa đông. Có nhiều lễ hội truyền thống được tổ chức vào ngày Đông chí như Lễ hội Yule của đạo Wicca, một trong tám lễ hội Sabbat của những người theo đạo đa thần giáo kiểu mới (neopagan) này. Rất nhiều nền văn hóa khác cũng tổ chức lễ hội vào ngày này hoặc xung quanh ngày này như lễ hội lễ hội Yalda, lễ hội Saturnalia, lễ Giáng Sinh, Hanukkah, lễ hội Festivus, lễ hội Kwanzaa và lễ hội HumanLight.
[sửa] Xem thêm
- Các mùa trong năm
- Lịch Trung Quốc
- Tiết khí
- Mặt Trời
- Thần thoại về Mặt Trời
