Les Cayés Walons (gazete)
Èn årtike di Wikipedia.
Les Cayés Walons (kel tite a todi stî scrît e francès : Les Cahiers Wallons, ki nos scrirans cobén CW), c' est ene rivowe di belès letes pår e walon k' a cmincî e 1937, askepieye pa Eugène Gillain.
Ahotêye pal guere 1940-1945, elle a ricmincî e 1947, rimetowe en erote pås Relîs Namurwès, adon ki Joseph Calozet esteut prezidint eyet Paul Maréchal, penleu.
Elle a cotinouwé disk' å djoû d' ouy, tot-z eplaidant, tos les moes, des arimeas et del proze al leccion, bråmint do Payis d' Nameur, mins eto di des ôtès coines del Walonreye.
Pacô, li limero est pår po on seu scrijheu. Co mo sovint, on va rcweri des tecses di des bons vîs oteurs.
Les covietes des limeros des troes prumirès anêyes (1937, 1938, 1939) ont stî dessinêyes på spiroutî Joseph Gillain (Jigé), çou k' endè fwait des pîces di colleccion.
Dispu li cminçmint, gn a yeu del riclame po les lives e walon, mins cisse-ciale s' a todi fwait e francès.
Les CW ni shuvént waire li scrijhaedje Feller, disk' ås anêyes 1970. A pårti d' adon, il ont eployî on rcandja do scrijhaedje Feller, apontyî pa Jean Guillaume et Lucien Léonard, k' eploye des viyès dobès letes come au, en eyet aî, wårdêyes del viye ortografeye namurwesse da Léopold Godenne, ey eto li pont sol roye (n.n, n.m).
Tot on tins, l' essegne des CW, c' est ene passete, la k' on va scramer les tecses, po n' leyî coler k' les meyeus. Did la li spot essegnrece del rivowe : "Waire mins bon". Did la eto, li no del rivowe éndjolike "Raboulets", k' eplaidive des raboulets, dj' ô bén des tecses ki n' årént nén yeu passé al passete des CW.
Les CW ont pacô publiyî des sacwès e francès a vey avu l' walon, come les Propos d'un archiviste sur la littérature dialectale à Namur, udonbén Wallonie, connais-toi toi-même.
Dispu les anêyes 2000, gn a eto di tenawete des scrijhaedjes ki polèt esse riwaitîs come del proze nén racontrece, come l' istwere do lingaedje walon pa Chantal Denis u les studias des viyès dujhances del Hôte Hesbaye da Paul Gilles.
Foirt diyalectolodjikes dins leu tuza, les Cayés Walons sicrijhnut di ké viyaedje ki li scrijheu est, et li tecse eplaidî divreut scrire l' accint mostré dins l' ALW po ç' viyaedje la. Eto, li rvowe n' a måy rén publiyî e rfondou walon. Sacwants scrijheus k' ont passé e rfondou, come Lucyin Mahin et Lorint Hendschel, n' ont pus stî eplaidîs dins li rvowe après 1998.
Portant, les scrijhaedjes da Chantal Denis et Lucien Somme a pårti des anêyes 2000, ni sont pus scrît dins on walon coinrece (li ci d' Florefe po les prumîs tecses da L. Somme), mins e "rfondou namurwès".
[candjî] Egzimpes des scrijheus do dijhinme limero (1937)
- Albert Robert
- Louis Loiseau (Nameur).
- H. Hanquet (Torebåy).
- J. Gilson (Nameur).
- Henri Van Cutsem (Tchålerwè).
- Eugène Gillain (Sårt Sint-Lorint).
- Jean de Lathuy.
- Ernest François (Bwès d' Viyé)
- Georges Tondeur (Brinne-li-Conte)
