Ferguut
From Wikipedia
Ferguut is e Middelnederlands werk dat ebaseerd is up e Frans werk va Guillaume le Clerc (Roman de Fergus). 't Is en Arthurromang van 5064 verzn, mo 't is mor 1 oofdstik va bewoard (in 'n unief van Leidn in Olland).
Inoud |
[bewerk'n] Schryver en daterienge
Ferguut is eschreevn deur en Ôost-Vloamienk (Diederik van Assenede?), etwoa tusschn 1250 en 1300.
[bewerk'n] Personoages
[bewerk'n] Belangrykste
- Ferguut: de zeune van e boer en e moeder van oadelike ofkomste, die ridder van de toafelroende wult komn.
- Galiëne: de nichte van e kastêeleer woa da Ferguut verliefd up komt
[bewerk'n] Aar
- Arthur: legendoarieschn keunienk
- Ridders van 'n Roendn Toafel: setoe Keye is belangrik in 't boek
- Somilet: voader van Ferguut
[bewerk'n] 't Veroal
[bewerk'n] Verze 1-1532 (Inleidieng en uutdoagienge)
Ferguut is de zeune van e rykn boer en e moeder die van oadel is, ziet Arthur en ze ridders passeern achter danze goan joagn en an d'ofstee van ze voader. E wult zevve oek ridder komn en vroagt anze voader of dat 'n meugt achter rien. 'n Dien lacht nem uut, mo lat 'n oglyk goan. Oenderroete komt'n in stokke me vier dievn (van 2 sloatn nunder kop of). Me die 2 koppn an ze zoate komt 'n toe in Galen (Wales). Doa lachn olle ridders nem uut omdat 'n oardige klêers an et en omdat 'n e bitje boertig overkomt. Arthur makt oglyk e ridder van nem. Keye doagt nem uut voer en ôorn en sluier te gon oaln. E slapt in e kastêel en doa komt Galiëne (die doa wunt, z'is de nichte van kastêelêer) verliefd up nem en ze zegt et oek.
[bewerk'n] Verze 1533-3017 (Êestn zoektocht en verlôorn loopn)
'n Nunchtend derup goat 'n weg (oendermêer van Galiëne, die stief spytig is) en goat 'n gon zoekn achter dien ôorn en die sluier. En viendt ze zêre, mo derachter komt 'n e zwortn ridder teegn, dat 'n achter lange vichtn klopt. E zendt nem nor Arthur met 't gêne dat 'n evoen et. Ferguut zevve kêert were no da kastêel, mo doa zyn z'ollemoale an't schrêeuwn omda Galiëne weg is. E wos stief verliefd en doadeure wos 'n stief triestig en wareert e bitje zoender doel roend. E komt wel nog vele krapuul teegn, mo 't i gin êen woa dat 'n 't nie teegn oalt. Arthur en zyn ridders goan gon zoekn achter Ferguut, mo ze kunn nem nie vien.
[bewerk'n] Verze 3018-5604 (Twin zoektocht en e schôon ende)
Ferguut drienkt, achter dat 'n twi joar roend etjoold et, van e toverbronne en ne grakt geneezn. E begunt rechtet te zoekn achter Galiëne. E dwerge vertelt nem dat 'n e wit schild moe verovern, vôorn dat 'n Galiëne go werevien. Doavôorn moet'n vichtn teegn e reuzinne, e vierspuugnde droake en reuze. E klopt ze olledrie en ne vernimt dat Galiëne in e stee zit en dat er e belegerienge bezig is deur e keunienk (Galerant) die me neur wult trouwn.
Ferguut vicht, eklid in 't wit en met da wit schild en met de steefiesters teegn 't leger van Galerant. Galerant en ze leger kunn doadeure nie dichter komn van 't stee. Galiëne wult weetn wie da dien ridder is, mo niemand ku 't neur vertelln. At 'n eki nie meivicht, grakt Galerant wel toet an de pôortn. Galiëne doet e vôorstel: 1 ridder go vichtn teegn Galerant en e twidn ridder dat 'n zevve meug kiezn (e kiest Macedone, ze koozn). Anze winn, gif ze neur en neur stee over, anze verliezn, moetn werekêern no ze land en olle schoa effn doen. Galerant goat 't akkôord. 't Is wel niemand die 't wult doen, oek nie by de ridders van Arthur, die nog ossan bezig zyn me zoekn achter Ferguut.
Ferguut ôor et toene van dien kamp en ne nimt d'uutdoagienge an. Ze roakn nem me nunder lanse, mor e volt nie vanze peird. E kusse uuteindelik olletwêe kloppn (Macedone is zest me zyn oar) en de stee van Galiëne is ered.
Galiëne viendt dasse nie mi joenk ku bluuvn en ze goat nor Arthur. Nem stelt vôorn voen e toernôoi in te richtn en 'n winnoare te loatn trouwn me neur. Ze viendt dat e goe gedacht en ezô gebeur er oek. Ferguut doet oek mei ('n ridder met wit schild) en klopt verre olle ridders. Toene doet'n zen elm of en Arthur benoemt nem toet winnoare en dus 'n vint va Galiëne.
[bewerk'n] E stiksje (verze 1485-1501)
Galiëne zegt teegn Ferguut dasse nem geirn ziet. Nem zegt dat 'n êest nog vanolles moe doen (setoe vichtn: battaelgie (vgl. Frans: bataille)), mo dat 'n go were kêern.
- "Ay! her ridder, en secges nemmeer:
- Ghi hebt mijn herte, gi doet mi seer.
- Ghi hebter qualijc omme gesien,
- Dat gi mi wech hetet vlien.
- Si es tuwen dienste lude ende stille.
- Ghi moget met mi doen uwen wille.
- Ic en werde nemmer blide
- Sonder u in enegen tide.
- Om u ben ic in groter noet:
- Ghi hebt mijn leven ende mijn doet."
- Al lachende so sprac Ferguut:
- "Joncfrouwe, omme ander dinc ben ic uut,
- Dan omme dusdane saken, comen.
- Ene battaelgie hebbic genomen,
- Die ic emmer vodoen moet.
- Joncfrouwe, gevalse mi goet,
- Tote u salic werder keren..."
