Muhammad Ali
From Wikipedia
Muhammad Ali (17 januoari 1942 in Louisville - Amerika) wos e bokser. Volgens de mêeste kenners is Ali de bestn zwoargewicht die ôoit bestoan et. Ali vocht in 't hêel 61 profmatchn, woarvan datn d'r 56 won (37 op knock-out) en 5 verlôor. Achter ze carrière doet Ali, die e bekêerd'n moslim is, vele an liefdoadigheid.
[bewerk'n] Onverwachte winste teegn Liston
Toen da Ali klêne wos (en nog Cassius Clay noemde), a'n ze ze vèlo etjoept. E wos zo coleirig datn bokslessen nam om nem te kun verdedigen. Zien êeste grôte overwinnienge wos de titel op de Olympische Speeln in Rome in 1960 bie de lichtzwoargewichtn. Z'n êestn profmatch wos op 29 oktober 1960. Achter een oop zeges, soms oek op 't nippertje, muchte Cassius Clay in 1964 boksn teegn Liston voe de weireldtitel. Bie de bookmakers stoeg Clay 7 tegen 1: olleman peisde da Liston nem e lesje gienk lêern. Moa Clay wos lange (1 meter 91) en ad vele langer armes dan Liston: azo kostn wegbluuvn bie Liston e roend nem 'dansn'. Nog vôor 't begun van de 7de roende gaf Liston op. Loater krêeg Liston oek nog een erkansienge, moa e verlôor were - deze kè in de êeste roende achter e stôot die niemand ezien adde (de Phantom Punch).
[bewerk'n] Va Cassius Clay na Muhammad Ali
Achter zen overwinnieng teegn Sonny Liston zei Clay openlyk datn een aananger wos van de Nation of Islam, e verênigieng va zworte moslims. In diejn tyd wos 't er nog vele openlijk racisme e segregoasje in Amerika. En Clay kwam doa teegn in opstand. Katholicisme voen'd 'n 't geloof van de blanke, en dus wos de keuze voe nem rap emakt.
[bewerk'n] Zien overtuugieng, ten koste van ze carrière
In 1966 moeste Ali goan vèchtn in Vietnam. E refuseerde. 't Gevolg wos da de boksfederoasje ze weireldtitel ofpakte, en datn joarnlank ne mè muchte vichtn. In 1970 begost Ali an ze comeback. E wos zwoarder, miender rap, moar en adde nog ossan genoeg klasse. In 1971 krêegn e kanse om ze weireldtitel te verovern tegen Joe Frazier, in New York. Ali verlôor - voe 'n êeste kè in ze leevn - op puntn, achter e spectaculaire kamp (de Fight of the Century). Doarachter bokste Ali 2 kêers tegen Ken Norton: ze won elk e kè; Ali brak zelfs ze koake in êen van de kamp'n.
[bewerk'n] Frazier-Ali: wie meugt er voe de titel goan?
Wie deezn kamp won in januoari 1974, muchte voe de weireldtitel boksn. Nog vôor dat 'n kamp goed en wel begon wos, woarn de twêe ol an 't battern. De spannieng tusschen nunder wos te sniejn. Olle twêe grôte kampioen die nie voe makoar wilnde oenderdoe. Achter 12 roend'n riep de jury Ali uut toet winnoare.
[bewerk'n] Rumble in the Jungle: twède kè weireldkampioen
't Gevicht tusschen Ali en Foreman gienk deure in Zaïre. Dat wos e stunt va Mobutu (die toendertyd dictoator wos in Zaïre), en van Don King, e bokspromoteur. Foreman wos favoriet: e joengn gast an 't begun va ze carrière. Ali wos eigentlyk ol op ze retour. 't Evenement wos grôots angepakt, mè vele media en ol. De boksers moestn lange op vôorand in Zaïre zin om 't klimoat geweune te kommn, en soms liep'n de spanniengn oge op. 't Gevecht zelve wos wuk da je kostte verwachtn. Foreman klopte nem onnôzel en blêef moa beuk'n. Ali dei lyk of da 't nem niet kostte schèln en blêef in de touwn angn. Toet in de 8ste roende. Toen pakte Ali uut mèt e reke sloagn woavan dat Foreman op de groend viel. Knock-out, en Ali were weireldkampioen.
[bewerk'n] Thrilla in Manilla: Ali-Frazier, dêel 3
1975. Ali e Joe Frazier - misschiens wel 'n sterkstn tegenstander van Ali - stoan voe de derde kêer tegen makoar in de ryng, deze kè in Manilla. De kamp wos verschrikkelyk schône. De twêe boksers gaven 't beste van nunder zelven. Êest wos 't Ali die domineerde, toen were Frazier. Moar in de latste roend'n gaf Ali zovele salvo's op Frazier zien oofd, da Joe Frazier bykan niet ne mè kostte zien. De trainer va Frazier smêet 'n anddoek in de ryng, en Ali wos ewonn. Ali wos zelfs azo 't ende datn oof flauw viel.
[bewerk'n] 't Ende
Achter dezen match goa Ali - tegen Norton - nog êne kè de weireldtitel oaln datn intusschen wiene verlôorn . Moar in ze latste matchen, oender ander teegn Jean-Pierre Coopman, wos Ali nog moa de schimme van ze zelvn. Va ze 5 verlôorn match in ze carrière woarn d'r 3 hêle op 't ende. In 1981 stopte Ali defynitief mè boksn achter e nederloage teegn Trevor Berbick, e twèderangsbokser.
[bewerk'n] Achter ze carrière
Ali krêeg in 1984 t'ôorn datn lêed an 't siendroom va Parkinson. Woarschienlyk 't gevolg van ze bokscarrière. E klapt ne mè zo rap lyk vroeger, en e volt in sloape. In 1996 krêeg Ali nog de êre om de vlamme van de Olympische Speeln in Atlanta (Amerika) t'ontsteek'n. E leeft nu teruggetrokk'n op ze ranch.
[bewerk'n] Typisch Ali
- Ze voetn: Ali 'danste' roend ze tegenstanders. Azo kostn vele arde sloagn geweune ontwiek'n. En ad oek lange armes, dus e moeste ni dichte komm'n om d'ander te kunn roak'n. Dêels wos 't oek show. Lik de Ali shuffle: een indelyks rappe bewegieng van ze twêe voetn terplekke. Voerol bedoeld om ze tegenstanders t'overbluffn.
- Ze vôorspelliengn: vôor sommigte van ze matchen vôorspelde Ali wonnêer datn de gendaeklap gienk geevn an ze tegenstanders (soms wos 't juuste, soms nie)
- Rope-a-dope: in ze latste joarn, toen datn nie mè zo rap wos, liet Ali nem angn in de touwn. E liet ze tegenstanders geweune op nem inklopp'n toet dan ze nie mè kostn. Op dàt moment gaf Ali e poar goe mottn, en de kamp wos dikkers beslist in zien vôordêel.
- Ze grôotn moend: Ali verstoeg de macht van de media. Oe mêer media, oe mêer geld datn kostte verdien. En e speelde doa slim op in mè ze beledigiengn voe ze teegnstanders, en ol ze riemptjes.
